Vào ngày 24/10, chính phủ đã tăng thâm hụt lên mức lớn nhất trong 3 thập kỷ và công bố gói trái phiếu chính phủ mới. Ông Tập cũng đã có chuyến đi chưa từng có tới ngân hàng trung ương.

Việc tăng ngân sách 1 nghìn tỷ nhân dân tệ và sẵn sàng vượt giới hạn nợ trên GDP 3% cho thấy quyết tâm của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy tăng trưởng năm 2024, ngay cả khi dữ liệu kinh tế mạnh mẽ được công bố trong tháng này hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng 5% trong năm nay.

Các nhà phân tích của Shenwan Hongyuan Group cho biết hôm thứ Ba (24/10): “Việc đưa ra chính sách đáng ngạc nhiên này bất chấp dữ liệu GDP quý III có thể là do các nhà hoạch định chính sách thừa nhận rằng áp lực ổn định tăng trưởng trong năm tới sẽ tăng lên.”

Kích thích này làm tăng kỳ vọng cho nền kinh tế vào năm 2024 và được đưa ra sau khi một số nhà kinh tế liên kết với chính phủ kêu gọi đặt mục tiêu tăng trưởng cao tới 5% cho năm tới.

Trung Quốc đang vật lộn với cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài, khủng hoảng trên thị trường trái phiếu địa phương trị giá 9 nghìn tỷ USD và rủi ro giảm phát. Thước đo giá cả của nền kinh tế quốc gia, chỉ số giảm phát GDP, lần đầu tiên ở mức âm trong hai quý liên tiếp kể từ năm 2015.

Chính quyền địa phương

Động thái sử dụng bảng cân đối kế toán chính phủ trung ương để phát hành trái phiếu trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (137 tỷ USD) cho các dự án xây dựng cho thấy sự thay đổi so với mô hình kích thích trước đây của Trung Quốc.

Chính quyền địa phương đang gặp khó khăn hơn trong việc giải quyết các khoản nợ trong năm nay do suy thoái bất động sản. Các nhà kinh tế của Nomura Holdings đã viết trong một ghi chú rằng Bắc Kinh có thể sẵn sàng vay thêm nợ để thúc đẩy tăng trưởng khi các khoản vay ngoài ngân sách của chính quyền địa phương trở nên thiếu bền vững.

Một nửa số trái phiếu phát hành sẽ được chi tiêu vào đầu năm tới, trong khi hạn ngạch trái phiếu chính quyền địa phương cũng có thể được giao sớm, quốc hội do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát cho biết khi công bố các động thái này.

Adam Wolfe, chuyên gia kinh tế về thị trường mới nổi tại Absolute Strategy Research, cho biết: “Việc phát hành thêm trái phiếu chính phủ trung ương và phát hành trái phiếu chính quyền địa phương sớm sẽ đảm bảo sự phục hồi bắt đầu từ tháng 8 sẽ tiếp tục sang năm mới”.

Trung Quốc hiếm khi điều chỉnh ngân sách vào giữa năm, trước đây họ đã làm như vậy trong các giai đoạn năm 2008, sau trận động đất ở Tứ Xuyên và sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990.

Theo các nhà phân tích của Shenwan, tỷ lệ thâm hụt 3% được nêu vào thứ Ba sẽ là mức cao nhất kể từ cuộc cải cách chia thuế trung ương và địa phương vào năm 1994.

Theo phân tích của Bloomberg Economics, việc tăng cường ngân sách sẽ nâng tăng trưởng GDP thêm 0.1% trong quý IV và 0.5% vào năm 2024. Nhà kinh tế David Qu viết trong một báo cáo rằng động thái này báo hiệu rằng Bắc Kinh đang “thực hiện các bước để giúp đỡ chính quyền địa phương trong việc cung cấp các biện pháp kích thích”.

Không kích thích lớn

Gói hỗ trợ vẫn thận trọng. Đầu tiên, quy mô hỗ trợ, tương đương khoảng 0.8% GDP, là nhỏ so với những gói kích thích lớn mà Trung Quốc đã sử dụng trong thời kỳ suy thoái trước đây.

Chu Minh, cựu Phó thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho rằng gói kích thích này “không lớn” và nhằm mục đích hỗ trợ tăng trưởng trong khi “cố gắng đảm bảo nợ không tăng quá mức”. Ông nói thêm, GDP của Trung Quốc có thể tăng từ 4.5% đến 5% trong năm tới.

Gói này cho phép chính quyền địa phương tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng, sau khi tăng 6.2% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm nay.

Một đặc điểm truyền thống khác của gói kích thích là tập trung vào xây dựng. Các nhà kinh tế kêu gọi Trung Quốc bắt đầu đưa ra các biện pháp kích thích trực tiếp hơn cho khu vực hộ gia đình, cho rằng các khoản thanh toán cho người tiêu dùng có thể mang lại động lực lớn hơn cho nền kinh tế so với đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

Houze Song, một thành viên tại Viện Paulson cho biết: “Bên cạnh việc thể hiện cam kết của Bắc Kinh đối với tăng trưởng, thực tế là thâm hụt hoàn toàn do chính quyền trung ương tài trợ là một động thái đáng khích lệ. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn từ chối xem xét hỗ trợ các hộ gia đình, điều này sẽ làm trì hoãn quá trình tái cân bằng nền kinh tế Trung Quốc”.