Một lần khi đang ngồi trong ký túc xá đại học, tôi nghe thấy tiếng reo từ dưới sảnh. Bạn cùng phòng của tôi thông báo rằng anh ấy vừa kiếm được $500,000 trên thị trường chứng khoán, sau khi đầu tư chỉ vài nghìn dollar. Khi tôi hỏi anh ấy đã làm thế nào, anh ấy cười toe toét và nói chỉ một từ: Quyền chọn mua. Tôi đã dành thời gian còn lại của ngày để đọc về cách công cụ tài chính tuyệt vời này có thể được sử dụng để kiếm bộn tiền trong một ngày chỉ với một khoản vốn nhỏ ban đầu.

Tất nhiên, người bạn cùng phòng may mắn của tôi đã dốc hết số tiền của mình vào đầu tư tiếp và cuối cùng mất trắng khi bong bóng dot-com xảy ra vài tháng sau đó.

Câu chuyện này là minh chứng cho sự nguy hiểm của day trading (giao dịch trong ngày với khung thời gian ngắn), đặc biệt là với các công cụ có đòn bẩy như giao dịch quyền chọn. Sau sự cố dot-com, day trading đã không còn phổ biến, nhưng đại dịch COVID-19 đang kéo xu hướng này trở lại. Báo cáo nghiên cứu về đầu tư của Ngân hàng Goldman Sachs chỉ ra rằng tỷ lệ khối lượng giao dịch trong thị trường chứng khoán và quyền chọn từ các lệnh khối lượng nhỏ đã tăng rất nhiều kể từ tháng 1. Trong khi đó nhà môi giới TD Ameritrade báo cáo rằng số lượt truy cập vào trang web giao dịch cổ phiếu của mình đã tăng gần gấp 4 lần. Robinhood, một ứng dụng giao dịch có giao diện bắt mắt và không thu phí hoa hồng, đã thu hút tới 3 triệu tài khoản mở mới trong quý đầu tiên. Một nửa trong số đó đến từ các "tay mơ" lần đầu giao dịch. Câu chuyện được bàn tán sôi nổi trong cộng đồng online thì luôn có những mô típ phổ biến về day trading như câu chuyện đổi đời của một day trader, bí kíp giao dịch, hệ thống giao dịch và cả những giả thuyết.

COVID-19 có lẽ không phải là lý do duy nhất tạo nên sự bùng nổ của day trading. Các nhà môi giới nhận ra rằng họ có thể miễn phí hoa hồng giao dịch và bù lại, họ thu lãi từ hoạt động cho vay tiền giao dịch. Các ứng dụng di động giúp giao dịch trở nên dễ dàng và thú vị hơn bao giờ hết, cho phép các trader mới tham gia vào thị trường với số vốn nhỏ. Đây là thế hệ các nhà đầu cơ mới không có những ký ức đau đớn về sự kiện dot-com.

Nhưng cho dù lý do là gì đi chăng nữa, sự trở lại của day trading cũng khó dẫn đến một kết cục tốt đẹp hơn. Có nhiều lý do trên lý thuyết và rất nhiều bằng chứng thực tiễn cho thấy hầu hết các day trader đang "ném tiền qua cửa sổ".

Một trong số những khái niệm quan trọng nhất trong tài chính - và có lẽ là một trong những điều khó hiểu nhất - là việc luôn có hai phe trong mọi giao dịch. Để một day trader kiếm tiền, người khác phải mất tiền. Trong trường hợp tốt nhất, người thua lỗ là một người bình thường chỉ rút tiền từ khoản tiền tiết kiệm và do đó không lo lắng nhiều về giá mà họ mua hoặc bán. Nhưng hầu hết các giao dịch không chỉ đơn giản như vậy. Thay vào đó, day trader thường mua đi bán lại cho nhau, hoặc cho các thuật toán được lập trình bởi các chuyên gia tài chính lành nghề, có kinh nghiệm dày dặn. Nếu là vế trước, giao dịch của họ là một trò chơi zero-sum (Tổng mua và tổng bán bằng 0). Nếu là vế sau, day trader rất dễ bị thua lỗ khi đối đầu với thuật toán giao dịch khi những thuật toán này thường được xây dựng bởi những người rất thông minh và hệ thống của họ có thể phát hiện ra biến động của thị trường nhanh hơn con người. Đây là lý do tại sao các trader chuyên nghiệp ngày càng bị đẩy ra khỏi thị trường.

Một vấn đề có liên quan là về sự trượt giá. Day trader có thể không phải trả phí hoa hồng giao dịch. Nhưng khi một day trader đặt lệnh, một thuật toán giao dịch ở đâu đó sẽ nhanh chóng nhận ra rằng họ muốn đặt lệnh mua hoặc bán, sau đó tăng hoặc giảm giá tương ứng, để day trader có mức giá bất lợi hơn.

Một lý do khác khiến day trading là một ý tưởng tồi là do mọi người thường không hiểu khi nào họ thắng và khi nào họ thua. Nếu thị trường chứng khoán nói chung tăng điểm (như những gì diễn ra gần đây), nhiều cổ phiếu sẽ đem lại lợi nhuận cao. Điều đó có thể làm cho một day trader nghĩ rằng họ đã thắng, ngay cả khi họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn nếu họ bỏ tiền vào quỹ đầu tư theo chỉ số và để đó. Ví dụ không ở đâu xa khi gần đây các cổ phiếu đều biến động cùng pha hay nói cách khác là tăng hoặc giảm giá đồng loạt.

Day trader thường không hiểu được mức độ rủi ro mà họ đang gánh. Ví dụ như những hợp đồng quyền chọn mà bạn cùng phòng tôi mua là một dạng của giao dịch đòn bẩy - bạn có thể giàu lên nhanh chóng, nhưng cũng sẽ mất tiền rất nhanh. Một nhà đầu tư trẻ mới bước vào thị trường đã tự tử sau khi thấy tài khoản của mình thua lỗ lớn. Mặc dù cậu ấy có thể đã đọc sai bản sao kê tài khoản, nhưng sự cố này cũng chỉ ra rằng day trader có thể chưa tính sẵn số tiền mà họ "được phép" mất.

Nhiều bằng chứng thực tiễn xác nhận rằng hầu hết day trader đều thua lỗ. Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2004 về day trader tại Đài Loan, đã chỉ ra ra rằng hơn 80% trong số họ thua lỗ. Một con số rất nhỏ, khoảng 0.03% là kiếm được lợi nhuận vừa lớn và vừa ổn định vì rất hiếm người sở hữu những kỹ năng giúp họ chiến thắng thị trường. Hầu hết các nghiên cứu về day trader ở Mỹ và Phần Lan đều cho kết quả tương tự: chỉ một số ít nhà giao dịch giữ được lợi nhuận ổn định, còn lại hầu hết đều thua lỗ.

Do đó, day trading có thể là một cách "cá cược" thú vị trong lúc giãn cách xã hội. Nhưng nếu thường xuyên đặt cược số tiền lớn vào các cổ phiếu và hợp đồng quyền chọn, chúng ta sẽ gặp vấn đề về tài chính. Nếu bạn muốn trở thành day trader, điều tốt nhất nên làm là chỉ đặt cược một phần nhỏ số tiền của bạn để tìm hiểu xem bạn có phải là một trong số ít người có kỹ năng đánh bại thị trường hay không. Day trading chỉ nên được coi như là một trò chơi điện tử đắt tiền, chứ không phải cách làm giàu nhanh chóng.