Dẫu vậy, đà tăng trên toàn cầu của Trung Quốc đang bị đe dọa bởi những vấn đề cấu trúc sâu trong ngành công nghiệp ô tô trong nước, đe dọa làm lung lay thị trường ô tô trên toàn thế giới.

Các doanh nghiệp Trung Quốc đã nhận định sai về nhu cầu trong nước, khi dự báo sai ba xu hướng quan trọng: sự suy giảm nhanh chóng của doanh số ô tô động cơ đốt trong, nhu cầu xe điện bùng nổ và nhu cầu giảm thiểu về xe cá nhân sở hữu khi sự phát triển chung của việc chia sẻ phương tiện gia tăng trong dân số Trung Quốc đang thành phố hóa ngày càng nhiều.

Kết quả khiến số lượng xe được sản xuất tại các nhà máy trên cả nước dư thừa rất nhiều, theo Bill Russo, người từng là giám đốc điều hành Chrysler tại Trung Quốc và là người sáng lập công ty tư vấn Automobility. "Chúng ta có khoảng 25 triệu phương tiện không được sử dụng," ông nói.

Nhiều năm qua, chính sách hỗ trợ công nghiệp và đầu tư tư nhân đã nâng cao sức cạnh tranh của Trung Quốc trong ngành công nghiệp này. Các nhà sản xuất trong nước, bao gồm tập đoàn xe điện BYD, hiện đang có doanh số bán hàng lớn hơn các nhà sản xuất ô tô nước ngoài và nhắm đến thị trường quốc tế để tăng trưởng.

Theo dữ liệu từ Moody's, số lượng xe xuất khẩu hàng năm của Trung Quốc, đã vượt qua Hàn Quốc vào năm 2021 và Đức vào năm 2022, hiện đang trên đà vượt qua Nhật Bản trong năm nay.

Tuy nhiên, theo Automobility, doanh số tại Trung Quốc đã đạt đỉnh vào năm 2017, điều này đi đôi với sự suy giảm tăng trưởng của tầng lớp trung lưu và sự yếu kém của kinh tế nội địa.

Vấn đề về quá tải đang ảnh hưởng đến cả các công ty địa phương như Chery, SAIC, BYD, Geely và Changan, cũng như một số lượng ngày càng tăng của các tập đoàn nước ngoài. Theo các nhà phân tích, các công ty như Tesla, Ford, Nissan và Hyundai đều đang định hướng di dời dây chuyền sản xuất tại Trung Quốc đến các thị trường xuất khẩu.

Đến cuối tháng 7, đã có 2.8 triệu xe ô tô được xuất khẩu từ Trung Quốc trong năm nay, trong đó có 1.8 triệu xe chạy bằng xăng - tăng 74% so với năm trước - khi ngày càng nhiều người tiêu dùng nội địa chọn lựa xe điện và xe cũ.

Bất chấp tình trạng quá tải và giảm tốc trong tăng trưởng doanh số bán hàng, nhưng một lãnh đạo cấp cao của ngành công nghiệp ô tô phương Tây ngành ô tô tại Trung Quốc vẫn còn nhiều dư địa. Điều này một phần là do hỗ trợ tài chính từ chính quyền địa phương và ngân hàng Trung Quốc đã giúp duy trì các công ty kể cả khi không có lợi nhuận, ông nói.

"Hiện có khoảng 100 công ty sản xuất từ 80 đến 100 mẫu trên thị trường mỗi năm. Chúng tôi đã mong đợi sự thống nhất đã diễn ra từ lâu rồi, nhưng nó không diễn ra," ông nói.

Hãng Hyundai của Hàn Quốc đang gặp phải nhiều khó khăn tại thị trường nội địa Trung Quốc. Trong bốn nhà máy của tập đoàn này tại Trung Quốc, hai nhà máy đang được sử dụng cho xuất khẩu và hai nhà máy khác đang được bán.

"Tuy nhiên, vấn đề là, xe của họ sản xuất tại Trung Quốc có thể bán ở đâu? Họ đã có cơ sở tại Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia và Brasil," nói Lee Hang-koo, cố vấn điều hành tại Viện Công nghệ Ô tô Hàn Quốc.

"Do tỷ lệ sử dụng thấp ở Trung Quốc, khoản lỗ của Huyndai ngày càng tăng lên trong những năm gần đây và sẽ không dễ dàng để kiếm tiền từ việc xuất khẩu vì hầu hết các xe sản xuất tại đây là xe chạy bằng xăng," ông thêm.

Hyundai từ chối cung cấp thông tin chi tiết hơn về chiến lược của mình tại Trung Quốc.

Các nhà phân tích dự kiến Trung Quốc sẽ duy trì vị trí hàng đầu của mình trong nhiều năm tới. Theo dự đoán của công ty tư vấn AlixPartners, doanh số bán hàng nước ngoài của các công ty Trung Quốc sẽ đạt 9 triệu đơn vị vào cuối thập kỷ này, đẩy thị phần toàn cầu của họ lên 30% vào năm 2030, tăng từ 16% vào năm 2022.

Xuất khẩu ô tô Trung Quốc chủ yếu nhắm vào thị trường phát triển ở châu Âu và châu Á, với Nga đứng đầu trong năm nay. Mẫu xe crossover Coolray của Geely là một trong những mẫu xe phổ biến nhất được xuất khẩu vào Nga và được bán với giá khoảng 1.4 triệu RUB (14,000 USD).

Dự kiến làn sóng xuất khẩu sẽ gia tăng khi các xe điện Trung Quốc, có giá thấp hơn đáng kể so với các đối thủ, giành được thị phần, đặc biệt là tại châu Âu, theo Yuqian Ding, chuyên gia phân tích tại HSBC Bắc Kinh.

Tesla hiện đã xuất khẩu xe điện từ nhà máy tại Thượng Hải của mình đến châu Âu và khoảng 1/5 tất cả các xe điện bán ra ở châu Âu được sản xuất tại Trung Quốc.

BYD đang dẫn đầu trong việc xuất khẩu xe điện Trung Quốc vào các thị trường phát triển. Sau một buổi họp gần đây với người sáng lập và chủ tịch của BYD Wang Chuanfu, các nhà phân tích của Citi cho biết công ty này "tự tin" về mục tiêu xuất khẩu 400,000 đơn vị vào năm tới, gấp đôi dự báo của năm nay.

BYD, đối thủ của Tesla, được hậu thuẫn bởi Warren Buffett, là một trong những nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, cho biết với các nhà phân tích của ngân hàng rằng ngành công nghiệp ô tô điện Trung Quốc đang nắm giữ ưu thế về công nghệ và quy mô, và thậm chí còn dẫn đầu 10 năm về lợi thế chi phí.

Tuy nhiên, các nhà phân tích đã cảnh báo rằng các công ty xuất khẩu từ Trung Quốc phải tính toán cả những căng thẳng địa chính trị tồi tệ hơn và nhận thức thương hiệu hạn hẹp cũng như sự gia tăng bảo hộ và chủ nghĩa dân tộc của người tiêu dùng.

"Thế giới còn tiếp tục nhập khẩu hàng hóa lớn từ Trung Quốc trong bao lâu, và liệu các công ty Trung Quốc có phải chịu áp lực để chuyển dây chuyền sản xuất ra nước ngoài?" - đặt câu hỏi Christopher Richter, nhà phân tích ô tô tại CLSA.