Nếu nhìn vào chỉ số WEI – một thước đo về hoạt động kinh tế – có thể thấy nền kinh tế Mỹ vẫn đang duy trì sự ổn định. Tuy nhiên, những tiêu đề báo chí lại kể một câu chuyện hoàn toàn khác. Vấn đề đặt ra là liệu sự bất ổn gia tăng và những lo ngại về tác động của chính sách thuế quan có làm chậm lại đà tăng trưởng trong những tuần hoặc tháng tới hay không.

Chỉ số Kinh tế Hàng tuần (WEI)

Câu trả lời gần như chắc chắn là "có", nhưng mức độ ảnh hưởng và thời điểm xảy ra vẫn là dấu hỏi lớn. Liệu nền kinh tế sẽ chỉ suy giảm nhẹ hay sẽ chịu một cú sốc mạnh, thậm chí rơi vào suy thoái? Sẽ có một quá trình suy yếu dần dần trước khi sụp đổ đột ngột? Các dự báo từ giới phân tích hiện rất phân tán, chưa có sự đồng thuận rõ ràng.

Nguyên nhân lớn nhất của sự hoài nghi này chính là phong cách ra quyết định khó lường của ông Trump. Nói một cách thẳng thắn, không ai có thể đoán trước ông sẽ tuyên bố gì, khi nào, và mức độ thay đổi so với những phát ngôn trước đó ra sao. Điều này khiến thị trường và các chuyên gia liên tục trong trạng thái đoán mò về hướng đi tiếp theo của nền kinh tế.

Dự đoán suy thoái kinh tế vốn đã là một bài toán khó, thậm chí cực kỳ khó. Bản tin định kỳ của CapitalSpectator.com – The US Business Cycle Risk Report (BCRR) – dự báo xu hướng kinh tế Mỹ trong vài tháng tới dựa trên nhiều chỉ số khác nhau. Mô hình này đã chứng tỏ độ chính xác cao, ngoại trừ cú sốc do đại dịch COVID-19 vào mùa xuân năm 2020 – một yếu tố ngoại sinh bất ngờ. Thông thường, các dấu hiệu cảnh báo suy thoái sẽ tích tụ dần, cho thấy nguy cơ khủng hoảng sắp tới. Nếu kinh tế Mỹ thực sự tiến gần suy thoái, mô hình này có thể sẽ phát đi những tín hiệu tương tự.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, những lo ngại về suy thoái chủ yếu dựa trên dự báo hơn là dữ liệu thực tế. Dù điều này có thể thay đổi nhanh chóng, nhưng hiện tại, bức tranh kinh tế vẫn khá vững vàng. Theo chỉ số chính của BCRR – tổng hợp tín hiệu từ nhiều chỉ báo chu kỳ kinh doanh – xác suất xảy ra suy thoái theo định nghĩa của NBER tính đến ngày 7/3 chỉ ở mức 1%. Dù vậy, đây chỉ là bức ảnh chụp nhanh về tình hình kinh tế trong quá khứ gần. Điều đáng lo ngại là viễn cảnh ngắn hạn có thể trở nên xấu đi một cách đột ngột.

Tuần trước, Andrew Wilson – Phó Tổng thư ký Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) – đã cảnh báo về kịch bản tồi tệ nhất:

"Chúng tôi hết sức lo ngại rằng đây có thể là khởi đầu của một vòng xoáy suy thoái, đẩy chúng ta trở lại thời kỳ chiến tranh thương mại những năm 1930."

Thực tế là không ai có thể chắc chắn về những diễn biến trong tương lai gần, phần lớn do các quyết định khó đoán từ một người đàn ông ngồi trong Phòng Bầu dục. Tuy nhiên, các chỉ số hiện tại vẫn cho thấy nền kinh tế Mỹ có sức chống chịu tương đối tốt – thậm chí có thể mạnh hơn những gì nhiều chuyên gia dự đoán – dù đang đối mặt với cơn bão sắp tới.

Đây là thời điểm đầy rủi ro không chỉ với kinh tế Mỹ mà còn với cả thế giới. Chúng ta đang ở giai đoạn mà xu hướng vĩ mô có thể thay đổi đột ngột chỉ trong vòng vài tuần. Tin tốt là nguy cơ suy thoái có thể biến mất ngay lập tức – nếu ông Trump thay đổi quan điểm. Nhưng ngược lại, chính sách thuế quan của ông có thể làm chệch hướng nền kinh tế đang tăng trưởng ổn định mà ông thừa hưởng khi nhậm chức ngày 20/1.

Các báo cáo kinh tế luôn có độ trễ nhất định so với thực tế, và lần này có thể còn chậm hơn bình thường. Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, có thể nói rằng nền kinh tế Mỹ vẫn đang nhận được lực đẩy tích cực. Chỉ số Weekly Economic Index (WEI) của Fed Dallas đang báo hiệu mức tăng trưởng vừa phải, phù hợp với xu hướng lịch sử gần đây. Cụ thể, Fed khu vực này cho biết:

"Chỉ số WEI hiện ở mức 2.24% (tương ứng với tăng trưởng GDP trong bốn quý) tính đến tuần kết thúc vào ngày 1/3, và ở mức 2.43% vào ngày 22/2."

Tóm lại, nền kinh tế Mỹ vẫn đang trụ vững trước những biến động. Tuy nhiên, với một cơn bão chính sách có thể ập đến bất cứ lúc nào, câu hỏi đặt ra là liệu nó có thể tiếp tục đứng vững hay không.