Trong giao dịch, mọi thứ bắt đầu và kết thúc với trader. Điều này có thể dường như là hiển nhiên, nhưng hầu hết các khóa học giao dịch ít chú ý đến chủ đề này. Bằng việc học cách bộ não của chúng ta chơi chiêu, thì chúng ta sẽ bước một bước đầu tiên trong việc tránh các bẫy mà quá nhiều trader vô tình mắc phải. Bằng việc hiểu thiên hướng khi đưa ra quyết định của mình, chúng ta cũng sẽ hiểu lý do tại sao việc hiểu biết về tâm lý giao dịch lại hiệu quả – vì nó giảm mạnh các cơ hội để chúng ta đưa ra các quyết định có xu hướng phi lý trí.

Tự nhận thức

Sự khác biệt giữa tầm thường và xuất sắc không phải là việc tự cải thiện. Nó là sự tự nhận thức một cách phũ phàng. Dù chúng ta tự hào về các thành tựu trí tuệ của mình nhiều như thế nào – như việc đưa người lên mặt trăng và giải mã bộ gen người – thì chúng ta vẫn bị ảnh hưởng sâu sắc bởi các bản năng nguyên thủy của tổ tiên chúng ta. Chúng ta không thể thay đổi điều đó. Nó nằm trong DNA của chúng ta. Chắc chắn là chúng ta có thể bình tĩnh và hợp lý khi ngồi xuống đọc một tờ báo hoặc tính toán; nhưng trong một tình huống mà cảm xúc cốt lõi của chúng ta bị kích hoạt, sự bùng nổ đột ngột của hóc-môn thông qua dòng máu khiến chúng ta bất lực về mặt trí tuệ như một con nai trước ánh đèn pha của đoàn tàu đang chạy tới. Nếu bạn đã từng tiêu nhiều tiền vào một món đồ hay một chiếc thẻ tập thể hình mà bạn hiếm khi dùng đến, hoặc làm việc trong một tình huống mà bạn hoàn toàn mất kiểm soát, thì chúc mừng, bạn cũng phi lý trí như những người khác thôi.

Giờ thì đừng hiểu sai ý tôi; trong hầu hết các tình huống xã hội, hành vi phi lí trí thường được xem là bình thường. Việc buồn rầu trong đám tang không phải là lý trí – vì nó không thay đổi được bất kỳ điều gì – nhưng việc thể hiện thiếu cảm xúc như vậy sẽ thu hút những ánh mắt không hài lòng từ người thân. Trong bối cảnh tương tác con người – sự phi lý trí không chỉ được chấp nhận – mà nó được mong đợi.

Tuy nhiên trong bối cảnh của việc giao dịch, sự phi lý trí là kẻ thù lớn nhất của bạn. Thị trường không quan tâm về trách nhiệm hay đạo đức – nó sẽ đơn giản là tiếp tục làm việc nó làm, bất chấp mọi người nghĩ gì về nó. Hành vi phi lý trí chỉ phá hoại tài khoản giao dịch của bạn.

Trader dạng Chống đối Xã hội

Thật ra, một người tâm thần dạng chống đối xã hội sẽ một trader lý tưởng, vì anh ta không bị gánh nặng bởi các trải nghiệm sợ hãi và nghi ngờ. Mỗi hành động, mỗi suy nghĩ được tính toán và lên kế hoạch cẩn thận, không có chỗ cho những điều ngẫu nhiên có chủ đích. Nhưng trong khi tư duy kiểu lý trí hoàn hảo thấy rõ ràng đen và trắng, thì tư duy “bình thường” của chúng ta thường thấy các sắc màu xám. Trừ khi bạn có khả năng kỳ lạ để phân tách các cảm xúc với các suy nghĩ của mình, thì phần này sẽ cực kỳ quan trọng để bóc tách và vượt qua các thiên hướng phi lý trí mà chúng ta sẽ trải nghiệm vô thức trong khi giao dịch.

Sinh Ra Để Thất Bại

Thị trường làm việc theo một cách mà phần lớn các trader sẽ luôn thua lỗ vốn và “cống nạp” lợi nhuận cho một phần trăm nhỏ các trader thành công. Đây không phải là sự trùng hợp. Trớ trêu là các thái độ và nguyên lý giúp chúng ta thành công trong cuộc sống chính là điều làm chúng ta đưa ra các quyết định giao dịch kém. Đây là một vấn đề nan giải mà nhiều chuyên gia thành công (như các luật sư và kỹ sư) đối mặt khi học giao dịch. Ví dụ, trong trường chúng ta được dạy là tiếp tục cố gắng và không bao giờ từ bỏ mọi việc chúng ta làm – một ý thức quyết tâm sẽ làm tốt khi ôn thi hoặc khi làm việc trong một dự án thử thách. Tuy nhiên, ý thức quyết tâm này nguy hiểm chết người nếu chúng ta trở nên không muốn “thừa nhận việc bị đánh bại” và cắt một lệnh thua lỗ.

Có vô số sự mâu thuẫn giữa những điều hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày với điều hiệu quả trong giao dịch... và trừ khi chúng ta có thể điều hòa chúng thì chúng ta sẽ có khó khăn đáng kể để thành công ở cả hai việc.

Nhưng đừng lo – series bài viết này sẽ là một phần hỗ trợ không nhỏ để giúp bạn tìm ra cách giải phóng bản thân từ các hiệu ứng tâm lý tiêu cực mà chúng ta đều đã trải nghiệm qua. Quan trọng hơn, kiến thức về tâm lý giao dịch sẽ giúp bạn phát triển một thái độ vô lo, thư giãn với giao dịch mà sẽ cải thiện đáng kể kết quả của bạn.

Hẹn gặp lại ở phần sau nhé. Happy Trading !!