Trump thoát chết trong gang tấc, thị trường tài chính phản ứng ra sao?
Quỳnh Chi
Junior Editor
Trong bối cảnh vụ mưu sát “hụt” cựu Tổng thống Donald Trump, giới phân tích tài chính đã bắt đầu đánh giá tác động của sự kiện này đối với thị trường và nền kinh tế. Mặc dù có thể bị xem là nhạy cảm khi bàn về vấn đề tài chính trong thời điểm này, nhưng các chuyên gia cho rằng đây là điều cần thiết. Vì vậy, bài viết này sẽ phân tích tác động của sự kiện ở Butler, Pennsylvania đối với thị trường và nền kinh tế.
Theo các nhà phân tích, kết quả của sự kiện này khiến cơ hội chiến thắng của Trump đã tăng lên đáng kể. Dù cuộc bầu cử còn 4 tháng nữa và đối thủ chính thức của ông vẫn chưa được xác định, nhưng vị thế chính trị của Trump đã mạnh hơn rất nhiều. Ước tính về chiến thắng của Trump cho đến nay đã thay đổi đáng kể so với các ứng cử viên Đảng Dân chủ tiềm năng chính:
Thị trường cho rằng cơ hội của Trump vừa tăng vọt
Theo như một công cụ theo dõi bầu cử của Bloomberg, vốn được xem là công cụ đáng tin cậy để đánh giá xu hướng, đã phản ứng ngay lập tức. Ngay khi có tin ông Trump an toàn, tỷ lệ cược cho chiến thắng của ông đã tăng vọt.
Tỷ lệ đặt cược có sự thay đổi rõ rệt
Liệu thị trường có đặt niềm tin vào đúng nơi không? Gần như chắc chắn. Phản ứng bình tĩnh và mạnh mẽ của ông Trump sau vụ việc đã tạo ấn tượng sâu sắc. Hình ảnh ông giơ nắm đấm trước đám đông được so sánh với những bức ảnh lịch sử các Thủy quân lục chiến cắm cờ Sao và Sọc tại Iwo Jima. Nhiều người cho rằng hành động này thể hiện bản lĩnh chính trị xuất sắc, đặc biệt ở một người 78 tuổi vừa trải qua tình huống nguy hiểm. Bất kể cơ hội chiến thắng của ông trước vụ mưu sát như thế nào, bây giờ kết quả ấy đã tốt hơn rất nhiều. Rõ ràng Donald Trump là một ứng cử viên sáng giá.
Các nhà phân tích đặt câu hỏi liệu những diễn biến này có tạo ra một thay đổi đáng kể trên thị trường hay không. Họ cho rằng có lẽ không nhiều, vì Trump đã dẫn đầu các cuộc thăm dò liên tục trong suốt năm nay. Đặc biệt sau màn trình diễn kém ấn tượng của Tổng thống Joe Biden trong cuộc tranh luận gần đây, chiến thắng của Trump đã trở thành kịch bản rõ ràng, nếu không muốn nói là không thể tránh khỏi.
Một chuyên gia ngân hàng đầu tư đã báo cáo trong một email gửi vào thứ Sáu (trước vụ mưu sát) rằng tại một bữa tối lớn với khách hàng tuần trước:
"Mọi người tham dự bữa tối đều cho rằng Trump chắc chắn sẽ thắng cử. Tuy nhiên, theo tôi, niềm tin này có vẻ quá mạnh mẽ. Dù hiện tại có nhiều lý do chính đáng để xem Trump là ứng cử viên sáng giá nhất, nhưng việc coi chiến thắng của ông ấy là điều không thể tránh khỏi là hơi vội vàng."
Vị chuyên gia này chỉ ra một cách chính xác rằng các cuộc thăm dò không thay đổi nhiều dù phe Dân chủ đang hỗn loạn, và vẫn chưa rõ ai sẽ là đối thủ của Trump. Việc ai kiểm soát Quốc hội cũng rất quan trọng. Thực tế, theo khảo sát tổng hợp của RealClearPolitics, lợi thế của Trump khi ông tham dự cuộc vận động hôm thứ Bảy là rõ ràng và sát sao hơn so với đầu năm.
Các cuộc thăm dò cho thấy Trump dẫn trước một cách ổn định, nhưng không áp đảo
Đó là lý do tại sao thị trường cá cược đặt cơ hội chiến thắng của Trump ở mức khoảng 66%, chứ không phải 100%. Trong cuộc bầu cử năm 2020, dù thua cuộc nhưng ông đã giành được 46.85% số phiếu bầu. Năm 2016, ông thắng cử với 46.09% phiếu bầu. Cách tính toán của hệ thống đại cử tri đoàn có lợi cho đảng Cộng hòa. Trump không cần đạt 50% phiếu phổ thông để thắng, nhưng đáng chú ý là tỷ lệ ủng hộ trung bình của ông theo RealClearPolitics chưa bao giờ vượt quá 48%. Một bộ phận lớn dân số không thể chấp nhận ông và sẽ không bỏ phiếu cho ông trong bất kỳ trường hợp nào. Phần lớn những người có thể cân nhắc bỏ phiếu cho Trump cho rằng họ sẽ làm như vậy trước cuộc tranh luận. Giờ đây, họ có khả năng đi bỏ phiếu cao hơn. Nhưng tâm lý "Không bao giờ ủng hộ Trump" vẫn tồn tại giải thích tại sao tác động đến các cuộc thăm dò không quá lớn, và chiến thắng của Trump vẫn chưa phải là điều chắc chắn.
Chuyên gia Tina Fordham từ Fordham Global Foresight nhận định: "Mặc dù có vẻ trái với trực giác, nhưng tôi không cho rằng đây là một bước ngoặt quyết định. Đây chỉ là một yếu tố nữa củng cố vị thế của Trump." Bà cho rằng để thực sự thay đổi kết quả bầu cử, các cú sốc thường phải xảy ra muộn hơn trong quá trình vận động; đó là lý do tại sao cụm từ "Bất ngờ tháng 10" tồn tại trong từ điển chính trị.
Marko Papic từ BCA Research đồng tình rằng vụ mưu sát đã tăng cường cơ hội cho Trump, ít nhất là trong ngắn hạn. Ông nói thêm: "Tôi nghĩ thị trường trái phiếu nên nhận thức được khả năng Trump giành chiến thắng cao hơn so với các đối thủ. Tôi vẫn tin rằng quan điểm cho rằng Trump chỉ có khoảng 60% cơ hội thắng là quá thấp. Và khi cơ hội của ông ấy tăng lên, xác suất thị trường trái phiếu biến động mạnh cũng sẽ tăng theo."
Nhiều người nói về một "thương vụ Trump", trong đó thị trường trái phiếu phản ứng tiêu cực trước một chương trình nghị sự dường như được thiết kế để làm tăng thâm hụt ngân sách và kích thích lạm phát, bao gồm cắt giảm thuế vĩnh viễn và áp đặt thuế quan rộng rãi. Điều này có thể dẫn đến việc Fed ngừng cắt giảm lãi suất và có thể là thị trường chứng khoán tăng trưởng. Tuy nhiên, USD có thể được lựa chọn như một tài sản trú ẩn an toàn. David Roche, chuyên gia từ Quantum Strategy dự đoán rằng nhiệm kỳ thứ hai của Trump có thể có lợi cho đồng đô la Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng điều này có thể gây bất lợi cho hầu hết các tài sản tài lớn khác.
Tuy nhiên, cho đến nay, bất kỳ lo ngại nào vẫn nên được che giấu kỹ. Lợi suất trái phiếu đang biến động phù hợp với dự kiến về lãi suất quỹ liên bang, và trong những tháng gần đây đã giảm nhiều hơn so với kỳ vọng của Fed, bất chấp cơ hội chiến thắng của Trump ngày càng tăng. Sau chiến thắng bất ngờ của Trump vào năm 2016, thị trường trái phiếu đã có những biến động mạnh mẽ. Cụ thể, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã tăng vọt từ 1.85% vào ngày bầu cử lên tới 2.6% trước khi kết thúc năm đó. Thị trường chưa có động thái phòng ngừa nào đáng kể trước khả năng lịch sử lặp lại.
Liệu TPCP có thực sự “sợ” Donald Trump?
Có hai khả năng: hoặc các nhà giao dịch cho rằng chưa cần phải tính đến chiến thắng của Trump, hoặc họ không nghĩ rằng Trump sẽ ảnh hưởng quá tiêu cực đến thị trường trái phiếu. Khả năng thứ hai có vẻ hợp lý hơn.
Một lý do khác để không kỳ vọng một phản ứng mạnh mẽ là, theo lời của Roche: "Thị trường đã phát triển khả năng ''miễn dịch'' lớn với tin tức địa chính trị xấu đi... Thị trường không quan tâm đến việc chiến tranh ở Ukraine trở nên tồi tệ hơn hay Pháp rơi vào tình trạng khó kiểm soát!" Những năm gần đây cho thấy địa chính trị không ảnh hưởng nhiều đến giá cổ phiếu; các nhà đầu tư có thể đang đánh giá quá cao yếu tố này.
Nói một cách thực tế hơn, có một sự xoay chuyển đáng chú ý trên thị trường chứng khoán sau khi công bố chỉ số CPI tích cực cho tháng 6. Như mọi người đã chỉ ra, thị trường chứng khoán Mỹ năm nay đã thu hẹp hơn, với hầu hết hoạt động tập trung vào cổ phiếu vốn hóa lớn, đặc biệt là "Bảy công ty công nghệ vĩ đại" được xem là lựa chọn an toàn. Tuy nhiên, đã có sự thay đổi đáng kể khi thị trường mở cửa vào thứ Năm, sau khi có một giờ để “tiêu hóa” số liệu lạm phát tháng 6.
Như bảng dưới đây cho thấy, chỉ một điểm dữ liệu lạm phát tích cực đã đủ để tái lập niềm tin, cho phép các công ty vốn hóa nhỏ hơn vươn lên chống lại các công ty siêu lớn, trong khi các cổ phiếu giá trị cũng có sự phục hồi:
Các xu hướng cổ phiếu tên tuổi biến động mạnh sau khi công bố CPI tháng 6
Các chuyên gia nhận định rằng các giao dịch này có liên quan đến nhau và sự đảo chiều của chúng đã đến lúc xảy ra. Sự thống trị của "Bảy công ty vĩ đại" đã kéo dài một thời gian. Họ chỉ ra hai điểm đáng chú ý:
Thứ nhất, sự chuyển dịch ra khỏi các cổ phiếu vốn hóa lớn đã khiến các chỉ số này giảm điểm, mặc dù vốn chuyển sang các cổ phiếu khác trong cùng chỉ số. Các nhà phân tích cho rằng điều này có thể phản ánh tác động bóp méo của các dòng tiền lớn từ quỹ thụ động.
Thứ hai, họ nhận thấy không ai cố gắng đảo ngược xu hướng này sau khi có dữ liệu lạm phát giá sản xuất tăng cao hơn dự kiến vào thứ Sáu.
PPI đang tăng trở lại, trái với nhận định rằng lạm phát đã bị đánh bại
Cũng có một dấu hiệu đáng lo ngại mà các nhà giao dịch bỏ qua, đến từ cuộc khảo sát thường xuyên về tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan. Khi báo cáo về kỳ vọng lạm phát, thông thường người ta sẽ đưa ra con số trung vị, và con số này tăng nhẹ. Tuy nhiên, điều đang xảy ra với kỳ vọng trung bình trong 5 năm tới lại rất đáng báo động và - theo những gì tôi có thể thấy - khó giải thích:
Khi lạm phát giảm, lạm phát kỳ của người tiêu dùng lại tăng vọt
Lạm phát kỳ vọng dài hạn trung bình đã tăng vọt trong vài tháng qua, mặc dù lạm phát nói chung đã giảm trong hai năm. Họ đặt câu hỏi tại sao một bộ phận lớn công chúng Mỹ đột nhiên tin rằng sẽ một đợt tăng giá lớn? Các nhà phân tích cảnh báo rằng nếu những kỳ vọng này gần đúng, Fed có thể thất bại và bất kỳ đảng nào thắng cử năm nay có thể thua trong lần bầu cử tiếp theo. Họ cũng lưu ý rằng nếu Trump gần như không thể đánh bại, sự lạc quan về lạm phát có thể khó tồn tại lâu dài.
Bloomberg