Bài phát biểu của Bill Ackman cho khoản cược vào Universal Music Group NV vào năm 2021 như đến từ đoạn giới thiệu của một bộ phim tiểu sử về âm nhạc: "Nếu thức ăn và nước là 2 điều quan trọng nhất để sống, thì âm nhạc sẽ là điều thứ 3". Lập luận của ông có lý: Ngay cả trong thời điểm xung đột và bất ổn kinh tế hiện nay, chuyến lưu diễn của nghệ sĩ UMG Taylor Swift đã phá vỡ mốc một tỷ USD, các dịch vụ phát nhạc trực tuyến đã thu hút hơn 500 triệu người đăng ký trả phí, doanh số bán đĩa than trong năm đang tăng trưởng ấn tượng, và cổ phiếu của Spotify Technology SA đang thách thức sự hỗn loạn của thị trường lớn hơn.

Nhưng trong các tiểu sử âm nhạc, những công ty thu âm đều tự tin nói với nghệ sĩ rằng bài hát nổi tiếng nhất của họ sẽ thất bại, thì Ackman cũng không hoàn toàn đúng. Tăng trưởng phát trực tuyến (streaming) đang chậm lại khi tác động của đại dịch mờ dần, giá tăng cao, và sự kiểm soát của các hãng thu âm lớn đối với thị trường âm nhạc ngày càng cạnh tranh đang tuột dốc: Tăng trưởng chậm hơn dự kiến ​​của UMG đã làm tổn hại đến cổ phiếu của công ty và giá trị cổ phần 10.3% của Ackman, với Warner Music Group cũng giảm trong tuần này. Âm nhạc có thể là bất hủ — nhưng một sự tái tạo cho ngành công nghiệp này là rất cần thiết.

Các hãng thu âm đối mặt với nhiều khó khăn hơn Spotify

Như biểu đồ trên cho thấy, điều tốt cho Spotify không phải lúc nào cũng tốt cho các hãng thu âm. Spotify đã nâng cấp thuật toán, tăng mức độ tương tác và đưa người nghe “lọt hố” khác nhau — từ tiếng cá voi và tiếng ồn trắng đến sách nói và podcast. Việc đưa các thể loại nhạc thông qua danh sách phát như Rap Caviar và các ưu đãi giả “payola” (trả tiền để nền tảng phát sóng bài hát của mình) giúp Spotify thoát khỏi nền kinh tế mất cân bằng khi phải trả 70% mỗi USD đăng ký cho tiền bản quyền, có nghĩa là thị phần của các hãng thu âm lớn đã giảm xuống dưới 75% trong những năm qua. Lior Tibon, giám đốc nền tảng tài chính âm nhạc Duetti cho biết: "Thị trường đang trở nên bão hòa hơn và việc tìm kiếm siêu sao tiếp theo khó khăn hơn rất nhiều".

Các hãng thu âm lớn vẫn có một lượng sức mạnh đáng kinh ngạc — hãy tưởng tượng giá trị đề xuất của Spotify mà không có danh mục của họ — và khả năng sống sót qua các cuộc khủng hoảng như sự sụp đổ của đĩa CD không nên bị bỏ qua. Nhưng điều đáng lo ngại là họ đã phạm sai lầm. Có lẽ đã sai lầm khi cho rằng họ có thể dựa vào những nghệ sĩ nổi tiếng nhất khi thị trường phát nhạc trực tuyến ngày càng mở rộng, các hãng thu âm đang phải đấu tranh mạnh mẽ hơn trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, tiền bản quyền không đồng đều và việc tìm kiếm các nghệ sĩ trực tuyến cực kỳ khó khăn. Các thuật toán của mạng xã hội là những người định hình thị hiếu mới: Chiến thuật gây áp lực của UMG khi kéo danh mục khỏi TikTok không thuận lợi, đặc biệt là khi Taylor Swift quyết định đưa âm nhạc của cô ấy trở lại trước. Sự bất hòa đã dẫn đến việc hãng thu âm mất một tháng doanh thu.

Và tất cả những điều này đều tác động đến các nhạc sĩ bị cuốn vào cuộc chiến phát trực tuyến. Chi phí để tạo và tải nhạc lên đã giảm mạnh, cũng như chi phí truy cập và nghe nhạc. Điều đó có lợi đối với người tiêu dùng, nhưng đối với những ngôi sao đầy tham vọng, điều đó có nghĩa là ngày càng có nhiều sự cạnh tranh hơn để thu hút sự chú ý trên mạng xã hội và những khoản tiền bản quyền nhỏ nhoi đó. Một báo cáo của Midia Research, dựa trên cuộc khảo sát hơn 300 nhạc sĩ, cho thấy phần lớn kiếm được chưa đến 10,000 USD một năm. Tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn: Theo ước tính của tạp chí Billboard, việc Spotify giảm tiền bản quyền từ các gói đăng ký sách nói có thể khiến các nhạc sĩ mất 150 triệu USD tiền thanh toán vào năm tới.

Lượng stream nhạc trên Spotify của nghệ sĩ ký với các hãng thu âm lớn

Những vấn đề này về mặt lý thuyết có thể khắc phục được. m nhạc có thể được coi là rẻ một cách khách quan: Được điều chỉnh theo lạm phát, doanh thu phát trực tuyến và đăng ký vẫn thấp hơn nhiều so với thời kỳ đỉnh cao của kỷ nguyên CD, nhưng lại cung cấp nhiều nội dung hơn trên mỗi USD so với trước đây. Cuộc chiến giành giật giữa các nền tảng phát trực tuyến và chủ sở hữu nội dung cũng đã trở thành rào cản đối với việc phát triển thị trường nói chung hơn nữa và khen thưởng nghệ sĩ một cách công bằng, với các nền tảng được khuyến khích tối đa hóa thu nhập ở những nơi khác. Các nhà phân tích của Macquarie Group đã viết trong một báo cáo vào tháng 6 rằng lý tưởng nhất là các hãng thu âm và nền tảng sẽ tìm được tiếng nói chung để xóa bỏ gian lận phát trực tuyến, trả lương cho nghệ sĩ cao hơn và tìm cách khiến việc âm nhạc không trở thành một loại hàng hóa. Nếu truyền hình có thể trả trước cho nội dung và NBA có thể quảng bá các vận động viên của mình một cách phù hợp, thì âm nhạc cũng có thể làm được như vậy.

Nhưng điều này cũng phụ thuộc vào khả năng thay đổi cách thức của các hãng thu âm. Có cảm âm tốt là kỹ năng của các giám đốc điều hành chịu trách nhiệm về nghệ sĩ và tiết mục; có lẽ bây giờ họ cần tập trung vào việc sử dụng công nghệ tốt nhất để khám phá và nuôi dưỡng các nghệ sĩ chưa nổi danh mà các công ty lớn thấy quá kém hiệu quả về mặt chi phí. Điều đáng chú ý là Warner vừa mới thăng chức cho Elliot Grainge — con trai 30 tuổi của Tổng giám đốc điều hành UMG Lucian Grainge, “ông trùm cuối cùng” — lên làm ông chủ của Atlantic Music Group. Grainge Sr. là một huyền thoại sống, người nổi tiếng với việc tắt đèn trong các cuộc họp để minh họa cho một thế giới không có bản hit nào; Grainge Jr., coi rapper Ice Spice được thúc đẩy bởi Tik-Tok là một trong những thành công gần đây của mình và đã chế giễu các hãng thu âm lớn là chậm chạp, mất tập trung và thiếu sức cạnh tranh — ngoại trừ những nơi ảnh hưởng đến tài chính của họ.

Biểu đồ lợi nhuận cho thấy kỉ nguyên nhạc phát trực tuyến vẫn thấp hơn nhiều so với CD

Và mặc dù chúng ta vẫn chưa ở trong tình thế giống như Napster, mọi người nên thận trọng về viễn cảnh tăng trưởng phát trực tuyến đang chững lại trong một ngành công nghiệp mà hiếm có điều gì tồn tại mãi mãi. Sự sụt giảm và việc bán công ty nhạc bản quyền Hipgnosis Songs Fund, với ông chủ Merck Mercuriadis tuyên bố âm nhạc là vàng hoặc dầu mới, cho thấy việc kỳ vọng quá nhiều sẽ phải trả giá đắt. Có rất nhiều nội dung trên thị trường, và âm nhạc càng trở thành một dạng hình nền âm thanh — chẳng hạn như danh sách phát được điều khiển bằng thuật toán mà bạn có thể đã nghe khi đọc bài viết này — thì càng khó thuyết phục mọi người trả nhiều tiền hơn. Âm nhạc có thể là một nhu cầu thiết yếu, nhưng Ackman có thể đã đánh giá thấp những nguy cơ khi biến điều này thành một mặt hàng.