Fed được kỳ vọng sẽ đông thời tăng lãi suất và ngăn chặn cuộc khủng hoảng ngân hàng
Nguyễn Vũ Phương Nam
Junior Analyst
Fed dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản vào thứ Tư, đồng thời trấn an thị trường rằng họ có khả năng ngăn chặn cuộc khủng hoảng ngân hàng.
Phần lớn các nhà kinh tế kỳ vọng Fed sẽ tăng phạm vi lãi suất mục tiêu lên 4.75% - 5% vào cuộc họp chiều thứ Tư, mặc dù một số người dự đoán họ có thể tạm dừng thắt chặt do lo ngại về hệ thống ngân hàng. Thị trường HĐTL đã định giá khoảng 80% khả năng Fed sẽ tăng lãi suất.
Fed đang cân nhắc sử dụng các công cụ lãi suất đồng thời cố gắng xoa dịu thị trường và ngăn chặn làn sóng rút tiền. Thị trường lo ngại rằng lãi suất tăng có thể gây thêm áp lực lên các tổ chức ngân hàng và siết chặt hoạt động cho vay, gây tổn hại cho các doanh nghiệp nhỏ và những người đi vay khác.
Michael Gapen, nhà kinh tế trưởng Mỹ tại Bank of America, cho biết: “Dữ liệu vĩ mô cho thấy vẫn có thể thắt chặt hơn nữa. Fed phải chứng tỏ rằng họ có thể làm hai việc cùng một lúc, sử dụng quyền hạn của ngân hàng trung ương để dập tắt mọi lo ngại về các làn sóng rút tiền tại các ngân hàng.”
Các cơ quan quản lý liên bang đã can thiệp để đảm bảo tiền gửi tại Silicon Valley Bank và Signature Bank, đồng thời cung cấp khoản vay cho các ngân hàng với thời hạn lên tới một năm. Vào Chủ nhật, Fed cùng với các ngân hàng trung ương toàn cầu khác đã tăng cường thanh khoản trong các giao dịch swap USD, sau khi UBS đồng ý mua lại Credit Suisse.
Giới đầu tư sẽ tìm kiếm sự đảm bảo từ Chủ tịch Jerome Powell rằng Fed có thể giải quyết các vấn đề về hệ thống ngân hàng.
Ông Gapen nói: “Tại thời điểm này, thị trường cần biết rằng Fed hiểu và có khả năng giải quyết vấn đề.”
Một tháng hỗn loạn
Thị trường đã biến động mạnh vào tháng trước, đầu tiên là do Fed hawkish và sau đó là lo ngại về sự lây lan các vấn đề trong hệ thống ngân hàng.
Các quan chức Fed sẽ bắt đầu cuộc họp vào thứ Ba, diễn ra chỉ hai tuần sau khi Chủ tịch Powell cảnh báo rằng họ có thể phải tăng lãi suất nhiều hơn dự kiến vì lạm phát dai dẳng.
Vài ngày sau, sự sụp đổ đột ngột của Silicon Valley Bank đã khiến thị trường choáng váng và lợi suất trái phiếu giảm mạnh. Dự đoán về quy mô Fed tăng lãi suất cũng thay đổi đáng kể: Kỳ vọng tăng 50 điểm cơ bản vào hai tuần trước hiện trở thành cuộc tranh luận về động thái 25 điểm cơ bản hoặc thậm chí giữ nguyên.
Thị trường đã ổn định hơn vào thứ Hai và thứ Ba khi chứng khoán và lợi suất trái phiếu kho bạc tăng trở lại. Điều này diễn ra sau khi UBS đồng ý mua lại Credit Suisse với giá 3.25 tỷ USD nhằm xoa dịu một số căng thẳng về hệ thống ngân hàng toàn cầu.
Nhưng lo ngại vẫn còn về First Republic, ngân hàng đã nhận được khoản tiền gửi 30 tỷ USD vào tuần trước. Ông David Faber cho biết rằng JPMorgan đang hỗ trợ ngân hàng tìm các giải pháp thay thế, chẳng hạn như tăng hoặc bán vốn.
Cổ phiếu của First Republic đã giảm 47% vào thứ Hai nhưng tăng trở lại vào thứ Ba sau khi Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết chính phủ có thể hỗ trợ tiền gửi tại các tổ chức khác nếu cần thiết.
Thông điệp của Chủ tịch Powell
Ông Gapen dự đoán Chủ tịch Powell sẽ giải thích rằng Fed đang kiềm chế lạm phát thông qua việc tăng lãi suất nhưng cũng đảm bảo họ sẽ sử dụng các công cụ khác để duy trì sự ổn định tài chính.
“Mọi động thái sắp tới sẽ dựa trên dữ liệu từng cuộc họp,” ông Gapen nói. “Fed sẽ phải xem xét sự phát triển của nền kinh tế, thị trường tài chính, và phản ứng của thị trường.”
Fed sẽ công bố quyết định lãi suất cùng với dự báo kinh tế mới vào lúc 9 giờ tối Thứ Tư. Chủ tịch Powell sẽ phát biểu lúc 30 phút sau đó.
Các dự báo của Fed dự kiến sẽ cho thấy họ kỳ vọng lãi suất dài hạn cao hơn hoặc động thái thắt chặt cuối cùng là vào tháng 12. Ông Gapen dự đoán mức đỉnh lãi suất có thể tăng lên khoảng 5.4% vào năm 2023, từ 5.1% trước đó.
Jimmy Chang, giám đốc đầu tư tại Rockefeller Global Family Office, cho biết ông hy vọng Fed sẽ tăng lãi suất 25 điểm cơ bản để củng cố tâm lý thị trường, nhưng sau đó gợi ý rằng chu kỳ thắt chặt đã kết thúc.
Ông nói: “Tôi không ngạc nhiên nếu thị trường tăng trở lại. Trong lịch sử, khi Fed ngừng tăng lãi suất và giữ nguyên ở đó, phản ứng ban đầu từ thị trường chứng khoán sẽ là một đợt phục hồi.”
Ông cho biết Fed có thể sẽ không nói rằng họ sẽ tạm dừng thắt chặt, nhưng thông điệp của họ sẽ cho thấy điều đó.
Ông Chang nói: “Bây giờ, Fed muốn duy trì sự ổn định nên họ sẽ không đưa ra động thái gây biến động thị trường. Tùy thuộc vào dự báo kinh tế, tôi nghĩ thị trường sẽ kỳ vọng đây là lần tăng lãi suất cuối cùng.”
Định hướng lãi suất của Fed
Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại KPMG, dự đoán Fed sẽ tạm dừng tăng lãi suất vì những bất ổn kinh tế và việc thu hẹp hoạt động cho vay của ngân hàng đã tương đương với động thái thắt chặt chính sách.
Bà cũng không mong đợi Fed đưa ra định hướng về việc tăng lãi suất trong tương lai và Chủ tịch Powell có thể nhấn mạnh rằng Fed vẫn sẽ dựa vào diễn biến và dữ liệu kinh tế.
“Tôi nghĩ ông Powell sẽ cân nhắc tất cả các lựa chọn và nói rằng Fed sẽ làm mọi thứ cần thiết để kiềm chế lạm phát và ổn định tài chính,” bà Swonk nói. “Đã có một số dấu hiệu cho thấy lạm phát dai dẳng và nền kinh tế đang suy yếu.”
Bà Swonk cũng dự đoán rằng Fed khó có thể đưa ra dự báo kinh tế, bởi vì các vấn đề trong ngành ngân hàng đã gây ra quá nhiều bất ổn. Như trong đại dịch Covid vào tháng 3/2020, Fed có thể tạm thời trì hoãn việc công bố dự báo kinh tế.
"Tôi nghĩ sự bất ổn tài chính đang khiến những dự báo trở nên khó xác định. Fed không muốn hứa hẹn thái quá". Bà Swonk cũng hy vọng Fed sẽ không công bố biểu đồ dot plot.
"Theo nghĩa đen, biểu đồ dot plot có thể thay đổi liên tục. Hai tuần trước, thị trường đã kỳ vọng chủ tịch Fed sẽ sẵn sàng tăng 50 điểm cơ bản,” bà Swonk cho biết.
Ảnh hưởng của việc các điều kiện tài chính thắt chặt
Chỉ riêng việc thắt chặt các điều kiện tài chính cũng có thể ảnh hưởng đến động thái tăng lãi suất và có thể khiến Fed cắt giảm lãi suất vào cuối năm nay, tùy thuộc vào nền kinh tế, bà Swonk nói. Thị trường HĐTL hiện đang định giá Fed sẽ cắt giảm lãi suất với quy mô lớn hơn nhiều so với dự đoán của các nhà kinh tế, với 100 điểm cơ bản - bốn lần cắt giảm 25 điểm cơ bản - trong năm nay.
“Nếu họ tăng lãi suất và sau đó tạm dừng, thị trường sẽ không biến động quá mạnh. Nếu Fed giữ nguyên, có thể thị trường sẽ lo lắng rằng họ đã từ bỏ cuộc chiến chống lạm phát,” Peter Boockvar, giám đốc đầu tư của Bleakley Financial Group, cho biết. “Dù thế nào đây cũng là một quyết định rất khó khăn.”
Fed cũng có thể bất ngờ dừng thu hẹp bảng cân đối kế toán. Khi trái phiếu chính phủ kho bạc Mỹ và các khoản thế chấp đáo hạn, Fed không còn thay thế chúng như trong và sau đại dịch để cung cấp thanh khoản cho thị trường tài chính. Ông Gapen cho biết việc thay đổi quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán sẽ là một quyết định bất ngờ. Trong tháng 1 và tháng 2, bảng cân đối kế toán đã giảm khoảng 160 tỷ USD.
Nhưng bảng cân đối kế toán gần đây đã tăng trở lại.
Ông nói: “Bảng cân đối kế toán đã tăng khoảng 300 tỷ USD, nhưng tin tốt là phần lớn trong số đó được sử dụng để hỗ trợ các tổ chức ngân hàng.”
CNBC