Trung Quốc cân nhắc kích thích kinh tế với 139 tỷ USD trái phiếu đặc biệt
Nguyễn Mai Vinh
Junior Analyst
Trung Quốc đang xem xét phát hành khoản nợ mới trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (139 tỷ USD) theo kế hoạch trái phiếu chính phủ đặc biệt để hỗ trợ nền kinh tế. Đây là lần thứ 4 công cụ tài chính này được sử dụng trong vòng 26 năm qua.
Những người quen thuộc với chủ đề này cho biết, đề xuất đang được các nhà hoạch định chính sách cấp cao thảo luận liên quan đến việc bán trái phiếu chính phủ kỳ hạn siêu dài để tài trợ cho các dự án liên quan đến thực phẩm, năng lượng, chuỗi cung ứng và đô thị hóa.
Việc phát hành loại trái phiếu này rất hiếm: Sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998, chính phủ đã phát hành trái phiếu đặc biệt để huy động vốn cho các ngân hàng quốc doanh lớn. Lần gần đây nhất là vào năm 2020, khi chính quyền phát hành số trái phiếu trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ để chi trả cho các biện pháp ứng phó với đại dịch Covid-19.
Các cuộc thảo luận nhấn mạnh nỗ lực của chính phủ Chủ tịch Tập Cận Bình trong việc chuyển trách nhiệm chi tiêu từ các quan chức địa phương sang chính quyền trung ương nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang gặp khó khăn. Áp lực giảm phát dai dẳng, khủng hoảng bất động sản và nhu cầu trong nước suy yếu đang gây áp lực lên các hoạt động và kìm hãm niềm tin, khiến các nhà kinh tế và nhà đầu tư kêu gọi thêm biện pháp kích thích.
Trung Quốc năm ngoái cũng đã phát hành thêm trái phiếu chính phủ để hỗ trợ nền kinh tế. Trong trường hợp đó, Bắc Kinh đã thực hiện một bước đi bất thường là nâng tỷ lệ thâm hụt tài chính của năm 2023 lên khoảng 3.8% GDP - một hành động liên quan đến việc phát hành thêm khoản nợ chính phủ trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ để hỗ trợ xây dựng và cứu trợ thiên tai.
Không giống như năm ngoái, đề xuất năm 2024 sẽ sử dụng trái phiếu đặc biệt, loại trái phiếu này không phải là một phần của ngân sách chính thức của Chính phủ và do đó không được tính vào thâm hụt ngân sách.
Trái phiếu với kỳ hạn siêu dài có nghĩa là số vốn thu được sẽ được hoàn trả trong vài thập kỷ, do đó giảm áp lực thanh toán trong thời gian ngắn. Điều này trái ngược với khoản trái phiếu phát hành vào cuối năm ngoái, bao gồm các trái phiếu sẽ được hoàn trả trong khoảng thời gian ngắn hơn nhiều, từ vài năm đến một thập kỷ.
Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs cho biết trái phiếu kỳ hạn siêu dài vẫn “có thể không giải quyết được tất cả các thách thức tài chính”.
Họ nói thêm: “Chúng tôi tin rằng hỗ trợ tài chính sẽ vẫn vững chắc trong năm nay, nhưng chúng tôi thừa nhận sự thiếu chắc chắn xung quanh việc phát hành trái phiếu chính phủ sắp tới”.
Những người quen thuộc với vấn đề cho biết chính quyền địa phương ở Trung Quốc đang thảo luận về kế hoạch. Việc phát hành có thể sẽ diễn ra vào nửa cuối năm nay. Khoảng một nửa số tiền thu được từ việc bán trái phiếu bổ sung vào tháng 10 năm ngoái vẫn đang được sắp xếp để sử dụng vào đầu năm 2024.
Các nhà kinh tế ước tính thâm hụt ngân sách chính thức của năm nay – sẽ được ấn định vào tháng 3 tại Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc – có thể tương tự hoặc lớn hơn một chút so với năm ngoái. Thâm hụt ngân sách năm 2023 đạt 8.7 nghìn tỷ nhân dân tệ, bao gồm cả khoản trái phiếu bổ sung được công bố vào tháng 10.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Lam Phật An mô tả tỷ lệ nợ của chính phủ là “ở mức hợp lý” trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông nhà nước hồi đầu tháng này. Ông nói thêm rằng các quan chức đã “mở rộng chi tiêu một cách hợp lý và đáp ứng nhu cầu thực tế, đồng thời dành cơ hội để giải quyết những rủi ro và thách thức tiềm ẩn trong tương lai”.
Bloomberg