[Hướng dẫn toàn diện về tâm lý giao dịch] PHẦN 6. NHỮNG KẺ NGỐC VÀ SỰ NGẪU NHIÊN
Uông Quang
Manager, Technical Analyst
“Thứ duy nhất không bao giờ thay đổi, chính là sự thay đổi” – Isaac Asimov
20 năm trước, an toàn nghĩa là có một công việc quản lý cấp trung trở lên, một ngôi nhà có vườn, một chiếc ô tô tầm trung và một tài khoản ngân hàng trên mười chữ số. Nếu bạn có những điều này, bạn sẽ cảm thấy thoải mái – bạn “an toàn”. Ngày nay, mọi thứ đã thay đổi. Xu hướng công nghệ 4.0 và sự biến mất dần của các ngành nghề cũ đã tác động đến toàn bộ các quan niệm mạnh mẽ nhất về sự trung thành trong công việc. Bạn không còn hi vọng làm việc 30 – 40 năm trong một công ty và kỳ vọng bảo hiểm lo cho việc nghỉ hưu của bạn. Hàng triệu người làm việc chăm chỉ thất nghiệp, hoặc phải làm việc đến khi họ phải dừng vì kiệt sức hoặc lâm bệnh. Vậy điều gì đã xảy ra với việc an toàn? Nó đã đi đâu vậy? Sự thật tàn khốc là nó chưa từng tồn tại. “Sự an toàn” mà chúng ta đã từng có trong quá khứ, chỉ là một ảo tưởng.
“Thứ duy nhất không bao giờ thay đổi, chính là sự thay đổi” – Isaac Asimov
Hãy chỉ nghĩ về cuộc sống của bạn 15 năm trước. Bao nhiêu điều đã thay đổi từ lúc đó? Cá tính bạn đã thay đổi như thế nào? Bạn vẫn thích và không thích cùng những thứ như cũ chứ? Nếu bạn thực sự nghĩ về điều đó, rất ít điều thực sự không thay đổi. Cũng như trong trading, nếu bạn muốn tồn tại lâu dài trong thị trường, điều căn bản đầu tiên là sự chấp nhận với những điều không chắc chắn.
Điều tôi đang nói có thể làm bạn cảm thấy không thoải mái, nhưng đó là sự thật. Vì vậy thông cảm cho tôi. Thực tế vấn đề là, không ai thực sự biết chắc khi nào và nơi mà thị trường sẽ đi về đâu. Một kết quả của văn hóa an toàn mà chúng ta đã từng quen, là bây giờ chúng ta mong đợi sự chắc chắn và ổn định trong cuộc sống.
Khi chúng ta mua một chiếc xe mới, chúng ta biết thứ mình sẽ nhận được – chúng ta biết dung tích động cơ, số lít xăng trên mỗi km và tốc độ tối đa của xe. Khi chúng ta ở khách sạn năm sao, thì một mức độ chất lượng dịch vụ nhất định được mong đợi – chúng ta biết thứ mình sẽ có được khi bỏ tiền ra, ngay cả trước khi bước vào sảnh. Không may là, quá nhiều trader mới mang tư duy này vào thị trường. Họ nghĩ rằng một vài công thức bí mật cao cấp sẽ mở khóa được thị trường để trở nên giàu có – “Hãy đến với khóa đào tạo của chúng tôi và kiếm lợi nhuận từ thị trường bất kỳ lúc nào! Tất cả những gì bạn cần làm là học chiến lược, nạp tiền vào tài khoản, và bắt đầu lấy tiền từ laptop như máy ATM!” Trong thực tế, thị trường (và bản thân cuộc sống) là một thứ phức tạp hơn thế.
Đây là bí mật thực sự về việc giao dịch mà chưa ai nói với bạn: nếu giá thị trường có thể dự đoán được, thì sẽ không có cơ hội cho các trader để kiếm tiền, vì tất cả cơ hội sẽ nhanh chóng bị đầu cơ. Bạn thấy đó, rủi ro của sự không chắc chắn lại chính là cơ hội kiếm lợi nhuận trong giao dịch. Nếu không có rủi ro, sẽ cũng không thể có lợi nhuận.
Những Kẻ Ngốc và Sự Ngẫu Nhiên
Với bất kỳ chiến lược giao dịch nào (dù nó là gì), các số liệu thống kê cho thấy rằng sẽ luôn có một phần mọi người sẽ kiếm được lợi nhuận từ nó. Bạn có thể giao dịch với đường MA hoặc dựa vào vị trí tương đối của các hành tinh, chiến lược giao dịch thực tế không phải là vấn đề. Càng nhiều người thử chiến lược này, thì sẽ có càng nhiều người thắng... đơn giản là do may mắn. Điều này giống đánh bạc ở casino – có càng nhiều con bạc tham gia chơi thì số người thắng càng nhiều lên. Vấn đề là hầu hết mọi người chỉ nhìn thấy “những người thắng” của một chiến lược giao dịch cụ thể. Điều mà ít người quan sát được, là tỷ lệ những người tuân thủ theo chiến lược và thua lỗ.
Một ví thường được các sàn môi giới trước đây đem ra chiêu dụ khách hàng, như ngài Bock – trader siêu thành công của chúng ta, ngưới đã biến 750 $ thành 150,000 $ là lợi nhuận 19,900%, gần 200 lần vốn ban đầu – một con số khó tin ngay cả với một chuyên gia.
Để chứng minh thêm về mức độ không tưởng của kết quả này, chúng ta giả sử ngài Bock có cơ hội 60% nhân đôi tài khoản sau mỗi lệnh, lên dần cho tới 150,000 $. Một phép tính đơn giản cho thấy rằng xác suất để anh ta thắng liên tiếp đến 150,000 $ là chưa đến 0.363%, Bock phải là một người cực kì may mắn. Điều này nghĩa là việc biến 750$ thành 150,000$ trong 3 tháng là không thể ư? Không, nó chắc chắn có thể, chỉ là xác suất thành công tương đương với việc một ngôi sao chổi lớn lao vào Trái Đất vào ngày mai. Đáng buồn là đôi khi các trader chỉ đơn giản thành công do may mắn, nhưng lại lầm tưởng rằng điều đó là do kỹ năng giao dịch.
Đừng bị lừa bởi sự ngẫu nhiên. Lợi nhuận khổng lồ sẽ tới với rủi ro khổng lồ... đó là quy luật không thể tránh khỏi. Bạn có thể tận hưởng một tuần giao dịch hiệu quả đỉnh cao hoàn toàn do may mắn, nhưng nó cần một ngày tồi tệ để cháy tài khoản. Tránh xa những ảo mộng đó và tập trung vào các lợi nhuận nhỏ, tăng dần – và quan trọng nhất – bền vững để xây dựng tài khoản của bạn theo thời gian. Chúng ta sẽ không mua xổ số, chúng ta sẽ xây dựng một sự nghiệp giao dịch.
Bạn biết càng nhiều, cách bạn giao dịch càng đơn giản
Các trader mới thường muốn giao dịch với càng nhiều chỉ báo kỹ thuật càng tốt, vì chúng cho chúng ta một cảm giác an toàn – “tôi dùng càng nhiều chỉ báo, thì giao dịch càng ít rủi ro”. Biểu đồ giao dịch của họ thường trông giống như một bức tranh nghệ thuật đương đại.
Việc thêm nhiều các chỉ báo thường là vỏ bọc để tránh sự không chắc chắn. Một nhóm các chỉ báo kỹ thuật thực tế có chung một cách sử dụng, vì vậy chúng thường chồng chéo lên nhau và cho ra cùng một kết quả, điều này thường làm rối bạn thêm khi đưa ra các quyết định giao dịch. Trong giao dịch, luôn luôn ghi nhớ rang: ít hơn thì tốt hơn.
Happy Trading !!