Hướng dẫn cơ bản về tâm lý giao dịch
Uông Quang
Manager, Technical Analyst
Tâm lý giao dịch là yếu tố thường bị bỏ qua nhưng lại là một phần vô cùng quan trọng trong bộ kỹ năng của một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Qua loạt bài viết về Tâm lý giao dịch lần này, chúng ta sẽ cùng học cách quản lý cảm xúc và trau dồi tâm lý giao dịch của bạn.
Tâm lý giao dịch là gì?
Tâm lý giao dịch là một thuật ngữ rộng bao gồm tất cả những cảm xúc và cảm giác mà một nhà giao dịch điển hình sẽ gặp phải khi giao dịch. Một số cảm xúc là hữu ích và cần được chấp nhận trong khi những cảm xúc khác như sợ hãi, tham lam, căng thẳng và lo lắng nên được kiềm chế. Tâm lý của giao dịch rất phức tạp và đòi hỏi thời gian để có thể làm chủ chúng.
Trên thực tế, nhiều nhà giao dịch trải qua những tác động tiêu cực của tâm lý giao dịch nhiều hơn là những mặt tích cực. Các trường hợp này có thể xuất hiện dưới dạng đóng các giao dịch thua lỗ sớm vì nỗi sợ mất mát, hoặc đơn giản là tăng gấp đôi các vị thế bị mất khi trạng thái lo sợ thua lỗ chuyển sang tham lam.
Một trong những cảm xúc nguy hiểm nhất phổ biến trên thị trường tài chính là nỗi sợ bị bỏ lỡ, hay còn gọi là FOMO (Fear of Missing Out). Đà tăng giá liên tục lôi kéo các nhà giao dịch đua theo và thực hiện đa số lệnh mua tại vùng đỉnh, dẫn đến căng thẳng cảm xúc rất lớn khi thị trường đảo chiều và đi theo hướng ngược lại.
Các nhà giao dịch biết cách quản lý sẽ hưởng lợi từ các khía cạnh tích cực của tâm lý giao dịch, trong khi hạn chế được các tác động xấu của chúng và trở thành một nhà giao dịch tốt hơn.
Quản lý cảm xúc
Sợ hãi, tham lam, phấn khích, quá tự tin và lo lắng là tất cả những cảm xúc điển hình mà các nhà giao dịch trải qua vào thời điểm này hay lúc khác. Quản lý cảm xúc giao dịch là sự khác biệt giữa trader thành công và thất bại.
Các nhà giao dịch cần xác định và ngăn chặn FOMO ngay khi nó phát sinh. Mặc dù điều này không dễ dàng, nhưng chúng ta nên nhớ rằng sẽ luôn có một giao dịch khác tốt hơn đang chờ đợi và chỉ nên giao dịch với số vốn mà bạn có thể đủ khả năng để mất.
Tránh sai lầm trong giao dịch
Mặc dù tất cả các nhà giao dịch đều mắc sai lầm bất kể kinh nghiệm, việc hiểu logic đằng sau những sai lầm này có thể hạn chế việc lặp lại chúng. Một số sai lầm giao dịch phổ biến bao gồm: giao dịch quá nhiều thị trường, quy mô giao dịch không nhất quán và sử dụng đòn bẩy quá mức.
Vượt qua lòng tham
Tham lam là một trong những cảm xúc phổ biến nhất giữa các nhà giao dịch và do đó, đáng được quan tâm đặc biệt. Khi lòng tham lấn át logic, các nhà giao dịch có xu hướng giảm gấp đôi các giao dịch thua lỗ hoặc sử dụng đòn bẩy quá mức để phục hồi các khoản thua lỗ trước đó. Nói thì dễ hơn làm, nhưng điều quan trọng là các nhà giao dịch phải hiểu cách kiểm soát lòng tham khi giao dịch.
Tầm quan trọng của giao dịch một cách nhất quán
Các nhà giao dịch mới thường có xu hướng tìm kiếm các cơ hội ở bất cứ nơi nào chúng có thể xuất hiện và bị thu hút vào việc giao dịch trên nhiều thị trường khác nhau, ít hoặc không quan tâm đến sự khác biệt quan trọng các thị trường này. Nếu không có một chiến lược được suy nghĩ kỹ lưỡng, và tập trung vào một số thị trường, chúng ta không thể mong đợi thấy một kết quả giao dịch nhất quán.
Quản lý rủi ro
Tôi không hề phóng đại tầm quan trọng của quản lý rủi ro hiệu quả. Những lợi ích tâm lý của quản lý rủi ro là vô cùng lớn. Có thể xác định mục tiêu và mức cắt lỗ, ngay từ đầu, cho phép các nhà giao dịch thở phào nhẹ nhõm vì họ hiểu họ sẵn sàng mạo hiểm đến mức nào trong quá trình theo đuổi mục tiêu. Một khía cạnh khác của quản lý rủi ro liên quan đến việc xác định volume giao dịch hợp lý.
Làm thế nào để có mindset của một trader thành công?
Mặc dù có nhiều yếu tố khác nhau góp phần vào sự thành công của các nhà giao dịch chuyên nghiệp, nhưng có một số cách tiếp cận phổ biến mà các nhà giao dịch thành công ở mọi cấp độ có thể thực hiện sự nhất quán trong chiến lược giao dịch cụ thể của họ.
- Thái độ tích cực. Điều này có vẻ hiển nhiên, nhưng trên thực tế, giữ một thái độ tích cực khi giao dịch trên thị trường ngoại hối là rất khó, đặc biệt là sau một đợt thua lỗ liên tiếp. Một thái độ tích cực sẽ giúp tâm trí của bạn thoát khỏi những suy nghĩ tiêu cực có xu hướng cản trở việc thực hiện các giao dịch mới.
- Hãy gạt cái tôi của bạn sang một bên. Chấp nhận rằng bạn sẽ giao dịch sai và thậm chí bạn có thể thua nhiều hơn là thắng. Điều này nghe có vẻ như là một tin xấu, nhưng với kỷ luật và quản lý rủi ro thận trọng, bạn vẫn có thể tăng vốn chủ sở hữu tài khoản bằng cách đảm bảo số tiền chốt lời trung bình cao hơn so với cắt lỗ.
- Không giao dịch tất cả mọi lúc. Vào một số ngày đẹp trời, bạn có thể đặt mười lăm giao dịch cùng lúc và trong một số ngày khác, bạn có thể không đặt một giao dịch nào trong suốt vài tuần. Tất cả phụ thuộc vào những gì đang xảy ra trên thị trường và liệu các thiết lập giao dịch - phù hợp với chiến lược của bạn - có xuất hiện trên thị trường hay không.
- Đừng chán nản. Nhiều người coi giao dịch là một kế hoạch làm giàu nhanh chóng trong khi trên thực tế, nó là một hành trình dài từ giao dịch này đến giao dịch khác. Kỳ vọng về sự hài lòng tức thì này thường dẫn đến sự thất vọng và thiếu kiên nhẫn.
Chúng ta sẽ còn gặp lại nhau trong những bài viết chuyên sâu hơn về chủ đề tâm lý giao dịch vô cùng hấp dẫn này.
Happy trading !!