Úc trên đà hướng đến thặng dư ngân sách năm thứ hai liên tiếp. Định hướng trở thành "siêu cường năng lượng tái tạo"
Thành Duy
Junior editor
Úc dự kiến sẽ đạt được thặng dư ngân sách thứ hai liên tiếp, bất chấp những khó khăn từ Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của họ và căng thẳng địa chính trị trên toàn cầu. Bộ trưởng Ngân khố, Jim Chalmers đưa ra thông báo này tại Washington, nơi ông đang tham dự các cuộc họp của IMF và World Bank.
Tuy nhiên, thách thức vẫn còn. Chalmers thừa nhận rằng "mức độ khó khăn để đạt được thặng dư thứ hai này đã tăng lên một chút". Nền kinh tế Úc đang chậm lại và thị trường lao động suy yếu do chính sách tiền tệ thắt chặt và bất ổn địa chính trị.
Thặng dư ngân sách bất ngờ
Kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 5 năm 2022, Chính phủ Công Đảng đã theo đuổi chính sách tài khóa cẩn trọng. Mục tiêu là hỗ trợ RBA kiềm chế lạm phát, vốn đang ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt của người dân.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang đa dạng hóa nền kinh tế, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu tài nguyên. Họ đang tập trung thúc đẩy các ngành sản xuất xanh và công nghệ cao, qua đó tạo thêm việc làm và tăng năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế.
Giảm thuế và dồn lực cho tương lai
Để giảm bớt gánh nặng chi phí sinh hoạt cho người dân, Chính phủ dự kiến sẽ cắt giảm thuế cho tất cả người nộp thuế trong ngân sách sắp tới. Đồng thời, Chính phủ cũng cam kết đầu tư đáng kể vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo và sản xuất xanh.
Bộ trưởng Chalmers nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ cố gắng giảm bớt áp lực chi phí sinh hoạt cho người dân ở những nơi có thể, nhưng cũng sẽ tập trung nhiều vào việc đầu tư cho tương lai". Ông tin tưởng rằng những khoản đầu tư này sẽ giúp Úc trở thành "cường quốc năng lượng tái tạo" và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Thách thức từ Trung Quốc
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhu cầu, giá cả đối với quặng sắt và các khoáng sản khác của nước này. Nhờ đó, Úc thu được nguồn thu đáng kể cho ngân sách Chính phủ. Tuy nhiên, lĩnh vực bất động sản bấp bênh của Trung Quốc đang đặt ra những lo ngại về nhu cầu tương lai đối với hàng xuất khẩu tài nguyên của Úc.
Bộ trưởng Ngân khố Jim Chalmers bày tỏ lo ngại về tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại của Trung Quốc, cho rằng đây là yếu tố bất lợi cho nền kinh tế Úc. Ông dự đoán trong dự toán ngân sách sắp tới, mức tăng trưởng của Trung Quốc sẽ "tương đối trì trệ" so với tiêu chuẩn của họ. Bên cạnh đó, ông cũng chỉ ra giá quặng sắt gần đây đã giảm, dù con số vào thứ Ba cao hơn dự kiến một chút.
Bộ trưởng Ngân khố Jim Chalmers cho biết: "Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc vẫn đang chậm lại, yếu hơn nhiều so với mong đợi của chúng tôi và đây sẽ là một yếu tố bất lợi cho nền kinh tế Úc. Trong dự toán ngân sách sắp tới, chúng tôi dự báo mức tăng trưởng của Trung Quốc sẽ ‘tương đối trì trệ’ so với tiêu chuẩn của họ". Bên cạnh đó, ông cũng chỉ ra giá quặng sắt gần đây đã giảm, dù con số vào thứ Ba cao hơn dự kiến một chút.
Cải thiện trong quan hệ song phương
Một điểm sáng trong mối quan hệ Úc - Trung là việc Bắc Kinh đã dỡ bỏ phần lớn các biện pháp hạn chế đối với hàng xuất khẩu của Úc. Những hạn chế này được áp đặt lên Chính phủ Úc trước đây khi quan hệ hai nước đi vào bế tắc. Kể từ khi Công Đảng lên nắm quyền vào tháng 5 năm 2022, quan hệ song phương đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, việc quay trở lại mức “thân thiết” trước đây vẫn còn nhiều khó khăn do Trung Quốc hiện đang thể hiện lập trường quân sự rõ ràng hơn trong khu vực.
Tranh cãi về cải tổ RBA
Bộ trưởng Jim Chalmers từ chối bình luận về chính sách tiền tệ, nhưng bày tỏ hy vọng dự luật mới về NHTW sẽ sớm được Quốc hội thông qua.
Chính phủ và phe đối lập của Úc đang tranh cãi gay gắt về thành phần của Ủy ban chính sách tiền tệ mới của RBA. Cuộc tranh cãi này có nguy cơ làm chệch hướng dự luật cải tổ thể chế này.
Liên Đảng yêu cầu dự luật cải tổ RBA của Chính phủ buộc tất cả các thành viên Hội đồng quản trị hiện tại phải chuyển sang Ủy ban chính sách tiền tệ mới. Theo đề xuất, Chalmers có quyền lựa chọn cho phép họ tham gia vào Ủy ban hoặc Hội đồng quản trị mới có nhiệm vụ giám sát NHTW.
Hành động vì mục tiêu “siêu cường năng lượng tái tạo”
Thủ tướng Anthony Albanese tuần trước đã công bố kế hoạch cho một chương trình theo phong cách Đạo luật Giảm lạm phát nhằm kích thích các ngành sản xuất xanh của Úc và thúc đẩy nền kinh tế thoát ly dần các lĩnh vực khai thác khoáng sản truyền thống đồng thời củng cố an ninh kinh tế.
Vào cuối năm, Chính phủ sẽ ban hành "Đạo luật Sản xuất Tương lai của Úc", được coi là một giải pháp tổng hợp cho "các sáng kiến mới và hiện có" nhằm thúc đẩy đầu tư và tạo việc làm trong lĩnh vực sản xuất xanh và công nghệ cao.
Chalmers cho biết mục tiêu của Úc là trở thành "siêu cường năng lượng tái tạo", đồng thời cho biết thêm rằng Úc tin tưởng có thể thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực này, nhưng ông không nghĩ điều này sẽ dẫn đến lạm phát cao hơn. Chính phủ đang cân nhắc các khoản đầu tư quan trọng nhưng không phải tất cả đều diễn ra trong năm đầu tiên.
Bloomberg