Trung Quốc sẵn sàng cho đợt phá giá đồng nhân dân tệ tiếp theo?
Ngô Văn Thịnh
Economic Analyst
Trong báo cáo tóm tắt thị trường ngày hôm qua, chúng tôi đã nói rằng đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đã tăng lên mức mạnh nhất so với đồng USD kể từ tháng 6 năm 2018, khi tỷ giá USDCNY giảm dưới 6.50 và hiện "ở mức quan trọng đã từng gây ra sự mất giá đầy biến động trong quá khứ".
Đây chỉ là lần gần đây nhất trong vài tuần qua, chúng tôi suy đoán rằng sự sụt giảm gần đây của đồng USD đã đặt Bắc Kinh vào tình thế rất khó chịu khiến buộc phải quyết định xem họ sẽ phải kìm hãm một đồng Yuan ngày một mạnh lên như thế nào khi việc đồng nội tệ mạnh lên như một chiếc neo giảm phát kéo nền kinh tế Trung Quốc đi xuống.
Chúng ta không phải đợi lâu để nhận được một tín hiệu rõ ràng rằng Bắc Kinh hiện đang tích cực lên kế hoạch phá giá đồng tiền. Trên thực tế, chỉ mất vài giờ đầu ngày thứ 3 để đồng nhân dân tệ xóa bỏ hoàn toàn mức tăng qua đêm, khi các ngân hàng quốc doanh lớn bất ngờ bán tháo đồng nhân dân tệ lần đầu tiên trong năm.
Đồng nhân dân tệ đã xóa đi mức tăng khoảng 0.5% chỉ trong vòng một giờ giao dịch cuối buổi sáng, tỷ giá USDCNY sau đó đã tăng lại lên mức 6.4577 vào lúc 2:21 chiều giờ Thượng Hải. Như Bloomberg đã đưa tin, động thái này diễn ra khi một số ngân hàng quốc doanh lớn của Trung Quốc tích cực bán tháo đồng nội tệ so với đồng bạc xanh sau khi tỷ giá USDCNY chạm mức 6.43. Bloomberg cũng cho biết: "trong khi các tổ chức tín dụng đang chốt lời các vị thế "long" đồng nhân dân tệ, họ cũng có thể đang thay mặt các nhà chức trách kiềm chế đà tăng giá".
Đối với những người đang bối rối về tầm quan trọng của những gì vừa xảy ra, tất cả các ngân hàng Trung Quốc đều là các thực thể thuộc sở hữu nhà nước (SOEs) và mọi thứ họ làm đều có sự chấp thuận rõ ràng của Bắc Kinh, vốn biết rất rõ rằng giới đầu cơ toàn cầu đang săn lùng những tín hiệu như thế này trên thị trường. Điều này rất quan trọng bởi các ngân hàng Trung Quốc luôn bắt đầu can thiệp vào thị trường ngoại hối khi Bắc Kinh muốn tìm cách thông báo với thế giới rằng họ đang không hài lòng với sức mạnh đồng Yuan và bất kỳ mức tăng nào nữa sẽ không được chấp nhận.
Nói cách khác, một cảnh báo như thế này thường là một tín hiệu rõ ràng và hiện nay đang cho thấy dấu hiệu một đợt phá giá mạnh hơn sắp xảy ra.
Cần đặc biệt nhấn mạnh, trong khi việc đồng USD lao dốc đã đẩy hầu hết các đồng tiền của thị trường mới nổi lên giá trong thời gian gần đây, bản thân đồng nhân dân tệ cũng được hỗ trợ vững chắc bởi các yếu tố cơ bản của Trung Quốc. Sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc sau đại dịch Covid-19 đang hết sức rất vững chắc và họ cũng đang thu hút dòng vốn mạnh mẽ của các nhà đầu tư tìm kiếm mức lợi suất cao hơn của đồng nhân dân tệ so với phần còn lại của thế giới. Đồng tiền này hiện đang giao dịch gần mức cao nhất trong hai năm. Tuy nhiên, điều đó hoàn toàn không phải là thứ Bắc Kinh muốn trong bối cảnh họ đang cố gắng mở rộng sự phục hồi thông qua xuất khẩu: xét cho cùng, đồng nhân dân tệ càng mạnh thì sản phẩm của nước này càng kém cạnh tranh trên thị trường thương mại toàn cầu.
Chỉ ra điều hiển nhiên, Dariusz Kowalczyk, chiến lược gia cấp cao về thị trường mới nổi tại Credit Agricole CIB nói rằng "tốc độ tăng của đồng Yuan đã không bền vững và có lẽ là không thể chấp nhận được đối với các nhà hoạch định chính sách", ông nói thêm rằng "sẽ không ngạc nhiên nếu sự điều chỉnh này được thúc đẩy bởi các đà mua vào USD của các ngân hàng Trung Quốc". Có thể tạm dịch nhận định trên rằng đây là một can thiệp FX nhỏ do chính quyền yêu cầu. Và nếu đồng nhân dân tệ tiếp tục tăng giá (đồng đô la tiếp tục giảm giá), thì sự can thiệp nhỏ đó sẽ biến thành sự phá giá tổng lực.
Tuy nhiên, Bắc Kinh không nhất thiết phải phá giá đồng nhân dân tệ như tháng 8 năm 2015, vì Trung Quốc vẫn còn có một số công cụ khác trong tay tùy theo mức độ nghiêm trọng - bắt đầu với việc niêm yết tỷ giá trung tâm thấp hơn và kết thúc bằng việc nới lỏng các giới hạn về vốn (và cho phép bitcoin giao dịch một lần nữa) - nếu nước này muốn làm chậm đà tăng của đồng Yuan. Chỉ vào cuối năm ngoái, các nhà chức trách đã giúp các khoản đặt cược vào sự suy yếu của đồng tiền này trở nên rẻ hơn và cho phép các nhà đầu tư trong nước mua nhiều tài sản ở nước ngoài hơn. Tuy nhiên, động thái đó không có nhiều tác động trước đà trượt giá ngoạn mục của USD.
Do đó, đây chính là lời cảnh báo chính thức của Bắc Kinh đối với Fed: hãy dừng những gì bạn đang làm, nếu không cuộc chiến thương mại sẽ nhanh chóng biến thành cuộc chiến tiền tệ.
Điều này có vẻ thật giống một nghịch lý, bởi vì nhìn về phía trước, đồng nhân dân tệ có thể sẽ được hỗ trợ bởi một mối quan hệ ổn định hơn giữa Bắc Kinh và Washington dưới thời chính quyền Joe Biden. Liu Li-gang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Citigroup Inc., cho biết ông dự kiến đồng tiền của Trung Quốc sẽ tăng giá lên mức 6.0 vào cuối năm 2021, một mức chưa từng thấy kể từ năm 1993. Hiển nhiên, Bắc Kinh sẽ không mấy vui vẻ nếu nhận định của Liu là chính xác.