Theo số liệu từ Gallup Analytics, một nửa số người được khảo sát tại các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) không hài lòng với việc thiếu hụt nhà ở giá cả phải chăng. Tình trạng này đã gia tăng kể từ khi các ngân hàng trung ương nâng lãi suất để đối phó với đợt lạm phát tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.

Sự không hài lòng về khả năng tiếp cận nhà ở giá cả phải chăng ngày càng tăng

Mặc dù lãi suất cao hơn đã góp phần làm giảm giá bất động sản ở một số quốc gia châu Âu, nhà ở vẫn đắt đỏ hơn so với thời điểm trước đại dịch - ngay cả khi chưa tính đến lãi suất tăng cao. Tại Hoa Kỳ, giá nhà đã tăng vọt bất chấp việc lãi suất tăng lên. Gần 60% người được khảo sát ở nền kinh tế lớn nhất thế giới này cho biết họ không hài lòng với nguồn cung nhà ở giá cả phải chăng.

Trong khi đó, giá thuê nhà đã tăng vọt vào thời điểm chi phí cho các nhu cầu thiết yếu khác như thực phẩm và nhiên liệu cũng đang tăng cao, khiến thu nhập khả dụng của người dân bị thu hẹp.

Giá thuê nhà tại các quốc gia OECD tăng vọt kể từ sau đại dịch

Các nhà nghiên cứu một phần đổ lỗi cho việc thiếu xây dựng nhà ở mới là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng về khả năng chi trả này.

Willem Adema, một nhà kinh tế cao cấp trong bộ phận chính sách xã hội của OECD, nhận định: "Về cơ bản, chúng ta chưa xây đủ nhà". Ông còn cho biết thêm rằng các nhà phát triển thường nhắm đến các hộ gia đình giàu có hơn, làm trầm trọng thêm gánh nặng cho những người có thu nhập thấp.

Andrew Wishart, một nhà phân tích tại Capital Economics, nói: "Xu hướng dân số có thể thay đổi nhanh hơn nhiều so với khả năng thay đổi nguồn cung nhà ở."

Sự bất mãn về vấn đề nhà ở dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong các cuộc bầu cử năm nay, đặc biệt là ở Mỹ, nơi cử tri sẽ đi bỏ phiếu vào tháng 11.

Nỗi bất mãn về nhà ở giá rẻ gia tăng tại nhiều quốc gia giàu có

Theo chỉ số Case-Shiller, giá nhà trung bình hiện nay cao hơn gần 38% so với thời điểm Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nhậm chức vào tháng 1 năm 2021. Nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Nhà ở thuộc Đại học Harvard cho thấy khoản thanh toán hàng tháng cho một căn nhà có giá trung bình với khoản vay đặt cọc thấp, thường được những người mua nhà lần đầu ưa chuộng, hiện nay là 3,096 USD - so với khoảng 2,000 USD vào tháng 1 năm 2021.

Giá nhà ở các nước OECD vẫn ở mức cao

Theo nghiên cứu của Đại học Harvard, nhiều chủ sở hữu nhà hiện tại đã ký kết các khoản vay thế chấp 30 năm với lãi suất cực thấp. Nhìn chung, tỷ lệ chi trả nợ trên thu nhập của họ thấp hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ năm 1980.

Dữ liệu từ Gallup, dựa trên phản hồi của hơn 37,000 người tại 37 quốc gia thuộc khối các nước giàu có OECD, cho thấy sự bất mãn về khả năng chi trả nhà ở cao nhất ở nhóm dưới 30 tuổi và nhóm từ 30 đến 49 tuổi - những người có thể đang cố gắng bước chân vào thị trường bất động sản. Khoảng 44% người trên 50 tuổi không hài lòng với tình trạng nhà ở tại các quốc gia OECD, nhưng tỷ lệ này tăng lên 55% đối với nhóm dưới 30 tuổi và 56% đối với nhóm từ 30 đến 49 tuổi.

Tại Anh, theo thống kê chính thức, giá nhà hiện nay cao gấp 8 lần mức lương trung bình hàng năm. Con số này cao gấp hơn 2 lần so với tỷ lệ được ghi nhận khi chính phủ Công đảng cuối cùng lên nắm quyền vào năm 1997. Số hộ gia đình sống trong nhà ở tạm thời tại Anh cũng đang ở mức cao kỷ lục.

Khoảng 30% dân số ở các quốc gia giàu có không hài lòng với hệ thống chăm sóc sức khỏe, giáo dục và giao thông công cộng. Mức độ không hài lòng với mức sống tăng nhẹ trong năm 2023, từ 24% lên 25%.

Cuộc thăm dò ý kiến Gallup World Poll được thực hiện hàng năm. Khảo sát năm 2023 dựa trên phản hồi của 145,702 người từ 142 quốc gia và được tính trọng số theo dân số. Những người tham gia được hỏi về nhiều vấn đề kinh tế - xã hội và chính trị.

Một số quốc gia đã có sẵn dữ liệu năm 2024 cho thấy sự không hài lòng về nhà ở tiếp tục tăng trong năm nay. Tại Đức, tỷ lệ những người không hài lòng về khả năng tiếp cận nhà ở giá cả phải chăng đã tăng lên mức cao kỷ lục mới là 46%, tăng từ 42% trong năm 2023 và cao hơn gấp đôi so với mức trước năm 2012. Ở Tây Ban Nha, tỷ lệ những người không hài lòng với vấn đề nhà ở đã tăng lên 62% trong năm 2024, mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính.