"Bom nợ" Evergrande bị buộc thanh lý tài sản
Đặng Thùy Linh
Junior Analyst
"Đế chế" bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới, Evergrande, đã nhận phán quyết thanh lý từ tòa án Hồng Kông, đặt ra quá trình khó khăn nhằm giải quyết tổn thất của cuộc khủng hoảng tài sản đang làm đảo lộn nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Thẩm phán Linda Chan cho biết quyết định giải thể sẽ giải quyết các vấn đề liên quan tới cả quyền kiểm soát của người sáng lập và Chủ tịch Hui Ka Yan. Cổ phiếu Evergrande đã bị đình chỉ giao dịch ngay khi giảm 21%, khiến giá trị thị trường của công ty chỉ còn 2.15 tỷ đô la Hồng Kông (275 triệu USD).
Phán quyết này khẳng định "quả bom nợ" Evergrande, với khoản nợ gần 2,390 tỷ nhân dân tệ (333 tỷ USD), là trường hợp nổi bật nhất của cuộc khủng hoảng bất động sản dẫn đến suy thoái kinh tế và vỡ nợ hàng loạt.
Ông Lance Jiang, đối tác tại Ashurst LLP, cho biết: “Thị trường sẽ theo dõi sát sao mọi động thái từ người thanh lý sau khi được bổ nhiệm, đặc biệt là khả năng họ được ba tòa án Trung Quốc chỉ định công nhận. Đây là vấn đề then chốt sẽ quyết định hiệu quả việc thanh lý tài sản của Evergrande và ảnh hưởng tới toàn bộ thị trường. Nếu không thể nhận được sự công nhận này, quyền hạn của họ đối với bất động sản ở Trung Quốc sẽ rất hạn chế.
Mặc dù các tòa án Hồng Kông đã ban hành ít nhất ba phán quyết thanh lý khác đối với các tập đoàn tại Trung Quốc kể từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu vào năm 2021, nhưng quá trình thanh lý Evergrande là phức tạp nhất, về quy mô tài sản và các bên liên quan. Bên cạnh đó, quá trình thanh lý Jiayuan International Group và Yango Justice International, một đơn vị của Yango Group, cũng đang có dấu hiệu tiến triển.
Thủ tục phá sản tại Hồng Kông ít được công nhận ở Trung Quốc. Điều đó đặt ra hoài nghi về khoản bồi thường 17 tỷ USD trái phiếu trong kế hoạch tái cơ cấu của Evergrande.
Theo Bloomberg, lợi suất trái phiếu bằng USD của Evergrande được giao dịch ở mức gần 1.5% tính đến thứ sáu (26/01), phản ánh sự bi quan của thị trường về khả năng trả nợ của công ty.
Giám đốc điều hành Evergrande, Shawn Siu cho biết: “Công ty đã nỗ lực hết sức nhưng có lẽ chưa đủ. Evergrande sẽ đảm bảo việc bàn giao nhà và duy trì vận hành diễn ra bình thường."
Đơn xin giải thể được đệ trình vào tháng 6/2022 bởi Top Shine Global, một nhà đầu tư chiến lược trên nền tảng bán hàng trực tuyến của Evergrande. Kế hoạch tái cơ cấu nợ của Evergrande vào tháng 3 cũng bao gồm các khoản nợ nước ngoài trị giá 14.7 tỷ USD.
Mặc dù các chủ nợ không trực tiếp yêu cầu thanh lý, thẩm phán Chan đã nhấn mạnh đến sự thiếu tiến triển trong kế hoạch tái cấu trúc của Evergrande: “Công ty đã hứa hẹn nhiều điều, nhưng không có điều nào trong số đó được thực hiện.”
Tuy nhiên, thẩm phán Chan cũng cho biết: "Ngay cả sau khi thanh lý, công ty vẫn có thể đưa ra một thỏa thuận tái cấu trúc."
Thẩm phán Chan, chủ trì nhiều phiên điều trần dành cho nhà phát triển, sẽ tiến hành phiên điều trần vào lúc 2:30 chiều thứ Hai, với khả năng điều chỉnh quá trình giải thể, bao gồm cả việc chỉ định người thanh lý.
Evergrande từng là gã khổng lồ thống trị thị trường bất động sản Trung Quốc trong một thập kỷ, nhưng cú vỡ nợ trái phiếu bằng USD lần đầu tiên vào tháng 12/2021 đã gây ra cú sốc chấn động khắp thị trường Trung Quốc. Bắc Kinh sau đó đã cố gắng ngăn chặn cuộc khủng hoảng bất động sản, tung ra loạt biện pháp kích cầu thị trường nhà đất và cung cấp thanh khoản cho các nhà phát triển đang mắc nợ.
Country Garden, cũng từng là nhà phát triển bất động sản hàng đầu, hiện trở thành tâm điểm chú ý của giới đầu tư sau khi tuyên bố vỡ nợ vào tháng 10/2023.
Mặc dù Evergrande không đạt được thỏa thuận với các chủ nợ nhưng vẫn còn một tia hy vọng cho nhà đầu tư với thỏa thuận tái cơ cấu của Sunac China Holdings vào tháng 11.
Evergrande đã đề xuất kế hoạch tái cấu trúc lần cuối vào tháng 1 và mong muốn trình bày các điều khoản mới vào tháng 3. Tuy nhiên, nỗ lực này đã không thể kéo dài thêm thời gian cho Evergrande.
Bất kỳ người thanh lý nào do tòa án chỉ định đều có thể phải đối mặt với một quá trình phức tạp. Hầu hết các dự án của Evergrande được điều hành bởi các đơn vị địa phương, điều này cản trở các nhà thanh lý nước ngoài. Chủ tịch Hui Ka Yan cũng bị cảnh sát giám sát vào tháng 9 vì tình nghi phạm tội, điều này có thể làm phức tạp hóa các thủ tục.
Thị trường bất động sản tiếp tục trượt dốc ngay cả khi Trung Quốc đưa ra một loạt biện pháp hỗ trợ thị trường mới.
Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis SA, nhận định: "Tác động kinh tế vĩ mô có thể sẽ hạn chế vì bản thân việc thanh lý khó có thể gây thêm áp lực lên lĩnh vực bất động sản vốn đã kiệt quệ. Tuy nhiên, nó sẽ khiến tâm lý thị trường xấu đi khi nhà đầu tư lo ngại về hiệu ứng dây chuyền đối với các trường hợp đang chờ xử lý khác."
Bloomberg