Nền kinh tế Trung Quốc không thể tạo đà bất chấp các biện pháp kích thích
Đoàn Phương Thảo
Junior Analyst
Hoạt động kinh tế của Trung Quốc có thể đã chững lại trong tháng 10, với những con số có vẻ tốt so với năm ngoái nhưng lại che giấu sự chậm lại trong hoạt động trong những tháng cuối năm 2023.
Viễn cảnh đó sẽ được thể hiện rõ nhất trong dữ liệu doanh số bán lẻ, dự kiến sẽ tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái khi so sánh với giai đoạn đại dịch và lệnh phong tỏa vào năm 2022. Nhưng các chuyên gia kinh tế nhận thấy hoạt động có thể chậm lại từ tháng 9, như các chỉ số khác đã chỉ ra nhu cầu tiêu dùng và niềm tin mất đà. Trong khi đó, tăng trưởng đầu tư tài sản cố định và sản xuất công nghiệp có thể không thay đổi.
Tất cả những điều đó góp phần giảm đà phục hồi, điều mà các nhà chức trách đã cố gắng hỗ trợ thông qua các chính sách kích thích như điều chỉnh ngân sách chính phủ vào giữa năm.
Về mặt chính sách tiền tệ, các lựa chọn hỗ trợ nền kinh tế của ngân hàng trung ương khá hạn chế do đồng nhân dân tệ yếu đi và áp lực lên dòng vốn chảy ra ngoài. Các nhà hoạch định chính sách dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách quan trọng trong tuần này, mặc dù họ có thể bơm thêm tiền vào hệ thống tài chính. Họ cũng có thể sớm cắt tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhằm duy trì thanh khoản dồi dào.
Zhaopeng Xing, chiến lược gia cấp cao thị trường Trung Quốc tại ANZ, cho biết: “Nền kinh tế đang ổn định nhờ nhiều nỗ lực từ các chính sách khác nhau, nhưng dữ liệu kinh tế có thể vẫn còn nhiều biến động”. Ông cho biết các hiệu ứng cơ sở, vốn đang vẽ ra một viễn cảnh tốt hơn với dữ liệu so với cùng kỳ năm trước có thể, sẽ còn tác động đến tháng 1.
Bên cạnh dữ liệu sản xuất và xuất khẩu yếu kém, số liệu tín dụng hôm thứ Hai cho thấy hoạt động vay mượn của doanh nghiệp và hộ gia đình suy yếu và sự sụt giảm lớn trong hoạt động tài chính ngầm.
Doanh số bán lẻ
Theo kết quả của một cuộc khảo sát của Bloomberg, doanh số bán lẻ dự kiến sẽ tăng 7% kể từ tháng 10 năm 2022 - một mức tăng đáng chú ý so với con số 5.5% hàng năm được ghi nhận vào tháng 9.
Tuy nhiên, con số đó sẽ bị sai lệch rất nhiều nếu so sánh với năm ngoái. Covid và các biện pháp phong tỏa đã dẫn đến sự sụt giảm chi tiêu của người tiêu dùng vào tháng 10/2022. Lần này, kỳ nghỉ tuần lễ Vàng kéo dài 8 ngày vào đầu tháng cũng có thể hỗ trợ do du lịch và chi tiêu tăng cao.
Điều đó không có nghĩa là mức tiêu thụ đang ổn định. Các cuộc khảo sát độc lập và dữ liệu thay thế cho thấy nhu cầu giải trí và đi lại của người tiêu dùng chậm lại trong tháng 10, cùng với đó là niềm tin của người tiêu dùng giảm sút. Nhiều cuộc khảo sát cũng cho thấy hoạt động dịch vụ tăng trưởng yếu, trong khi giá tiêu dùng rơi vào tình trạng giảm phát.
Các chuyên gia kinh tế của Goldman Sachs cho rằng tăng trưởng doanh số bán lẻ trong tháng 10 sẽ giảm 0.5% so với tháng trước, nói thêm tăng trưởng có vẻ đang chững lại
Sản xuất công nghiệp
Sản lượng công nghiệp được dự báo tăng 4.5% trong tháng 10 so với một năm trước, và không thay đổi so với cả tháng 9 và tháng 8.
Các nhà máy của Trung Quốc gần đây có dấu hiệu gặp khó khăn, với hoạt động sản xuất bất ngờ sụt giảm trong các cuộc khảo sát chính thức và tư nhân. Xuất khẩu cũng giảm nhiều hơn so với dự kiến trong tháng, cho thấy nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa Trung Quốc đang gặp khó khăn.
Các chuyên gia kinh tế của Goldman Sachs bao gồm Rina Jio cho rằng: “Đánh giá từ chỉ số PMI tháng 10 đáng thất vọng và tăng trưởng xuất khẩu yếu, chúng tôi cho rằng tăng trưởng hoạt động trong tháng 10 có thể chậm lại so với tháng 9”.
Đầu tư tài sản cố định
Đầu tư tài sản cố định được dự báo sẽ tăng 3.1% trong 10 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm 2022, và không thay đổi với tốc độ tăng trưởng từ tháng 1 đến tháng 9.
Theo các chuyên gia, phần lớn trái phiếu chính phủ phát hành trong tháng là để tái cấp vốn cho “nợ tiềm ẩn” - hay khoản vay ngoại bảng - do chính quyền địa phương nắm giữ, thay vì để tài trợ cho các khoản đầu tư mới.
Vào cuối tháng 10, Bắc Kinh đã phê duyệt việc phát hành thêm trái phiếu chính phủ trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (137 tỷ USD) trong năm nay để tài trợ cho các dự án hướng tới cứu trợ thiên tai và khí hậu. Điều đó có thể sẽ giúp đầu tư trong những tháng tới.
Lãi suất
PBoC dự kiến sẽ giữ mức lãi suất cho vay trung hạn ở mức 2.5% vào thứ Tư, theo 12 trong số 15 nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát. Phần còn lại thấy ngân hàng trung ương hạ lãi suất cơ bản từ 5 đến 10bp.
Ngân hàng trung ương cũng dự kiến sẽ cung cấp 950 tỷ nhân dân tệ thông qua MLF, vượt mức 850 tỷ nhân dân tệ đáo hạn trong tháng này.
PBOC đang duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm hỗ trợ tăng trưởng, nhưng khả năng cắt giảm lãi suất của họ đã bị hạn chế bởi áp lực bên ngoài. Lãi suất thấp hơn sẽ làm nới rộng chênh lệch lợi suất trái phiếu Trung Quốc và Mỹ, thúc đẩy dòng vốn chảy ra ngoài. Trung Quốc ghi nhận FDI giảm kỷ lục trong quý III, còn đồng nhân dân tệ chạm mức thấp nhất kể từ năm 2007 vào đầu năm nay.
“Trung Quốc khó có thể cắt giảm lãi suất MLF vì đồng nhân dân tệ vẫn đang phải đối mặt với áp lực giảm trong bối cảnh kỳ vọng về lãi suất 'cao hơn trong thời gian dài' của Mỹ", các nhà kinh tế của ING cho biết.
Bloomberg