Liệu BoJ có tăng lãi suất vào tuần tới?
Mai Khánh Linh
Junior Editor
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tổ chức cuộc họp chính sách đầu tiên trong năm vào tuần tới, và kết quả dự kiến sẽ được công bố chỉ vài ngày sau lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dưới đây là những thông tin cần lưu ý và lý do tại sao quyết định lãi suất của BoJ lại quan trọng.
Hội đồng hoạch định chính sách tiền tệ của BoJ sẽ họp trong hai ngày 23 và 24 tháng 1. Các quyết định sẽ được công bố sau khi kết thúc cuộc họp. BoJ đã chấm dứt chính sách lãi suất âm kéo dài vào tháng 3 năm ngoái và nâng mục tiêu lãi suất ngắn hạn lên 0.25% vào tháng 7. Ngân hàng này cũng ám chỉ sẵn sàng tăng lãi suất thêm nếu tiền lương và giá cả diễn biến đúng như kỳ vọng.
BoJ có tăng lãi suất không?
Niềm tin rằng các điều kiện để tăng lãi suất tiếp theo sẽ xuất hiện đang dần gia tăng. Nền kinh tế Nhật Bản tiếp tục tăng trưởng ổn định, trong khi lạm phát đã duy trì trên mức mục tiêu 2% trong gần ba năm qua.
Các doanh nghiệp vẫn đang tăng giá bán sản phẩm để bù đắp chi phí nguyên liệu và lao động ngày càng cao, điều này cho thấy Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có khả năng sẽ nâng dự báo lạm phát trong báo cáo triển vọng hàng quý sắp tới. Đáng chú ý, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy các doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng lương mạnh trong năm thứ ba liên tiếp khi bước vào các cuộc đàm phán với các cơ quan nhà nước vào tháng 3 tới.
Theo báo cáo từ các chi nhánh khu vực của BoJ, việc tăng lương đã lan rộng đến các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô và ngành nghề, đáp ứng điều kiện cần thiết để ngân hàng này cân nhắc tăng lãi suất. Vì vậy, BoJ nhiều khả năng sẽ nâng lãi suất lên 0.5% vào tuần tới, trừ khi các chính sách của Trump gây ra cú sốc lớn cho thị trường tài chính.
Các nhà hoạch định chính sách của BoJ đã nói gì?
Thị trường đang theo dõi sát quan điểm của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) về triển vọng tăng lương và chính sách của Mỹ. Trước đây, Thống đốc Kazuo Ueda từng cho biết sự không chắc chắn về tình hình tăng lương trong nước và các chính sách của Tổng thống Trump là nguyên nhân khiến BoJ quyết định hoãn tăng lãi suất vào tháng trước.
Tuy nhiên, trong bài phát biểu vào thứ Ba, Phó Thống đốc Ryozo Himino bày tỏ sự lạc quan rằng tiền lương sẽ tiếp tục tăng mạnh trong năm nay. Một ngày sau, Thống đốc Ueda cũng đồng tình với quan điểm này, cho thấy BoJ ngày càng tin tưởng rằng Nhật Bản đang tiến gần hơn đến việc đạt được mục tiêu lạm phát bền vững. Cả Himino và Ueda đều xác nhận rằng BoJ sẽ thảo luận về khả năng tăng lãi suất trong cuộc họp sắp tới, ngụ ý rằng quyết định tăng lãi suất có khả năng cao sẽ được đưa ra.
Những yếu tố nào có thể khiến BoJ trì hoãn?
Với triển vọng tăng trưởng tiền lương ngày càng rõ ràng, yếu tố duy nhất có thể khiến BoJ trì hoãn việc tăng lãi suất vào tuần tới chính là những biến động lớn trên thị trường do tác động từ các chính sách của Trump.
Ngoài bài phát biểu nhậm chức, Trump được dự đoán sẽ ký ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào thứ Hai tới. Phó Thống đốc Himino cho biết ông sẽ theo dõi chặt chẽ "sự cân bằng và lộ trình" của các chính sách mới, cũng như bất kỳ điều gì bất ngờ mà Trump có thể chưa tiết lộ.
Nếu các tuyên bố hoặc hành động của Trump gây ra cú sốc nghiêm trọng cho thị trường, dẫn đến sự sụt giảm mạnh của chứng khoán toàn cầu, BoJ có khả năng sẽ tạm hoãn việc tăng lãi suất và chờ đợi cho đến khi thị trường trở lại ổn định.
Thị trường sẽ phản ứng ra sao nếu BoJ tăng lãi suất?
Kỳ vọng về việc Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất đang giảm dần, đồng nghĩa với việc chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao, tạo áp lực khiến đồng yên mất giá thêm.
Tuy nhiên, nếu BoJ quyết định tăng lãi suất, đồng yên có thể phục hồi nhẹ. Dù vậy, mức phục hồi này có thể chỉ mang tính tạm thời nếu Thống đốc Ueda không đưa ra những tuyên bố cứng rắn về triển vọng chính sách trong buổi họp báo sau cuộc họp.
Những điểm nào khác cần lưu ý?
BoJ dự kiến sẽ công bố báo cáo triển vọng hàng quý, cập nhật các dự báo về tăng trưởng và lạm phát, qua đó thể hiện quan điểm lạc quan của ngân hàng về khả năng đạt được mục tiêu lạm phát 2%. Báo cáo này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng lãi suất trong thời gian tới.
Trong buổi họp báo sau cuộc họp, Thống đốc Ueda có thể đưa ra các gợi ý về thời gian và tốc độ của những đợt tăng lãi suất tiếp theo. Một yếu tố quan trọng cần theo dõi là quan điểm của ông về mức lãi suất trung tính của Nhật Bản. Theo ước tính của BoJ, lãi suất trung tính thực (đã điều chỉnh theo lạm phát) hiện nằm trong khoảng từ -1% đến +0.5%. Điều này đồng nghĩa nếu lạm phát đạt mục tiêu 2%, BoJ có thể nâng lãi suất ngắn hạn lên ít nhất 1% mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.
Dựa trên dự báo từ tháng 10, BoJ kỳ vọng lãi suất ngắn hạn sẽ đạt mức trung tính "trong nửa cuối của giai đoạn dự báo ba năm", tức khoảng sau tháng 10 năm 2025.
Tuy nhiên, thành viên hội đồng Naoki Tamura nhận định rằng lãi suất trung tính có thể vào khoảng 1%. Trong khi đó, Thống đốc Ueda thừa nhận rằng việc đưa ra con số ước tính chính xác rất khó khăn do thiếu dữ liệu đủ tin cậy.
Kế hoạch tiếp theo là gì?
Nhiều chuyên gia dự đoán BoJ sẽ duy trì tần suất tăng lãi suất khoảng hai lần mỗi năm. Nếu ngân hàng này quyết định tăng lãi suất vào tuần tới, khả năng cao họ sẽ giữ nguyên chính sách cho đến nửa cuối năm nay, khi các tác động từ chính sách của Trump trở nên rõ ràng hơn.
Ngoài ra, tình hình chính trị trong nước cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của BoJ về thời điểm tăng lãi suất. Cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra vào tháng 7, trong bối cảnh liên minh thiểu số của Thủ tướng Shigeru Ishiba có thể gặp khó khăn trong việc thu hút sự ủng hộ của cử tri. Vì vậy, BoJ có thể sẽ trì hoãn bất kỳ thay đổi chính sách nào cho đến khi tình hình chính trị ổn định hơn.
Reuters