Tổng thống Mỹ coi động thái này là hành động cần thiết để bảo vệ người lao động và doanh nghiệp Mỹ khỏi các công ty mà ông cáo buộc ăn cắp, gian lận và bán phá giá hàng hóa giá rẻ ra thị trường quốc tế.

Biden quyết định tăng thuế quan đối với chất bán dẫn, pin, pin mặt trời và các khoáng sản quan trọng, bên cạnh thép, nhôm và xe điện. Nhà Trắng cho biết những thay đổi này dự kiến sẽ ảnh hưởng đến khoảng 18 tỷ USD kim ngạch nhập khẩu hàng năm hiện nay.

“Khi Trung Quốc thực hiện những chiến thuật như thế này, đó không phải là cạnh tranh mà là gian lận. Và thiệt hại ở Mỹ đã được ghi nhận” ông Biden nói hôm thứ Ba tại một sự kiện ở Nhà Trắng.

Đây hiện là bản cập nhật toàn diện nhất của Tổng thống Biden đối với các mức thuế quan cho hàng hóa Trung Quốc do người tiền nhiệm của ông, cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt lần đầu tiên. Tuy nhiên, Biden cho biết rằng cách tiếp cận hiếu chiến trong thương mại với Bắc Kinh vẫn được cử tri Mỹ chấp nhận. Không có mức thuế quan nào mà Trump áp đặt được giảm. Biden sẽ tăng thuế đối với hàng hóa mà Hoa Kỳ gặp khó khăn trong việc nhập khẩu trong đại dịch coronavirus và đối với các ngành công nghiệp như chip và năng lượng xanh mà ông đã tìm cách hỗ trợ kể từ khi nhậm chức.

“Chính phủ Trung Quốc đã đổ tiền nhà nước vào các công ty Trung Quốc,” Biden nói. “Trung Quốc đã trợ cấp rất nhiều cho tất cả các sản phẩm này, thúc đẩy các công ty Trung Quốc sản xuất nhiều hơn mức mà thế giới có thể hấp thụ và sau đó bán phá giá những sản phẩm dư thừa ra thị trường với mức giá thấp”.

Biden cần cẩn thận. Mức thuế quan bổ sung có nguy cơ khiến giá tăng, gây áp lực lên người tiêu dùng vốn đang bị tổn thương do lạm phát và gây ra sự giận dữ ở Trung Quốc.

Biden khẳng định ông không muốn xung đột với Trung Quốc, chỉ muốn “cạnh tranh công bằng”. Ông tìm cách xoa dịu những lo ngại của người tiêu dùng Mỹ, nói rằng chế độ thuế quan của ông sẽ không hạn chế khả năng người dân mua những chiếc xe họ muốn. Và ông lập luận rằng cách tiếp cận của ông phù hợp hơn với lời kêu gọi áp thuế toàn diện đối với Trung Quốc của Trump, điều mà Biden cho rằng sẽ khiến chi phí của các gia đình Mỹ tăng thêm 1,500 USD.

Những thay đổi của Biden được sắp xếp so le để có hiệu lực từ năm 2024 đến năm 2026 và có mục tiêu rõ ràng hơn mức thuế cố định 60% mà Trump đề xuất. Bước nhảy vọt lớn nhất là đối với xe điện, với mức thuế tăng gấp bốn lần, trong khi các mặt hàng nhập khẩu khác lần đầu tiên phải chịu mức thuế tăng gấp đôi hoặc mới được áp dụng. Trong một số trường hợp, thuế áp dụng cho những khu vực mà Trung Quốc chỉ chiếm một phần nhỏ thị trường Mỹ nhưng nhằm mục đích ngăn chặn làn sóng nhập khẩu tiềm tàng.

Trump, phát biểu với các phóng viên trước khi bước vào phiên tòa hình sự tại tòa án Manhattan, cho biết Biden cần mở rộng áp thuế quan bổ sung sang các ngành hàng khác, bao gồm cả ô tô thông thường.

Ông Trump cho biết: "Trung Quốc đang hoành hành và chính phủ không làm tốt như tôi đã làm."

Khi được hỏi về bình luận của Trump hôm thứ Ba, Biden cho biết Trump đã để Trung Quốc hoành hành trong suốt nhiệm kì.

“Đây là một cách tiếp cận thông minh” Biden nói. “Hãy so sánh điều đó với những gì chính quyền trước đó đã làm.”

Trung Quốc đã chỉ trích động thái này, kêu gọi Mỹ hủy bỏ mức thuế mới trong một tuyên bố từ Bộ Thương mại Bắc Kinh. Bắc Kinh tuyên bố sẽ thực hiện “các biện pháp kiên quyết để bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình” nhưng không cung cấp thông tin cụ thể.

Các ngành công nghiệp mục tiêu

Thuế quan đối với chất bán dẫn sẽ tăng gấp đôi từ 25% lên 50% vào năm 2025. Biden đã coi đây là ngành hàng trọng tâm trong nhiệm kì của mình khi trợ cấp hàng tỷ USD nhằm thúc đẩy sản xuất. Các khoản thuế này nhằm mục đích chống lại sự đổ xô của Trung Quốc vào ngành chip truyền thống, các linh kiện thế hệ cũ vẫn cần thiết cho nền kinh tế toàn cầu.

Một số khoáng sản quan trọng sẽ phải chịu mức thuế 25% mới trong năm nay, trong khi than chì tự nhiên và nam châm vĩnh cửu sẽ bị áp mức thuế đó vào năm 2026. Cần cẩu từ tàu đến bờ cũng phải đối mặt với mức thuế 25% mới trong năm nay.

Thuế xe điện có hiệu lực trong năm nay, với mức thuế cuối cùng là 102.5%, tăng từ mức 27.5% hiện nay. Và thuế đối với một số loại thép và nhôm từ Trung Quốc – hiện đang phải đối mặt với mức thuế 0% hoặc 7.5% – sẽ tăng lên 25% trong năm nay.

Theo một phân tích từ Wolfe Research công bố hôm thứ Ba, mức thuế của Biden sẽ giúp Liên minh Châu Âu dễ dàng áp dụng thuế nhập khẩu đối với xe điện của Trung Quốc.

Thuế đối với pin lithium-ion dành cho xe điện cũng như các bộ phận pin sẽ tăng lên 25% từ mức 7.5% trong năm nay, trong khi pin lithium-ion không dùng cho xe điện cũng có bước nhảy vọt tương tự vào năm 2026.

Thuế quan đối với pin và mô-đun năng lượng mặt trời từ Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi. Tổng thống Biden đang tạo ra một quy trình có thể loại trừ các máy móc quan trọng được sử dụng để sản xuất linh kiện năng lượng mặt trời từ Trung Quốc - một động thái được coi là giúp nuôi dưỡng chuỗi cung ứng nội địa cho ngành.

Mỹ cũng sẽ áp dụng mức thuế 50% mới đối với ống tiêm và kim tiêm của Trung Quốc trong năm nay, trong khi thuế đối với thiết bị bảo vệ cá nhân, như mặt nạ phòng độc và khẩu trang, tăng lên 25% từ mức 0% hoặc 7.5% hiện nay. Thuế quan đối với găng tay y tế và phẫu thuật cao su sẽ tăng lên 25% từ mức 7.5% vào năm 2026.

Lộ trình áp thuế quan của Tổng thống Biden

Không rõ liệu các động thái này có kích hoạt sự trả đũa của Trung Quốc hay không, nhưng chế độ thuế quan được đề xuất dưới thời Trump đã áp dụng cho khoảng 226 tỷ USD hàng hóa, theo ước tính của chính quyền dựa trên dữ liệu năm 2023.

“Hy vọng chúng ta sẽ không thấy phản ứng đáng kể của Trung Quốc - nhưng điều đó luôn có khả năng xảy ra”, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television hôm thứ Hai.

Thông báo hôm thứ Ba là đỉnh điểm của quá trình xem xét mức thuế quan của Trump kéo dài hơn một năm khi cuộc bầu cử sắp tới. Cả hai ứng cử viên đều tìm cách thể hiện mình là người cứng rắn với Bắc Kinh khi Trump cam kết áp thuế toàn diện đối với Trung Quốc.

Những thay đổi của Biden không bao gồm bất kỳ khoản bù đắp nào. Một quan chức giấu tên cho biết Mỹ chưa thấy có sự cải thiện nào trong nhiều hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc, chẳng hạn như ép buộc chuyển giao công nghệ, kể từ khi thuế quan được áp dụng lần đầu tiên, khiến việc cắt giảm là không có cơ sở.