Tín hiệu "hawkish" từ thống đốc BoJ: Lãi suất có thể còn tăng mạnh
Ngọc Lan
Junior Editor
Thống đốc BoJ Kazuo Ueda, trước đây được xem là người theo đường lối dovish, nay đang thể hiện mình là một "diều hầu" (hawkish) kiên quyết, không ngại tăng lãi suất thêm vài lần nữa, kể cả khi nền kinh tế đang suy yếu.
Sự thay đổi trong cách phát ngôn của Ueda diễn ra khi BoJ ngày càng tin tưởng rằng mức lương ổn định sẽ thúc đẩy tiêu dùng. Điều này cũng phản ánh mối lo ngại rằng việc duy trì lãi suất thấp quá lâu có thể khiến đồng Yên yếu đi và dẫn đến lạm phát vượt mức đáng lo ngại.
Các nhà phân tích cho rằng, những lời kêu gọi gần đây từ các chính trị gia, bao gồm cả Thủ tướng Fumio Kishida, về việc chống lại sự suy yếu của đồng Yên bằng việc thắt chặt chính sách, đang khuyến khích BoJ đưa ra những dấu hiệu về việc tăng lãi suất trong tương lai.
Theo các nguồn tin và nhà phân tích, những ngụ ý hawkish gần đây của Ueda và lãi suất thực vẫn còn thấp ở Nhật Bản cho thấy BoJ đang nhắm tới việc tăng lãi suất lên ít nhất khoảng 0.75%, trừ khi có những cú sốc kinh tế bất ngờ.
Yoshimasa Maruyama, chuyên gia kinh tế trưởng tại SMBC Nikko Securities, nhận định: "Phát biểu của Ueda cho thấy, ngay cả khi động lực kinh tế có phần yếu đi, BoJ vẫn sẽ tăng lãi suất thêm nữa trừ khi dự báo về sự tăng trưởng kinh tế bị đảo ngược."
Trong cuộc họp báo giải thích quyết định nâng lãi suất ngắn hạn lên 0.25% vào hôm thứ Tư, Ueda cho biết vẫn còn một khoảng cách khá xa trước khi lãi suất chính sách đạt mức trung tính - mức không làm hạ nhiệt cũng không "làm nóng" nền kinh tế.
Thống đốc Ueda còn khẳng định rằng mức 0.5% - một con số mà Nhật Bản chưa chạm tới kể từ năm 2008 - không phải là rào cản cho việc tiếp tục tăng lãi suất.
Mặc dù từ chối nêu cụ thể mức lãi suất trung tính của Nhật Bản, ba nguồn tin thân cận với BoJ tiết lộ rằng quan điểm chủ đạo trong BoJ là mức này nằm trong khoảng 1-1.5%.
Điều này cho thấy BoJ đang dự kiến ít nhất hai đợt tăng lãi suất nữa, mỗi đợt 25 bps, để đưa lãi suất lên mức 0.75%.
Những đợt tăng đáng kể như vậy sẽ giúp giảm bớt sự hỗ trợ tiền tệ quá mức, nhưng không tạo ra điều kiện tiền tệ quá thắt chặt. Để thực hiện điều này, BoJ chỉ cần dữ liệu lạm phát diễn biến gần sát với dự báo của họ.
Theo các nguồn tin, chỉ khi lãi suất ngắn hạn tiến gần đến mức được coi là trung tính, quyết định chính sách của BoJ mới trở nên nhạy cảm hơn với những dấu hiệu suy yếu tinh tế trong nền kinh tế.
"Thay đổi chính sách tháng 3 là một bước đột phá đặc biệt. Sau đó, mọi thứ sẽ trở lại quỹ đạo bình thường," một nguồn tin chia sẻ về cách lãi suất có thể theo một lộ trình ổn định mà không cần nhiều gợi ý trước từ BoJ về thời điểm cụ thể của mỗi thay đổi.
Nhiều thay đổi chính sách sắp tới
Khi BoJ chấm dứt chính sách lãi suất âm và các biện pháp kích thích quy mô lớn khác vào tháng 3, họ tập trung truyền thông để tránh gây sốc cho thị trường với những tín hiệu quá "hawkish" về triển vọng chính sách.
Các nguồn tin cho biết, khi thị trường đã thích nghi với tác động của động thái tháng 3, BoJ giờ đây đang chuyển hướng sang việc gửi những tín hiệu rõ ràng hơn về khả năng có một chu kỳ tăng lãi suất toàn diện.
Nhấn mạnh xu hướng hawkish của BoJ, trong báo cáo triển vọng hàng quý vào hôm thứ Tư, ngân hàng này đã tuyên bố sẽ tiếp tục tăng lãi suất chính sách miễn là nền kinh tế và lạm phát diễn biến phù hợp với dự báo của họ.
Điều này khác với ngôn từ trong báo cáo trước đó - cam kết "giữ điều kiện tài chính nới lỏng," ngay cả khi BoJ có điều chỉnh mức độ hỗ trợ tiền tệ.
Quyết định tăng lãi suất của BoJ vào hôm thứ Tư cũng diễn ra bất chấp những dấu hiệu yếu gần đây trong tiêu dùng, điều khiến nhiều nhà kinh tế dự đoán BoJ sẽ giữ nguyên lãi suất để đánh giá thêm dữ liệu. Hai thành viên có lập trường dovish trong hội đồng đã phản đối quyết định tăng lãi suất này.
Thống đốc Ueda đã tăng cường cảnh báo về những bất lợi của đồng Yên yếu, nói rằng có "một rủi ro khá đáng kể" khi đồng tiền của quốc gia suy yếu thúc đẩy chi phí nhập khẩu và có thể đẩy lạm phát lên cao hơn dự kiến.
Quyết tâm theo đường lối thắt chặt của BoJ cuối cùng cũng đã được thị trường ghi nhận. JPMorgan hiện kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất lên 0.5% vào tháng 12, sau đó là hai đợt tăng nữa đưa lãi suất lên 1% vào cuối năm 2025.
Takahide Kiuchi, cựu thành viên hội đồng BoJ, hiện là nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Nomura, cho rằng BoJ sẽ nhắm đến việc đẩy lãi suất lên gần 1%, bao gồm cả hai đợt tăng vào đầu năm tới.
Nobuyasu Atago, cựu quan chức BoJ, hiện là chuyên gia kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Chứng khoán Rakuten, nhận định: "Ueda đã tăng lãi suất tháng này dựa trên quan điểm rằng lạm phát đang đi đúng hướng với dự báo của BoJ."
Ông nói thêm: "Xét từ ngôn từ trong tuyên bố, có thể cần đề phòng khả năng tăng lãi suất một lần nữa khi BoJ công bố báo cáo triển vọng tiếp theo vào tháng 10."
Reuters