Jay Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), từng khẳng định rằng Fed không đoán mò, suy diễn hay giả định trong việc xây dựng chính sách. Tuy nhiên, sau những thông báo chính sách gần đây, thị trường tài chính lại rơi vào trạng thái biến động mạnh, khiến các nhà đầu tư và kinh tế học đặt câu hỏi liệu tuyên bố của ông có còn giá trị. Bối cảnh này không chỉ làm dấy lên lo ngại về tính nhất quán trong chính sách của Fed, mà còn cho thấy khả năng ngân hàng trung ương này đang trở nên quá phụ thuộc vào dữ liệu ngắn hạn, làm tăng thêm bất ổn trên thị trường và trong nền kinh tế Mỹ.

Cách tiếp cận này đang làm gia tăng sự biến động trên thị trường tài chính và khiến nhà đầu tư khó dự đoán hơn. Điển hình, khi Fed thông báo cắt giảm lãi suất, lợi suất trái phiếu chính phủ dài hạn lại tăng, làm chi phí vay mua nhà leo thang – một nghịch lý khó hiểu với kỳ vọng thông thường. Sự thiếu rõ ràng này không chỉ gây rối loạn trên thị trường mà còn làm suy yếu niềm tin vào khả năng điều hành chính sách ổn định của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.

Cuộc họp chính sách hôm thứ Tư tuần trước của Fed để lại nhiều bối rối khi các tín hiệu chính sách mâu thuẫn được đưa ra. Dù Fed giảm lãi suất 25 bps, họ lại phát đi thông điệp hawkish hơn, ám chỉ sẽ giảm số lần cắt lãi suất trong năm 2025 và đặt mục tiêu lãi suất dài hạn cao hơn. Chủ tịch Fed Powell càng khiến thị trường khó hiểu hơn khi vừa nhấn mạnh rằng lạm phát "đi ngang" cho phép Fed thận trọng hơn, vừa khẳng định chính sách hiện tại vẫn "thắt chặt đáng kể." Sự thiếu nhất quán này khiến niềm tin thị trường lung lay và đặt dấu hỏi lớn về khả năng điều hành chính sách ổn định của ngân hàng trung ương Mỹ.

Thị trường tài chính Mỹ chứng kiến những phản ứng dữ dội sau tuyên bố chính sách mới nhất của Fed, làm gia tăng lo ngại về sự thiếu nhất quán trong định hướng tiền tệ. Chỉ số S&P 500 lao dốc 3%, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tăng hơn 0.1 điểm phần trăm – mức tăng lớn nhất trong một ngày Fed công bố chính sách kể từ sự kiện "taper tantrum" năm 2013. Đồng thời, chỉ số VIX, được xem như "thước đo nỗi sợ hãi" của Phố Wall, vọt từ 15 lên 28, phản ánh sự lo ngại ngày càng sâu sắc của nhà đầu tư. Những diễn biến này cho thấy tác động tiêu cực từ các thông điệp trái chiều của Fed, làm xói mòn niềm tin thị trường và gia tăng bất ổn tài chính.

Các nhà phân tích hiện đang đưa ra những lý giải trái chiều về động thái mới nhất của Fed. Một số cho rằng ngân hàng trung ương đang chuẩn bị đối phó với những tác động lạm phát có thể phát sinh từ chính sách của chính quyền mới, đặc biệt là việc tăng thuế, cắt giảm thuế lớn và những thay đổi trong lực lượng lao động do việc hồi hương người nhập cư bất hợp pháp. Trong khi đó, những ý kiến khác lại cho rằng sự điều chỉnh chính sách của Fed là phản ứng với tình hình lạm phát không thể kiểm soát, khiến ngân hàng trung ương phải đối mặt với sự bối rối trong việc xác định hướng đi chính sách phù hợp. Dù lý giải nào được đưa ra, điều rõ ràng là sự thiếu nhất quán trong quyết định của Fed đang làm gia tăng bất ổn và lo ngại trong thị trường.

Mặc dù không có câu trả lời rõ ràng cho lý do đằng sau các thay đổi chính sách gần đây của Fed, nhưng điều rõ ràng là đây không phải là hiện tượng đơn lẻ. Những động thái này phản ánh một xu hướng lớn hơn trong cách thức điều hành chính sách của Fed, khi ngân hàng trung ương liên tục thay đổi hướng đi mà không có sự ổn định chiến lược. Sự phụ thuộc quá mức vào dữ liệu ngắn hạn đã dẫn đến các quyết định chính sách thiếu nhất quán, làm gia tăng bất ổn và khiến thị trường tài chính khó lòng dự đoán được bước đi tiếp theo của Fed.

Trong suốt 5 tháng qua, các quyết định của Fed đã phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ và thiếu ổn định, từ việc không cắt giảm lãi suất vào cuối tháng 7, đến đợt cắt giảm mạnh 50 bps giữa tháng 9, rồi chỉ giảm 25 bps vào đầu tháng 11. Những động thái này thể hiện sự phản ứng quá mức của ngân hàng trung ương trước các yếu tố ngắn hạn, dẫn đến một chính sách thiếu nhất quán, khiến thị trường tài chính khó khăn trong việc dự đoán và điều chỉnh kỳ vọng, đồng thời gia tăng bất ổn toàn cầu.

Sự thiếu đồng nhất trong quan điểm của các thành viên Fed về mức lãi suất trong tương lai đã trở nên rõ rệt qua biểu đồ "dot plot", với phạm vi dự báo từ dưới 2.5% đến gần 4%. Điều này phản ánh một sự bất đồng sâu sắc trong nội bộ Fed về chiến lược tiền tệ, khi một số thành viên ủng hộ việc duy trì lãi suất thấp để thúc đẩy tăng trưởng, trong khi những người khác lại thúc đẩy chính sách thắt chặt để kiểm soát lạm phát. Sự phân cực này chỉ làm gia tăng thêm bất ổn và sự không chắc chắn, khiến thị trường tài chính khó có thể dự đoán các bước đi tiếp theo của Fed.

Sau sai lầm trong việc đánh giá lạm phát tạm thời vào năm 2021-2022, Fed đã trở nên quá phụ thuộc vào các dữ liệu kinh tế ngắn hạn để điều chỉnh chính sách, dẫn đến sự thay đổi liên tục và thiếu ổn định trong các quyết định. Chính sách của họ không còn dựa trên một chiến lược dài hạn rõ ràng, mà thay đổi theo từng đợt số liệu mới. Điều này tạo ra sự không chắc chắn và bất ổn, khi thị trường và nền kinh tế khó có thể dự đoán được các bước đi tiếp theo của Fed, làm gia tăng lo ngại về tính ổn định của chính sách tiền tệ.

Lo ngại của các nhà đầu tư về cuộc họp báo của Fed là hoàn toàn có cơ sở, khi các tuyên bố của họ chứa đựng sự mâu thuẫn và thiếu rõ ràng. Tuy nhiên, ngoài việc suy đoán về lý do đằng sau những thay đổi chính sách, các nhà đầu tư cũng cần nhận thức một thực tế quan trọng hơn: sự phụ thuộc quá mức vào dữ liệu kinh tế ngắn hạn đang làm gia tăng bất ổn trong nền kinh tế Mỹ. Điều này cho thấy Fed không có chiến lược dài hạn vững chắc, mà thay đổi chính sách liên tục dựa vào số liệu mới nhất, khiến thị trường càng thêm khó dự đoán và gia tăng sự không chắc chắn trong tương lai.

Sự bất ổn trong chính sách tiền tệ của Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế trong nước mà còn tạo ra rủi ro cho nền kinh tế toàn cầu. Với vai trò là động lực chính cho tăng trưởng toàn cầu, bất kỳ sự thay đổi hay thiếu ổn định nào từ Fed đều có thể làm gia tăng các nguy cơ cho các quốc gia khác. Đồng thời, tình trạng này cũng làm trầm trọng thêm các thách thức mà nhiều nền kinh tế khác, từ Brazil đến Nhật Bản, đang phải đối mặt, khi các yếu tố kinh tế và chính trị toàn cầu tiếp tục tạo áp lực lên sự phát triển của họ.