Trước lễ nhậm chức của Trump, các quan chức BoJ đã nhận thấy khả năng lớn về một đợt tăng lãi suất vào cuối cuộc họp hai ngày trong tuần này, miễn là Tổng thống Mỹ không gây ra quá nhiều bất ngờ tiêu cực, theo nguồn tin của Bloomberg trích dẫn đầu tháng này. Các quan chức chính phủ Nhật Bản cũng sẽ đồng thuận với quyết định tăng lãi suất trong tuần này.

Nếu đợt tăng lãi suất diễn ra như dự đoán rộng rãi, đây sẽ là lần tăng lãi suất thứ ba của Thống đốc Kazuo Ueda trong chưa đầy 12 tháng, sau 17 năm không có đợt tăng lãi suất nào trước tháng Ba năm ngoái.

Mức tăng 25 bps lãi suất lên 0.5% cũng sẽ là mức tăng lớn nhất kể từ năm 2007, khi BoJ tiến hành bình thường hóa chính sách tiền tệ trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và NHTW Châu Âu (ECB) bắt đầu cân nhắc tạm dừng chu kỳ nới lỏng.

BoJ được kỳ vọng sẽ tăng lãi suất vào thứ Sáu

Đồng yên đã vượt qua những biến động từ những ngày đầu tiên ông Trump nhậm chức. Tính đến thứ Ba, USD/JPY gần như đi ngang. Trước đó, đồng yên đã thể hiện hiệu suất vượt trội trong nhóm G10 khi các nhà giao dịch đặt cược rằng những thay đổi chính sách ban đầu của ông Trump sẽ không ngăn cản khả năng tăng lãi suất của BoJ. Chỉ số chứng khoán Topix của Nhật Bản tiếp tục tăng nhẹ vào thứ Tư, đạt mức tăng khoảng 0.9% vào buổi trưa, trong khi lợi suất trái phiếu cũng tăng nhẹ.

"BoJ sẽ tăng lãi suất", ông Chotaro Morita, chiến lược gia trưởng tại All Nippon Asset Management, nhận định. "Không có cú sốc lớn nào, và không có sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán trong ngày đầu tiên Trump nhậm chức."

Dù lãi suất ở Nhật Bản vẫn sẽ thấp nhất trong số các quốc gia phát triển ngay cả sau động thái tăng, việc Thống đốc Ueda dự đoán con đường tăng lãi suất trong tương lai sẽ là tâm điểm chú ý vào thứ Sáu. Sau những biến động trên thị trường toàn cầu sau đợt tăng lãi suất hồi tháng Bảy, Ueda sẽ tiếp tục bị giám sát chặt chẽ về cách ông truyền đạt chính sách.

Trước cuộc họp, BoJ đã gửi những tín hiệu rõ ràng hơn về khả năng tăng lãi suất. Phó Thống đốc Ryozo Himino tuần trước cho biết hội đồng sẽ thảo luận về việc tăng lãi suất, và Ueda sau đó cũng nhấn mạnh thông điệp này. Những phát biểu này dường như là các gợi ý rõ ràng từ ban lãnh đạo BoJ.

Thị trường swaps đã định giá khả năng hơn 90% BoJ tăng lãi suất tính đến sáng thứ Tư, tăng từ khoảng 40% vào cuối tháng 12. Khoảng ba phần tư các nhà kinh tế được khảo sát cũng dự đoán sẽ có động thái này vào thứ Sáu.

Với kỳ vọng như vậy, nếu không thực hiện động thái tăng lãi suất, BoJ có thể đối mặt với làn sóng chỉ trích về chiến lược phát tín hiệu của mình.

Những người theo dõi BoJ nhiều khả năng sẽ tìm kiếm dấu hiệu về các đợt tăng lãi suất tiếp theo, khi lãi suất chính sách dần tiến gần đến 1% - mức kỳ vọng hiện tại.

"Tăng lãi suất mỗi sáu tháng có lẽ sẽ là kịch bản cơ sở", ông Hirofumi Suzuki, chiến lược gia trưởng bộ phận ngoại hối tại Sumitomo Mitsui Banking, nhận định. "BoJ không kỳ vọng tăng lãi suất nhanh chóng."

BoJ cũng có khả năng nâng các dự báo lạm phát hàng quý trong cuộc họp tuần này, theo các nguồn tin quen thuộc. Điều này cho thấy chi phí sinh hoạt sẽ duy trì quanh mức mục tiêu của ngân hàng trong hai năm tới, sau khi đã đạt được trong ba năm qua.

Vài giờ trước quyết định của BoJ vào thứ Sáu, số liệu lạm phát mới nhất dự kiến sẽ cho thấy mức tăng lên 3% đối với chỉ số cơ bản, cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của ngân hàng.

Lạm phát vẫn ở trên mức mục tiêu của BoJ

Sau khi sự bất mãn của công chúng về chi phí sinh hoạt đóng vai trò chính trong việc lật đổ các nhà lãnh đạo đương nhiệm trên khắp thế giới năm ngoái, chính phủ của Thủ tướng Shigeru Ishiba cho đến nay không đưa ra bất kỳ phản đối nào đối với việc tăng lãi suất trong tháng này. Xếp hạng tín nhiệm của Ishiba đã khởi đầu ở mức khá thấp khi ông nhậm chức vào tháng 10 và đã giảm thêm kể từ đó.

Ông Ishiba vẫn còn những vấn đề chưa giải quyết được trong các kế hoạch chi tiêu của mình. Chính phủ thiểu số của ông cần đảm bảo sự ủng hộ đủ từ phe đối lập để thông qua kế hoạch ngân sách hàng năm vào tháng 3. Việc tăng lãi suất vào tháng 1 sẽ loại bỏ chính sách tiền tệ như một yếu tố gây phức tạp trong các cuộc đàm phán đó.

Các lãnh đạo doanh nghiệp lớn tại Nhật Bản cũng đã thể hiện sự không phản đối đối với khả năng tăng lãi suất. Ông Masakazu Tokura, chủ tịch Keidanren - tổ chức vận động hành lang kinh doanh lớn nhất Nhật Bản, cho biết việc BoJ xem xét chính sách lãi suất là điều bình thường, đặc biệt khi lạm phát đã duy trì trên 2% trong một thời gian.

Những diễn biến này có lẽ là một sự nhẹ nhõm đối với BoJ, khi nhớ lại sự phản đối gay gắt mà ngân hàng đã đối mặt khi tăng lãi suất trong những năm 2000.

Trong buổi họp báo sau cuộc họp, Thống đốc Ueda có khả năng sẽ cố gắng giữ hướng đi mở khi ông thận trọng tiến hành các nỗ lực bình thường hóa chính sách tiền tệ lần đầu tiên trong gần hai thập kỷ. Nhật Bản chưa từng chứng kiến mức lãi suất chính sách vượt quá 0.5% kể từ năm 1995.

Ông Ueda thừa nhận rằng việc truyền tải thông tin là một thách thức khi ngân hàng vẫn chưa biết được mức lãi suất cuối cùng sẽ ở đâu. Tháng trước, ông đã làm bất ngờ những người theo dõi BoJ khi thể hiện quan điểm tích cực hơn mong đợi, làm tăng kỳ vọng thị trường về một đợt tăng lãi suất vào tháng 3. Vào tháng 7, ông thể hiện rõ ràng quan điểm hawkish khi tăng lãi suất, tạo tiền đề cho biến động thị trường toàn cầu.

Mặc dù 90% các nhà kinh tế nhận định rằng điều kiện kinh tế của Nhật Bản xứng đáng có một đợt tăng lãi suất trong tháng này, nhiều người trong số họ cũng cho rằng đồng yên yếu sẽ là một lý do chính để tăng chi phí vay và sẽ tiếp tục là lý do trong các đợt tăng lãi suất tương lai.

Suy đoán về việc BoJ tăng lãi suất trong tuần này hầu như không làm thay đổi kỳ vọng của các nhà giao dịch về một đồng yên yếu, do chênh lệch lãi suất vẫn rộng giữa Nhật Bản và Mỹ.

Các nhà đầu tư bán lẻ trong nước cũng như các quỹ đầu cơ và nhà quản lý tài sản nước ngoài đã tăng mức đặt cược vào đồng yên bearish lên 54%, đạt 13.7 tỷ USD, theo phân tích của Bloomberg dựa trên dữ liệu từ Sở Giao dịch Tài chính Tokyo, Hiệp hội Giao dịch Tài chính Nhật Bản và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai.

Đồng tiền này đã giảm xuống mức thấp nhất trong sáu tháng đầu tháng này, kéo theo các cảnh báo bằng ngôn từ từ cơ quan quản lý tiền tệ, ám chỉ sự sẵn sàng can thiệp. Vào tháng 4, ông Ueda buộc phải cứng rắn hơn trong các phát biểu của mình về đồng yên yếu sau khi khiến đồng tiền này sụt giảm nhanh chóng - điều này đã khiến chính phủ phải can thiệp trực tiếp.

“Việc thúc đẩy đồng yên có thể bị hạn chế ngay cả khi có đợt tăng lãi suất”, ông Daisuke Karakama, nhà kinh tế trưởng tại Mizuho Bank, nhận định. “Khả năng cao là thị trường sẽ đòi hỏi thêm một đợt tăng lãi suất nữa trong tương lai gần thông qua việc bán đồng yên.”