Hệ tư tưởng của nhà lãnh đạo Đảng từ lâu đã được yêu cầu đọc trong Đảng và chính phủ Trung Quốc. Nhưng với chủ tịch Tập Cận Bình đang bước vào nhiệm kỳ thứ ba, và ông cũng không có giới hạn về nhiệm kỳ, các buổi học về hệ tư tưởng của ông cũng trở thành bắt buộc đối với nhân viên tại nhiều công ty thuộc sở hữu nhà nước và tư nhân.

Ngay cả nhân viên tại các công ty toàn cầu như BlackRock, công ty quản lý quỹ lớn nhất thế giới, đã được các nhà chức trách mời tham dự các bài giảng về chủ đề này.

Các buổi học nhấn mạnh vai trò ngày càng tăng của Tư tưởng Tập Cận Bình ở Trung Quốc khi ông cố gắng tăng cường ảnh hưởng của Đảng đối với nhiều khía cạnh của đời sống địa phương, bao gồm cả lĩnh vực doanh nghiệp đã bị truy quét trong những năm gần đây.

Dù không có nhiều người dám tranh cãi về tầm quan trọng của việc làm quen với thế giới quan của nhà lãnh đạo quyền lực nhất đất nước kể từ thời Mao Trạch Đông, những người hoài nghi lại đặt câu hỏi riêng về tính hữu ích của việc dành hàng giờ mỗi tuần để nghiền ngẫm những câu nói phức tạp của chủ tịch Trung Quốc.

Vào thời điểm mà tăng trưởng kinh tế liên tục thấp hơn kỳ vọng, một số người cũng lo lắng về tác động đến năng suất. Ngay cả khi thời gian dành cho việc nghiên cứu Tư tưởng Tập Cận Bình dường như không xuất hiện trong bất kỳ mô hình kinh tế chính thống nào, thì đó cũng là dấu hiệu cho thấy chính phủ đề cao chính trị hơn mọi thứ khác.

Victor Shih, phó giáo sư tại Đại học California San Diego, chuyên nghiên cứu về chính sách ngân hàng của Trung Quốc, cho biết: “Mỗi giờ người lao động dành để làm việc khác là một giờ họ không làm việc của mình.”

China International Capital, một trong những ngân hàng đầu tư hàng đầu của quốc gia, đã phải tăng cường nỗ lực nghiên cứu Tư tưởng Tập Cận Bình trong những tháng gần đây vì chính quyền không hài lòng với kết quả học tập của họ. Một người khác cho biết Ngân hàng Bank of Communications đã tổ chức các buổi học hàng tháng ở tất cả các phòng ban kể từ cuối năm 2022, đồng thời cho biết mỗi người tham dự sẽ được yêu cầu chia sẻ hiểu biết của họ và đánh giá điều đó có thể tác động đến ngành tài chính như thế nào.

Tại một sự kiện vào cuối tháng 6, đại diện tại Trung Quốc của các công ty quản lý tài sản nước ngoài, bao gồm BlackRock và nhân viên của một liên doanh thuộc sở hữu thiểu số của Franklin Templeton đã tham gia cùng hơn 3,000 nhân viên từ hơn 70 quỹ để nghe một bài giảng về việc tuân theo sự lãnh đạo của Đảng trong ngành, theo thông cáo của nhà tổ chức Hiệp hội quản lý tài sản Thượng Hải.

Bank of Communications, CICC, BlackRock và Franklin Templeton không đưa ra bình luận nào.

Bị lôi kéo

Tại một công ty năng lượng quốc doanh ở Bắc Kinh, một số nhân viên cho biết họ ngày càng bị lôi kéo vào các khóa đào tạo ngẫu hứng trong giờ làm việc. Những phiên họp như vậy, thường xoay quanh những phát biểu mới nhất của ông Tập, được tổ chức tại một cơ sở biệt lập với điện thoại di động bị tịch thu, khiến đồng nghiệp khó liên lạc trong trường hợp khẩn cấp liên quan đến công việc.

Một số giám đốc điều hành ngân hàng và giám đốc doanh nghiệp phải dành khoảng một phần ba thời gian làm việc để nghiên cứu Tư tưởng Tập Cận bình, tham gia các hoạt động và khóa học, hoặc đọc bốn cuốn sách của chủ tịch mỗi tháng. Việc tham dự là bắt buộc trong năm nay và họ cũng cần nộp bài thu hoạch về những gì họ đã học được.

Đồng thời, các nhân viên ngân hàng đã bị giảm mạnh tiền lương và rút lại nhiều đặc quyền, chẳng hạn như đi công tác, tất cả chỉ để đi theo nguyên tắc chính của Tư tưởng Tập Cận Bình: “thịnh vượng chung”.

Theo Từ Thành Cương, một học giả nghiên cứu cấp cao tại Viện Stanford về Kinh tế và Thể chế Trung Quốc, ông Tập đã lo lắng về sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc, và cùng các vấn đề khác, có thể là mối đe dọa đối với chế độ.

Vấn đề số một là “đảm bảo rằng không ai có thể đe dọa chế độ và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản,” ông Cương cho biết. “Chỉ trong điều kiện đó thì tăng trưởng kinh tế mới quan trọng.”

Tuy nhiên, hiện có những dấu hiệu cho thấy tình trạng của nền kinh tế đang bắt đầu gây ra những lo ngại lớn ở Bắc Kinh. Các quan chức hiện đang giảm bớt giám sát của họ với các công ty công nghệ và đã nhiều lần đưa ra các cam kết hỗ trợ cho các công ty tư nhân.

Gốc rễ

Được công bố vào cuối năm 2017, các nguyên lý chính của Tư tưởng Tập Cận Bình xoay quanh 8 vấn đề và mục tiêu gốc rễ, bao gồm cả “thịnh vượng chung” cho mọi người, theo Tân Hoa Xã. Tư tưởng cũng đưa ra 14 nguyên tắc cơ bản để hướng dẫn các nỗ lực của Trung Quốc, trong đó nguyên tắc cao nhất là đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với mọi công việc.

Bám sát những chân ngôn đó, chính quyền của ông đã truy quét doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực công nghệ và giáo dục, đồng thời chống tham nhũng tại các bộ máy quan liêu và doanh nghiệp nhà nước. Chiến dịch chống tham nhũng tập trung vào ngành tài chính trị giá 60 nghìn tỷ USD của Trung Quốc, nơi mức lương cao đã gây ra nhiều tranh cãi, đã phanh phui hàng chục quan chức cấp cao và giám đốc điều hành tài chính kể từ cuối năm 2021.

Để tuân thủ, nhiều doanh nghiệp đã thuê các chuyên gia, học giả bên ngoài giảng bài cho nhân viên. Kỳ vọng của một số công ty là việc tích cực tham gia các buổi học tập và hoạt động như vậy sẽ giúp họ thể hiện lòng trung thành và định hướng tốt hơn trong một nền kinh tế mà Đảng Cộng sản có tiếng nói tối thượng.

Từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp như Ngân hàng Công thương Trung Quốc và Bright Food Group nằm trong số những công ty đã cử nhân viên đến nghe các bài giảng tại hội trường tưởng niệm Đại hội toàn quốc lần thứ nhất của Đảng Cộng sản ở Thượng Hải. Bài giảng có phần tuyên thệ vào Đảng và nghi thức chào cờ Đảng.

Trang web chính thức về giáo dục Tư tưởng Tập Cận Bình, do People.cn quản lý, có hồ sơ về hàng trăm cuộc hội thảo và bài giảng do chính quyền địa phương và các công ty tổ chức, bao gồm Tập đoàn Dầu khí & Hóa chất Trung Quốc. Công ty này đã cảnh báo các nhân viên về những khó khăn nghiêm trọng đối với công tác chống tham nhũng tại một cuộc họp hồi tháng 6, yêu cầu nhân viên nghiên cứu những nhận xét quan trọng của ông Tập và cam kết tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong quản trị doanh nghiệp.

Tập đoàn Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc (Sinopharm) đã đưa ra danh sách 20 mục phải đọc cho nhân viên là Đảng viên để tìm hiểu những thành tựu lý thuyết mới nhất. Điều này sẽ giúp chuẩn bị cho nhân viên “vững tay chèo” và đương đầu với những rủi ro và thách thức tiềm ẩn.

ICBC, ngân hàng lớn nhất thế giới tính theo tài sản, đã thành lập các lớp đọc sách theo chiến dịch nghiên cứu và sử dụng các lý thuyết của Đảng nhằm tăng cường cải cách và ngăn ngừa rủi ro tài chính. Bank of China và Bank of Communications cũng có các lớp đọc về hệ tư tưởng.

Theo Zhiwu Chen, giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh Đại học Hong Kong, “Phố Wall luôn nghĩ rằng mọi quốc gia nên đặt lĩnh vực tài chính của họ lên trên mọi thứ khác.“Họ không nhận ra rằng trong hơn 10 năm qua, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã nói rằng chính trị phải là ưu tiên hàng đầu và quan trọng nhất trong tâm trí của mọi người, không phải lợi ích kinh tế, không phải lợi nhuận kinh tế.”