Chương trình QE tốn kém của BoE: Người dân Anh phải trả giá đắt?
Ngọc Lan
Junior Editor
Theo ước tính chính thức mới nhất của BoE, chương trình nới lỏng định lượng (QE) có thể khiến người dân Anh nộp thuế tới 85 tỷ GBP (tương đương 106 tỷ USD theo tỷ giá hiện tại) trong suốt thời gian hoạt động của chương trình.
Con số này, cao so với mức 80 tỷ GBP trong báo cáo quý trước của BoE, nhấn mạnh gánh nặng mà QE đặt lên tài chính công khi sự sụt giảm ngày càng tăng trên số tài sản trị giá 895 tỷ GBP được mua vào từ năm 2009 đến năm 2021 để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu và đại dịch.
Cho đến cuối năm 2022, lợi nhuận từ chương trình đã giúp giảm bớt thâm hụt ngân sách của Bộ Tài chính và hỗ trợ chi tiêu cho các dịch vụ công. Tuy nhiên, lãi suất cao và việc bán tài sản đã đảo ngược tác động tích cực này. Hiện tại, chương trình QE đang được thu hẹp, với 704 tỷ GBP tài sản vẫn nằm trên sổ sách.
BoE ước tính, nếu không tính đến lạm phát, QE sẽ sụt giảm khoảng 20 tỷ GBP mỗi năm cho đến đầu những năm 2030 - tương đương với một phần ba ngân sách quốc phòng hiện tại. Theo nguyên tắc được bảo đảm bởi Nhà nước, người nộp thuế sẽ phải gánh chịu khoản sụt giảm này.
Chi phí tài chính của QE đã trở thành một vấn đề chính trị. Đầu tháng này, 44 nhà lập pháp thuộc Đảng Bảo thủ cầm quyền đã viết thư cho Bộ trưởng Bộ Tài chính Jeremy Hunt, bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về cách BoE đang xử lý chính sách này.
Một ủy ban đa đảng trong Quốc hội Anh đã kêu gọi chính phủ đảm bảo việc thu hẹp QE mang lại giá trị tương xứng cho người nộp thuế Anh. Trong trao đổi thư từ giữa Bộ trưởng Bộ Tài chính và thống đốc BoE Andrew Bailey, Bộ trưởng Hunt tuyên bố sẽ theo dõi các rủi ro đối với ngân sách quốc gia.
Từ năm 2009 đến cuối năm 2022, QE đã tạo ra khoản lợi nhuận 124 tỷ GBP, đã được chi tiêu toàn bộ. Kể từ đó, chính phủ đã chuyển khoảng 50 tỷ GBP cho BoE để bù đắp khoản sụt giảm, và dự kiến sẽ còn cấp thêm trong tương lai. Chương trình QE sẽ không được thu hẹp hoàn toàn cho đến giữa những năm 2030.
BoE cho biết, theo ước tính chưa tính lạm phát, tổng giá trị bị sụt giảm trong suốt thời gian hoạt động của chương trình có thể lên tới 115 tỷ GBP. Nếu lãi suất giảm trở lại mức cân bằng do BoE lựa chọn, tổng giá trị bị hao hụt (chưa tính lạm phát) sẽ vào khoảng 65 tỷ GBP. Tổng khoản sụt giảm trong suốt thời gian hoạt động của chương trình có thể dao động từ 45 tỷ GBP đến 85 tỷ GBP. Ba tháng trước, BoE ước tính con số này nằm trong khoảng 50 tỷ GBP đến 80 tỷ GBP.
Con số này có thể thay đổi trong bản cập nhật quý tiếp theo vì khoản sụt giảm phụ thuộc vào diễn biến của lãi suất. Báo cáo mới nhất sử dụng dự báo lãi suất được đưa ra vào cuối tháng 3. Hiện tại, lãi suất dự kiến sẽ duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn, điều này có thể làm tăng thêm khoản sụt giảm.
BoE cũng cho biết hiện tại họ đã bán hết 20 tỷ GBP trái phiếu doanh nghiệp mua trong các hoạt động QE, chỉ còn lại trái phiếu chính phủ Anh trong danh mục đầu tư.
Bloomberg