Mới đây, chiến dịch tranh cử của Trump đã lên tiếng về “Dự án 2025”. Họ tuyên bố rằng sẽ rất vui mừng nếu dự án này thất bại. Lời phát biểu này được đưa ra bởi hai người quản lý chiến dịch, Chris LaCivita và Susie Wiles, sau khi có tin người đứng đầu dự án từ Quỹ Heritage đã từ chức.

Nhóm của Trump còn ám chỉ rằng Quỹ Heritage cùng 110 tổ chức đồng minh đã thổi phồng tầm ảnh hưởng của họ đối với Trump và chiến dịch của ông. Không dừng lại ở đó, họ còn đe dọa theo kiểu Trump quen thuộc: "Đây là lời cảnh báo cho bất kỳ ai muốn phóng đại ảnh hưởng của mình - các bạn sẽ phải trả giá đắt đấy."

Thật trớ trêu! Trump chính là người tạo điều kiện cho những ý tưởng này nảy sinh, vậy mà giờ đây ông lại tìm cách chối bỏ chúng. Tuy nhiên, dù Wiles và LaCivita có thể tạm thời gây xao lãng dư luận, “Dự án 2025” sẽ không dễ dàng biến mất. Dự án này đã trở thành một thực thể độc lập, vượt khỏi tầm kiểm soát của người tạo ra nó.

Lý do “Dự án 2025” vẫn tồn tại là vì nhiều ý tưởng được nêu trong đó đã tự phát triển thành các chính sách cực đoan tại các bang do đảng Cộng hòa kiểm soát. Và chính Trump là người đã nuôi dưỡng những ý tưởng này.

Dự án 2025 là sự kết tinh của nhiều ý tưởng độc đoán từ các nhóm tư vấn bảo thủ. Nó được xem như bản thiết kế chi tiết cho người mà họ tin sẽ là tổng thống kế tiếp. Bản kế hoạch dày 900 trang này đã gây ra làn sóng chỉ trích dữ dội từ đảng Dân chủ, khiến Trump gần đây phải tìm cách tách mình ra khỏi nó.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Kamala Harris đã không ngừng vạch trần tính cực đoan của kế hoạch này. Bà thường đặt câu hỏi với công chúng: "Các bạn có thể tin được không? Họ thực sự dám viết ra những điều như vậy đấy!" Cách nói này của bà Harris không chỉ nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của dự án, mà còn khiến nhiều người phải giật mình về sự táo bạo của những người đứng sau bản kế hoạch này.

Tuy nhiên, Trump không thể hoàn toàn phủ nhận mối liên hệ với bản tài liệu này. Lý do là vì những tác giả của dự án từng làm việc hoặc cố vấn cho chính quyền của ông. Những người này không chỉ mong muốn được phục vụ trong đội ngũ chuyển giao quyền lực của Trump, mà còn đang tích cực chuẩn bị hàng nghìn người ủng hộ sẵn sàng làm việc trong chính quyền nếu ông đắc cử vào tháng 11. Đáng chú ý hơn, JD Vance - ứng cử viên phó tổng thống, có mối quan hệ rất mật thiết với dự án này. Ông ta đã không ngần ngại gọi Quỹ Heritage là "mái nhà thể chế thực sự của chủ nghĩa Trump". Thậm chí, Vance còn viết lời giới thiệu cho một cuốn sách sắp xuất bản về dự án, do chính Chủ tịch Quỹ Kevin Roberts chấp bút.

Tất cả những điều này không hề nằm ngoài dự đoán của Trump. Ngay từ khi bước chân vào chính trường với tư cách ứng cử viên, ông đã không ngừng kích động phong trào dân túy, khiến nền dân chủ bị đảo lộn. Trump đã khơi dậy nhiệt huyết của những người ủng hộ bằng cách quảng bá một thế giới quan theo chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo, kèm theo đó là sự bất mãn, giận dữ và phân biệt chủng tộc từ cộng đồng người da trắng.

Ông cũng khéo léo định hình lòng trung thành của họ hướng về bản thân mình, thay vì các giá trị dân chủ như bình đẳng, sự thật và tôn trọng pháp quyền. Đồng thời, ông còn khuyến khích họ phớt lờ những sự thật không có lợi cho mình.

Khi sức mạnh cá nhân của Trump ngày càng lớn, các môn đệ của ông, đứng đầu là Quỹ Heritage, bắt đầu vận động hành lang để các nhà lập pháp ở các bang đỏ (thuộc đảng Cộng hòa) thực hiện các chính sách của họ. Những ý tưởng này đã được ấp ủ trong suốt một thế hệ, nhưng chính Trump, với sự hỗ trợ của đội ngũ MAGA trung thành, đã tạo ra môi trường thuận lợi để chúng phát triển mạnh mẽ.

Những ưu tiên chính của Dự án 2025 bao gồm:

1. Xóa bỏ ranh giới giữa nhà thờ và nhà nước: Kitô giáo sẽ trở thành tôn giáo chính thức của quốc gia và thấm nhuần vào mọi khía cạnh cuộc sống của người Mỹ. Quá trình này đã bắt đầu diễn ra. Ví dụ, ở Texas, các học khu có thể nhận thêm 60 USD mỗi học sinh nếu áp dụng chương trình giảng dạy kết hợp Kinh Thánh vào các bài học đọc và ngôn ngữ. Louisiana yêu cầu tất cả các lớp học công và đại học trưng bày Mười Điều Răn. Ở Oklahoma, giám đốc học khu tiểu bang đã chỉ đạo tất cả trường công lập tuân theo kế hoạch chi tiết về giảng dạy Kinh Thánh, bao gồm cả Mười Điều Răn. Các học khu và giáo viên từ chối tuân thủ có thể bị mất chứng nhận và chứng chỉ hành nghề.
2. Hạn chế tự do ngôn luận về các chủ đề như giới tính và khoa học: Theo dự án này, người Mỹ nên nghi ngờ khoa học liên quan đến vắc-xin và biến đổi khí hậu, đồng thời tuân theo quan điểm bảo thủ về chủng tộc và giới tính. Các thuật ngữ như "xu hướng tính dục", "bản dạng giới" và "đa dạng, công bằng và hòa nhập" sẽ bị loại bỏ khỏi tất cả các quy định và tài liệu liên bang. Theo thống kê của Chronicle of Higher Education, hơn 20 bang, bao gồm Alabama, Kansas, Iowa, Utah và Texas, đã thông qua luật chống DEI nhắm vào các trường đại học công lập. Đồng thời, 17 bang hạn chế cách giảng dạy về phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính trong trường học.
3. Kiểm soát phụ nữ: Dự án 2025 muốn các bang kiểm soát mọi khía cạnh trong cuộc sống của phụ nữ, từ khả năng sinh sản đến việc quy định các điều kiện ly hôn. Dự án tuyên bố phá thai "không phải là chăm sóc sức khỏe" và kêu gọi cấm thuốc phá thai mifepristone. Dự án cũng sẽ cấm thụ tinh ống nghiệm. 14 cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát đã ban hành lệnh cấm phá thai gần như hoàn toàn, và Florida cùng Georgia nằm trong số các bang sẽ truy tố phụ nữ tự thực hiện phá thai. Kế hoạch này, dưới danh nghĩa bảo vệ gia đình, muốn loại bỏ ly hôn không lỗi - một ý tưởng đang được các nhà lập pháp Cộng hòa ở Louisiana, Oklahoma, Nebraska và Texas thúc đẩy.
4. Vũ khí hóa công lý: Dự án 2025 sẽ sử dụng Bộ Tư pháp để trả đũa các công tố viên quận có chính sách và thực tiễn mà họ không đồng ý, đồng thời chấm dứt các cuộc điều tra liên bang về cáo buộc lạm dụng và vi phạm dân quyền của các sở cảnh sát địa phương. Trump thường nói rằng những người thực thi pháp luật cũng đứng trên pháp luật, và vào tháng 5, ông đã cam kết cho cảnh sát "miễn truy tố" ngay cả trong các trường hợp sử dụng vũ lực quá mức. Dự án 2025 kêu gọi liên bang hóa công việc của các công tố viên tiểu bang bằng cách cho phép các công tố viên liên bang "khởi xướng hành động pháp lý" chống lại bất kỳ quan chức địa phương nào tìm cách giảm án hoặc từ chối truy tố vì bất kỳ lý do gì. Thống đốc Florida Ron DeSantis đã áp dụng ý tưởng này bằng cách sa thải hai công tố viên tiểu bang được bầu hợp pháp vì ông không đồng ý với cách tiếp cận của họ.

Hầu hết các chính sách của Dự án 2025 - bao gồm cả những chính sách đã được thực hiện - đều không được ủng hộ bởi người dân Mỹ khi họ nhận thức được về chúng. Đảng Cộng hòa có thể đi ngược lại ý kiến đa số vì họ nắm đa số trong các cơ quan lập pháp tiểu bang và do đó có đủ phiếu bầu để bác bỏ mọi phản đối. Đây là một minh chứng rõ ràng cho xu hướng độc đoán và ưu tiên cho sự cai trị của thiểu số.

Nỗ lực của Trump nhằm tách mình khỏi Dự án 2025 không thuyết phục bởi chính ông là chất xúc tác cho nó. Ông chưa bao giờ quan tâm nhiều đến chi tiết và có thể không quan tâm đến chúng ngay bây giờ. Giống như sự chuyển đổi của Vance từ người không ưa thích Trump thành ứng cử viên Phó Tổng thống, việc Trump ủng hộ các chính sách này có thể chỉ là cơ hội để thúc đẩy vận may chính trị của ông.

Giờ đây, khi người Mỹ bắt đầu nhận ra rằng dự án này có thể tước đoạt tự do của họ, nó đã trở thành gánh nặng và Trump đang cố gắng chạy trốn khỏi nó. Nhưng tất cả đã quá muộn rồi.