Khi lời nói có trọng lượng hơn hành động

Fed đã cắt giảm 50 bps lãi suất vào cuộc họp vừa qua. Động thái này gây bất ngờ lớn cho thị trường tài chính. Trước đó, thị trường định giá 50% khả năng Fed sẽ mạnh tay. Tuy nhiên, phần lớn các nhà kinh tế, đặc biệt là những người không trực tiếp tham gia giao dịch trên sàn, không mong đợi điều này. Chỉ có 9/113 nhà kinh tế tham gia khảo sát của Bloomberg dự đoán điều này sẽ xảy ra.

FOMC đã kết hợp việc cắt giảm lãi suất lớn và điều chỉnh mạnh mẽ trong dự đoán của họ về mức lãi suất sẽ ở mức nào vào cuối năm 2024 và 2025. Dot plot cho thấy các quan chức kỳ vọng lãi suất sẽ giảm 75 bps trong từng năm 2024 và 2025. Lãi suất thực được kỳ vọng sẽ giảm xuống 3.4% vào cuối năm 2025, trong khi hiện tại con số này đang ở mức 5.33% và đã được duy trì ở mức này suốt 14 tháng qua. Sự giảm mạnh như vậy thường chỉ xảy ra khi có khủng hoảng kinh tế rõ ràng. Tuy nhiên, trong trường hợp này, không có dấu hiệu khủng hoảng cụ thể nào để giải thích cho sự thay đổi lớn trong dự đoán lãi suất. Điều này làm cho động thái của Fed trở nên bất thường và thu hút sự chú ý từ thị trường, bởi họ thường chỉ giảm lãi suất nhiều khi có lý do kinh tế cấp bách:

Dot plot cho thấy các quan chức kỳ vọng lãi suất sẽ tiếp tục giảm vào cuối năm nay

Ban đầu, khi thông tin về việc cắt giảm lãi suất được công bố, chỉ số S&P 500 đã tăng mạnh, đạt mức cao kỷ lục. Điều này cho thấy thị trường kỳ vọng rằng việc cắt giảm lãi suất sẽ thúc đẩy tăng trưởng và mang lại lợi nhuận cao hơn. Tuy nhiên, sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell giải thích trong cuộc họp báo rằng cú cắt giảm này không phải là dấu hiệu cho một chu kỳ cắt giảm lãi suất liên tục, thị trường đã thay đổi quan điểm. Các nhà đầu tư nhận ra rằng đây chỉ là một động thái "bù đắp" cho việc Fed đã không cắt giảm lãi suất sớm hơn, chứ không phải là sự khởi đầu của một chính sách nới lỏng kéo dài. Do đó, sự lạc quan ban đầu đã bị giảm bớt, và chỉ số S&P 500 cuối cùng đã giảm, thể hiện sự thất vọng của thị trường về triển vọng lãi suất trong tương lai.

S&P 500 giảm sau những phát biểu của Powell

Sự thay đổi nhanh chóng trong kỳ vọng về lãi suất tương lai sau thông báo của Fed đã tạo ra sự biến động, nhưng cuối cùng thị trường đã điều chỉnh lại quan điểm, khiến lãi suất và lợi suất trái phiếu trở lại mức ban đầu. Cụ thể, ban đầu sau thông báo của Fed, kỳ vọng về lãi suất cho cuộc họp vào tháng 12 đã giảm 15 bps. Tuy nhiên, sau khi Chủ tịch Fed, Jerome Powell, làm rõ rằng không nên kỳ vọng vào việc cắt giảm lãi suất lớn và liên tục trong tương lai, thị trường đã thay đổi quan điểm. Lãi suất dự đoán cho tháng 12 đã được điều chỉnh trở lại. Lợi suất trái phiếu Mỹ cũng quay trở lại mức trước đó, kết thúc ngày gần như không đổi.

Lãi suất kỳ vọng giảm mạnh sau cuộc họp

Tại sao thị trường lại thay đổi kỳ vọng? Khi dự đoán lãi suất cho ba tháng tới, dot plot nên được coi là quan trọng vì các thành viên FOMC thường có những thông tin và cái nhìn sâu hơn về tình hình kinh tế và lãi suất. Theo hiện tại, FOMC dự đoán rằng sẽ chỉ có thêm 50 bps lãi suất sẽ được cắt giảm trong năm nay. Điều này có nghĩa là sẽ không có thêm những cú sốc lớn nào khác, và thị trường không nên mong đợi việc cắt giảm lãi suất lớn tiếp theo.

Sau đó, Powell tuyên bố mọi người không nên hiểu nhầm việc cắt giảm lãi suất lần này là sự khởi đầu của một loạt các đợt cắt giảm mạnh mẽ trong tương lai. Powell cũng thừa nhận rằng nếu Fed có dữ liệu lạm phát tốt từ tháng 6 sớm hơn, họ có thể đã cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 7 thay vì đợi đến tháng 9. Vì vậy, lần cắt giảm này chỉ là một bước để "theo kịp" với những diễn biến kinh tế và không phải là dấu hiệu của một sự thay đổi lớn trong chính sách lãi suất của Fed. Nói cách khác, đây không phải là sự khởi đầu của một chuỗi cắt giảm lãi suất liên tục mà chỉ là một động thái phù hợp với tình hình hiện tại.

Thông thường, Fed chỉ thực hiện các đợt cắt giảm lãi suất lớn khi nền kinh tế đang gặp khó khăn nghiêm trọng, như trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu hoặc đại dịch COVID-19. Hiện tại, theo chỉ số điều kiện tài chính của Fed Chicago, các điều kiện tài chính đang ở mức rất thuận lợi, nghĩa là thị trường không gặp nhiều khó khăn hay khủng hoảng. Do đó, việc cắt giảm lãi suất mạnh mẽ như vậy trong một tình hình tài chính thuận lợi dường như không cần thiết. Lần cuối cùng Fed thực hiện cắt giảm lớn trong điều kiện tài chính thuận lợi như thế này là vào năm 1992, cách đây rất lâu.

Lần cuối cùng Fed thực hiện cắt giảm lớn trong điều kiện tài chính thuận lợi như thế này là vào năm 1992

Mặc dù việc cắt giảm lãi suất lớn trong một bối cảnh không có khủng hoảng có thể bị coi là một hành động thiếu trách nhiệm, Powell đã trình bày nó theo hướng tích cực. Cụ thể, ông đã nhấn mạnh rằng việc cắt giảm này không xuất phát từ sự sợ hãi hay khẩn cấp vì khủng hoảng, mà là một quyết định có tính toán và được thực hiện trong điều kiện tốt. Trong các tình huống khủng hoảng, việc cắt giảm lãi suất lớn thường là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang gặp khó khăn. Nhưng lần này, không có khủng hoảng nào rõ rệt, nên Powell muốn khẳng định rằng cắt giảm này là kết quả của một sự cân nhắc kỹ lưỡng và chủ động. Lindsay Rosner từ Goldman Sachs cho rằng Fed cắt giảm lãi suất không vì áp lực hay lo sợ, mà là để điều chỉnh phù hợp với dữ liệu kinh tế và kiểm soát lạm phát. Powell muốn thuyết phục người nghe rằng Fed vẫn đang chủ động nắm bắt tình hình chứ không phải bị động.

Mặc dù có sự suy giảm đáng kể trong sự khác biệt giữa dự đoán của Fed về lãi suất và kỳ vọng của thị trường, vẫn còn một khoảng cách lớn chưa được thu hẹp hoàn toàn. Vào sáng thứ Tư, dự đoán của Fed về lãi suất quỹ liên bang vào cuối năm tới cao hơn 120 điểm cơ bản so với kỳ vọng của thị trường tương lai. Sau khi có thông báo và lời giải thích của Powell, sự khác biệt này đã giảm xuống còn 50 điểm cơ bản. Tuy nhiên, sự khác biệt vẫn còn, và các dự đoán của Fed và thị trường vẫn chưa hoàn toàn khớp nhau.

Các tài sản trú ẩn an toàn "mất phương hướng"

Giá vàng tăng lên mức kỷ lục mọi thời đại sau khi Fed cắt giảm, nhưng điều này cũng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Giá vàng đã vượt mức 2,600 USD/ounce lần đầu tiên trong vài phút sau quyết định. Sự gia tăng này là điển hình của các tài sản trú ẩn an toàn, vốn có xu hướng tăng khi lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, đà tăng này ngay lập tức được kiền chế khi Powell cho rằng các đợt cắt giảm tiếp theo sẽ không được thực hiện ở mức 50 bps. Ông đã liên tục đề cập đến cách tiếp cận phụ thuộc vào dữ liệu của Fed. Có lẽ điều này đã làm giảm sự lạc quan của các nhà đầu tư rằng giá vàng sẽ phát triển mạnh khi chu kỳ nới lỏng đang diễn ra.

Giá vàng đã vượt mức 2,600 USD/ounce lần đầu tiên trong vài phút sau quyết định

Trước khi quyết định về việc cắt giảm lãi suất được công bố, giá vàng đã tăng mạnh nhờ vào sự kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất và nhu cầu gia tăng. Vàng đã thiết lập nhiều kỷ lục mới trong năm nay và đã tăng hơn 24%. Theo lý thuyết, khi có chính sách nới lỏng tiền tệ, giá vàng thường tiếp tục tăng vì lãi suất thấp làm giảm chi phí cơ hội của việc giữ vàng, đồng thời tăng sức hấp dẫn của vàng như một khoản đầu tư trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, Bart Melek từ TD Securities cho rằng sự tăng trưởng của giá vàng đã được "định giá" trước khi quyết định chính thức về việc cắt giảm lãi suất được công bố. Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư đã kỳ vọng vào việc cắt giảm lãi suất và đã phản ánh kỳ vọng này vào giá vàng từ trước. Vì vậy, khi việc cắt giảm lãi suất đã được công bố, tác động tích cực lên giá vàng có thể đã giảm bớt, vì phần lớn lợi ích từ việc cắt giảm lãi suất đã được tính vào trong giá vàng trước đó.

TD Securities dự đoán rằng giá vàng sẽ vượt qua mức 2,700 USD vào đầu năm 2025. Sự gia tăng đầu tư vào vàng từ các quỹ và các công cụ tài chính liên quan có thể đẩy giá vàng lên cao hơn. Ngân hàng trung ương trên toàn cầu đang mua vàng như một phần của dự trữ ngoại tệ của họ, và điều này làm tăng nhu cầu đối với vàng. Ngoài ra, khi USD suy yếu, giá vàng thường tăng vì vàng trở nên rẻ hơn đối với các nhà đầu tư sử dụng các đồng tiền khác.

Bitcoin, cũng được coi là một tài sản nơi trú ẩn an toàn hiện nay, đã làm người ta thất vọng. Đồng tiền này đã tăng khoảng 2% sau đó giảm trở lại, gần như không thay đổi trong ngày. Giống như các tài sản trú ẩn an toàn khác, Bitcoin thường có xu hướng tăng giá khi chính sách tiền tệ được nới lỏng:

Bitcoin thường có xu hướng tăng giá khi chính sách tiền tệ được nới lỏng

Tuy nhiên, Stephane Ouellette từ Frnt Financial kỳ vọng Bitcoin sẽ tăng mạnh trong những tháng tới. Vào năm 2020, đồng tiền này đã tăng mạnh vào đầu mùa đông sau khi các biện pháp thanh khoản khẩn cấp được công bố vào mùa hè:

Hiện tại, điều kiện thị trường đang rất thuận lợi cho Bitcoin. Hệ sinh thái thị trường Bitcoin đang hoạt động với mức đòn bẩy rất thấp. Bitcoin hiện nhận được sự chú ý tương đối ít từ các nhà đầu tư và phương tiện truyền thông. Điều này cho thấy rằng Bitcoin vẫn chưa thu hút sự quan tâm lớn, và có thể chưa đạt đến mức mà sự chú ý và đầu tư trở nên cực kỳ cao. Những điều kiện này cho thấy thị trường Bitcoin đang ở giai đoạn sớm trong chu kỳ đầu tư. Nếu điều kiện thị trường vẫn duy trì và không có sự biến động lớn hoặc rủi ro mới, Bitcoin có thể tiếp tục tăng giá.

Donald Trump đã thể hiện sự quan tâm mới đối với tiền điện tử, điều này làm cho thị trường tiền điện tử trở nên đáng chú ý. Sự ủng hộ của một nhân vật chính trị nổi tiếng như Trump có thể tạo ra sự chú ý và đầu tư nhiều hơn vào Bitcoin và các loại tiền điện tử khác.Nhà quản lý quỹ phòng hộ Anthony Scaramucci cho rằng việc có một quy định rõ ràng hơn từ chính phủ Mỹ về ngành tiền điện tử có thể thúc đẩy giá Bitcoin lên mức cao kỷ lục mới. Quy định rõ ràng giúp giảm bớt sự không chắc chắn và tăng cường sự tin tưởng của nhà đầu tư vào tiền điện tử. Ai thắng cử trong cuộc bầu cử sắp tới có thể ảnh hưởng đến việc các quy định mới cho tiền điện tử được thực thi nhanh chóng như thế nào. Nếu người thắng cử ủng hộ sự rõ ràng hơn về quy định cho tiền điện tử, điều này có thể thúc đẩy giá Bitcoin.

Chính trị

Trump phàn nàn rằng việc cắt giảm lãi suất có thể cho thấy nền kinh tế đang yếu kém hoặc có thể là một động thái chính trị từ Fed. Ông cho rằng nếu nền kinh tế thật sự tốt, Fed có thể không cần phải cắt giảm lãi suất mạnh mẽ. Ngược lại, nếu Fed cắt giảm lãi suất nhiều như vậy, có thể điều đó cho thấy sự bất ổn trong nền kinh tế. Một số chính trị gia Cộng hòa khác cũng nghi ngờ về thời điểm của việc cắt giảm lãi suất. Họ cho rằng việc này có thể được thực hiện vì lý do chính trị hơn là vì sự cần thiết thực sự của nền kinh tế.

Tuy nhiên, điều này cũng không hợp lý vì những lý do như sau:

• Jerome Powell, Chủ tịch Fed, là một đảng viên Cộng hòa và đã làm việc tại Bộ Tài chính trong các chính quyền Cộng hòa. Ông được Donald Trump bổ nhiệm vào vị trí này.
• Nếu Fed muốn hỗ trợ đảng Dân chủ bằng cách cắt giảm lãi suất, thì quyết định này lẽ ra phải được thực hiện nhiều tháng trước để có ảnh hưởng trước cuộc bầu cử, chứ không phải gần thời điểm bầu cử.
• Việc cắt giảm lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao có thể cho thấy sự thờ ơ hơn là sự can thiệp chính trị. Việc này có thể làm tăng rủi ro lạm phát mà không phải là cách hỗ trợ chính trị hiệu quả.
• Các ngân hàng trung ương chú trọng vào danh tiếng và uy tín của mình trong việc quản lý chính sách tiền tệ.
• Nếu Fed cắt giảm lãi suất lớn ngay trước cuộc bầu cử, điều này có thể được hiểu là nền kinh tế đang gặp khó khăn, điều mà chính Trump đã nêu ra. Vì vậy, việc cắt giảm lãi suất mạnh mẽ có thể không phải là động thái tốt nhất từ góc độ chính trị.

Mặc dù Trump đã kêu gọi Fed can thiệp và thậm chí thay đổi cách hoạt động của ngân hàng trung ương để phù hợp với nhu cầu chính trị của mình, ông lại chỉ trích Fed khi họ thực hiện những quyết định mà ông không đồng ý, làm nổi bật sự mâu thuẫn trong quan điểm của ông về vai trò và hoạt động của Fed.

Nếu người ta nghi ngờ rằng chính trị có ảnh hưởng đến quyết định của Fed, thì điều này có thể hiểu là phản ứng trước sự không chắc chắn chính trị và kinh tế, đặc biệt là liên quan đến cuộc bầu cử sắp tới. Cuộc bầu cử gần như trùng với thời điểm cuộc họp tiếp theo của FOMC, tạo ra sự không chắc chắn trên thị trường. Fed có thể thực hiện cắt giảm lãi suất như một biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu tác động tiêu cực từ sự không chắc chắn này. Đặc biệt, sự khác biệt rõ rệt giữa các ứng cử viên về chính sách thuế doanh nghiệp và các vấn đề quan trọng khác có thể làm gia tăng sự không chắc chắn, từ đó ảnh hưởng đến các quyết định của Fed.

Việc dự đoán ai sẽ giành được đa số phiếu đại cử tri là rất khó khăn vì sự thay đổi liên tục trong khảo sát và các yếu tố không chắc chắn khác, điều này làm tăng sự không chắc chắn trong các quyết định chính sách của Fed.

Trong 50 ngày tới, có sự không chắc chắn lớn liên quan đến cuộc bầu cử, điều này có thể gây ra biến động lớn trên thị trường tài chính. Để bảo vệ nền kinh tế khỏi những tác động tiêu cực tiềm năng từ sự không chắc chắn này, việc Fed thực hiện một đợt cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản có thể được coi là một biện pháp phòng ngừa hợp lý. Động thái này nhằm hạn chế các rủi ro và tác động xấu đến nền kinh tế trong bối cảnh không chắc chắn. Vì vậy, quyết định của Fed không phải là một hành động chính trị, mà là một bước đi nhằm ổn định thị trường và giảm thiểu các tác động bất lợi từ sự không chắc chắn chính trị.