BoJ tiến gần tới việc tăng lãi suất giữa thời điểm thị trường ổn định sau khi Trump nhậm chức
Nguyễn Đặng Hà Lê
Junior Editor
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) Kazuo Ueda đang trên đà nâng lãi suất lên mức cao nhất kể từ năm 2008 vào thứ Sáu này, trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu phản ứng một cách điềm định trước việc Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng.
Trước lễ nhậm chức của Trump, các quan chức BoJ đã đánh giá khả năng cao về việc tăng lãi suất vào cuối cuộc họp hai ngày trong tuần này, miễn là không có những bất ngờ tiêu cực lớn nào từ phía chính quyền Mỹ, theo nguồn tin thân cận được Bloomberg tiết lộ.
Các quan chức chính phủ Nhật Bản cũng được cho là không phản đối động thái này, tạo thêm điều kiện thuận lợi để BoJ thực hiện quyết định của mình.
Nếu việc tăng lãi suất diễn ra như dự kiến, đây sẽ là lần thứ ba trong vòng chưa đầy 12 tháng Ueda thực hiện tăng lãi suất, sau 17 năm không thay đổi trước tháng 3 năm ngoái. Việc tăng thêm 0.25 điểm phần trăm sẽ là bước tiến lớn nhất kể từ năm 2007, khi BoJ tiếp tục tiến gần hơn đến việc bình thường hóa chính sách tiền tệ, trong khi Fed và ECB bắt đầu cân nhắc tạm dừng chu kỳ nới lỏng.
BoJ dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa vào thứ Sáu
Dù tăng lãi suất, chi phí vay ở Nhật Bản vẫn sẽ thuộc nhóm thấp nhất trong các quốc gia phát triển. Điều này khiến thị trường đặc biệt chú ý đến kế hoạch của Ueda cho các đợt tăng lãi suất tiếp theo, nhất là trong bối cảnh BoJ từng gây ra biến động thị trường toàn cầu sau lần tăng lãi suất hồi tháng 7.
"BoJ chắc chắn sẽ tăng lãi suất,” ông Chotaro Morita, chiến lược gia trưởng tại All Nippon Asset Management Co., nhận định. “Không có biến động lớn nào xảy ra, và thị trường chứng khoán vẫn duy trì ổn định sau ngày đầu tiên của Trump.”
USD/JPY giảm vào thứ Ba, cho thấy đồng yên Nhật mạnh lên, trở thành đồng tiền duy nhất trong nhóm G10 ghi nhận xu hướng này. Điều này phản ánh niềm tin của các nhà giao dịch rằng các động thái đầu tiên của Trump liên quan đến thuế quan sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch tăng lãi suất của BoJ. Trong khi đó, thị trường chứng khoán Nhật Bản ghi nhận mức tăng nhẹ, còn lợi suất trái phiếu suy giảm.
Trước thềm cuộc họp, BoJ đã phát đi những tín hiệu rõ ràng hiếm thấy về khả năng tăng lãi suất. Phó Thống đốc Ryozo Himino tuần trước tuyên bố rằng vấn đề này sẽ được thảo luận tại cuộc họp. Ngay ngày hôm sau, Thống đốc Kazuo Ueda đã tái khẳng định thông điệp của cấp phó, như một lời ám chỉ đầy rõ ràng từ những người đứng đầu BOJ về động thái sắp tới.
Nếu BoJ không thực hiện tăng lãi suất sau những tín hiệu mạnh mẽ này, họ sẽ phải đối mặt với làn sóng chỉ trích từ các nhà quan sát thị trường.
OIS đã định giá khả năng hơn 90% rằng BoJ sẽ tăng lãi suất vào sáng thứ Tư, tăng mạnh từ mức 41% vào cuối tháng 12. Khoảng 3/4 các nhà kinh tế được khảo sát cũng dự đoán một động thái sẽ được đưa ra vào thứ Sáu.
Hiện tại, các chuyên gia kinh tế kỳ vọng lãi suất chính sách sẽ tiến gần mốc 1%, với dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất khoảng mỗi 6 tháng. Ông Hirofumi Suzuki, chiến lược gia trưởng tại Sumitomo Mitsui Banking, nhận định: “BoJ không có ý định tăng lãi suất nhanh chóng, mà sẽ đi theo lộ trình ổn định.”
Bên cạnh đó, BoJ có khả năng điều chỉnh tăng dự báo lạm phát hàng quý tại cuộc họp tuần này, cho thấy chi phí sinh hoạt sẽ tiếp tục duy trì quanh mức đã tăng cao trong ba năm qua, và có thể ổn định trong hai năm tới.
Trước quyết định của BoJ vào thứ Sáu, số liệu lạm phát mới nhất được dự báo sẽ đạt 3% - cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của BoJ.
Lạm phát ổn định: BoJ dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa trong tuần này
Trước sự bất mãn của công chúng Nhật Bản về chi phí sinh hoạt leo thang, Thủ tướng Shigeru Ishiba vẫn không bày tỏ sự phản đối đối với việc tăng lãi suất. Tỷ lệ ủng hộ của Thủ tướng Ishiba vốn đã khởi đầu ở mức tương đối thấp khi ông nhậm chức vào tháng 10 và kể từ đó tiếp tục giảm dần.
Thủ tướng Shigeru Ishiba vẫn còn nhiều vấn đề chưa giải quyết xong liên quan đến các kế hoạch chi tiêu của mình. Với vị thế là chính phủ thiểu số, ông cần giành được đủ sự ủng hộ từ phe đối lập để đảm bảo thông qua ngân sách hàng năm vào tháng 3. Một đợt tăng lãi suất trong tháng 1 có thể giúp loại bỏ chính sách tiền tệ khỏi danh sách những vấn đề phức tạp trong các cuộc đàm phán này.
Giới doanh nghiệp lớn tại Nhật Bản cũng không tỏ ra phản đối khả năng tăng lãi suất. Masakazu Tokura, Chủ tịch Keidanren – liên đoàn doanh nghiệp lớn nhất Nhật Bản – cho rằng việc BoJ xem xét lại chính sách lãi suất là điều cần thiết trong bối cảnh lạm phát đã duy trì trên mức 2% trong một thời gian dài.
Những diễn biến này có thể mang lại sự an tâm cho BoJ, đặc biệt khi so sánh với những làn sóng phản đối dữ dội mà ngân hàng từng phải đối mặt trong các đợt tăng lãi suất vào những năm 2000.
Tại cuộc họp báo sau cuộc họp, Thống đốc Kazuo Ueda nhiều khả năng sẽ để ngỏ các lựa chọn của mình khi thận trọng tiến hành những nỗ lực bình thường hóa chính sách tiền tệ đầu tiên trong gần hai thập kỷ. Từ năm 1995 đến nay, Nhật Bản chưa từng chứng kiến lãi suất cơ bản vượt quá 0.5%.
Bloomberg