Mức độ và xu hướng của mối quan hệ giữa hai loại tài sản thường được đo bằng hệ số tương quan, hệ số này phản ánh sự thay đổi đồng thời của hai chuỗi giá trị trong cùng một khoảng thời gian.

Các tài sản có hệ số tương quan dương thường sẽ di chuyển cùng chiều nhau. Ngược lại, các tài sản có tương quan âm sẽ di chuyển ngược chiều nhau. Việc nắm bắt được tài sản nào có tương quan âm hay tương quan dương với một loại tài sản nhất định là một kỹ năng quan trọng nhằm giúp nhà đầu tư hiểu được hướng chuyển động trong tương lai của tài sản sản mà họ muốn giao dịch.

Bằng những tiến bộ của công nghệ, các nhà giao dịch đã dễ dàng hơn với việc kết hợp phân tích liên thị trường trong các quyết định giao dịch của họ thông qua nhiều phương tiện khác nhau, từ phân tích một biểu đồ đơn giản đến phân tích các mối tương quan. Tuy nhiên, các mối quan hệ liên thị trường ẩn trong những dữ liệu này thường khá phức tạp và không rõ ràng, trong khi phạm vi phân tích hầu như không có giới hạn.

Nhưng phân tích liên thị trường là gì?

Thị trường tài chính bao gồm nhiều thứ hơn là chứng khoán, công cụ phái sinh, tiền tệ, trái phiếu và các công cụ tài chính khác — chung giống như quy mô của một thành phố nhỏ. Tất cả tương tác với nhau ở một mức độ nào đó, một sự kiện tưởng chừng không quan trọng lại có thể gây ra một chuỗi phản ứng và tạo ra sự thay đổi quy mô lớn đối với thị trường tài chính.

Hãy xem xét ví dụ sau: Giả sử Ngân hàng Trung ương Nhật Bản quyết định mua đô la Mỹ để hạ giá đồng Yen. Giá cổ phiếu Nhật Bản sẽ tăng do đồng Yen yếu sẽ giúp tăng lợi nhuận cho các nhà xuất khẩu. Chỉ số Nikkei tăng mạnh sẽ có tác động tích cực đến tất cả các thị trường châu Á khác. Nếu không có tin tức nào bất thường, tâm lý tích cực của thị trường châu Á sẽ lan sang phiên thị Âu và giúp chứng khoán châu Âu mở cửa cao hơn. Điều này cũng sẽ thúc đẩy hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán Hoa Kỳ tăng điểm. Ngoài ra, một đồng Yen hạ giá sẽ khuyến khích các nghiệp vụ “carry trade” đối với đồng bạc này; nói cách khác, các định chế tài chính sẽ vay đồng Yen với lãi suất thấp hơn hoặc gần bằng 0 và mua các tài sản có lợi suất cao hơn như trái phiếu Hoa Kỳ hoặc thậm chí cổ phiếu của các thị trường mới nổi, điều này sẽ đẩy trái phiếu và cổ phiếu lên cao hơn. Mặt khác, một kịch bản xấu xảy ra sẽ khiến mọi thứ chạy theo hướng ngược lại, các trader sẽ rút bớt các vị thế đầu tư vào tài sản rủi ro, đóng lại các trạng thái “carry trade” gây ra một đợt giảm giá mạnh trên tất cả các thị trường tài chính, và đồng Yen có thể tăng giá mạnh so với đồng đô la.

Nhưng điều gì có thể khiến đồng Yen tăng giá? Sau đây là một kịch bản có thể xảy ra: Khi chúng ta bắt đầu suy thoái kinh tế, dòng tiền “carry trade” đổ vào các tài sản mang tính rủi ro chu kỳ đối mặt với việc giảm giá trị. Kết quả là, những người đầu cơ vào những tài sản này sẽ cắt lỗ, và mua lại JPY để trả các khoản nợ đồng Yen của họ trước đó. Đây là một thảm họa, bởi vì một khi đồng Yen tăng trở lại so với đồng đô la, nó thường tăng rất nhanh và khiến các giao dịch “carry trade” có thể đi từ lãi thành lỗ mà hầu như không có cảnh báo trước.

Một lý thuyết về sự hỗn loạn khá phổ biến được gọi là "hiệu ứng cánh bướm, cho rằng một sự thay đổi nhỏ các điều kiện ban đầu của một hệ thống (sự vỗ cánh) có thể gây ra chuỗi sự kiện dẫn đến một thay đổi trên quy mô lớn. Nếu con bướm không đập cánh, quỹ đạo của hệ thống có thể đã khác rất nhiều.

Hiệu ứng cánh bướm

Sự tiến bộ nhanh chóng của truyền thông toàn cầu đã góp phần vào sự hội nhập của tất cả các thị trường tài chính quốc tế khi thế giới ngày càng thu hẹp lại do khả năng giao tiếp gần như tức thời. Không thể bỏ qua những mối quan hệ từng bị coi là không liên quan trong quá khứ, vì quá trình toàn cầu hóa thị trường góp phần tạo nên sự hội tụ của các thị trường mà trước đây không hề liên quan tới nhau.

Biểu đồ bên dưới thể hiện chỉ số S&P 500 (đường kẻ đậm). Tuy nhiên, chỉ số thứ hai thậm chí không phải là một chỉ số chứng khoán, mà là tỷ giá USD/JPY. Có thể nhìn thấy mối tương quan nhất định giữa 2 tài sản này.

S&P 500 và USD/JPY

Biểu đồ tiếp theo là ba chỉ số chứng khoán, lần lượt là S&P 500, Nasdaq Composite và Athens General Index, có thể thấy ATG có tương quan chặt chẽ với S&P 500 hơn là Nasdaq Composite.

Các ví dụ trên là ví dụ rằng sự hội nhập của thị trường toàn cầu có thể mở rộng ra ngoài các mối quan hệ tưởng chừng hiển nhiên.

Các khách mời của CNBC thường khuyến nghị đầu tư vào thị trường quốc tế như một công cụ để đa dạng hóa danh mục đầu tư cho cá nhân khi anh ta đang giữ quá nhiều chứng khoán Mỹ. Mặc dù một số thị trường mới nổi có thể có mối tương quan tương đối trung bình đến thấp với các tài sản ở Mỹ, nhưng một câu hỏi quan trọng cần đặt ra là liệu đa dạng hóa có hữu ích khi cần hay không. Bằng chứng từ lịch sử thị trường chứng khoán cho thấy rằng các giai đoạn thị trường hứng chịu cú sốc tiêu cực hoặc hoạt động kém hiệu quả, thì các tài sản lại có mối tương quan cao, chứ không thấp.

Ngày 21 tháng 1 năm 2008, S&P 500 giảm 2.9%, kéo theo sự sụt giảm 7.2% của chỉ số chứng khoán Đức DAX, xóa sạch mức tăng của 9 tháng ròng chỉ trong một ngày. Các thị trường mới nổi còn chìm sâu hơn: Jakarta Composite giảm hơn 12% trong hai ngày trong khi chỉ số Bovespa của Brazil giảm hơn 8.5%. Các nhà đầu tư dường như đã dựa vào sự đa dạng hóa trong quá khứ để bảo vệ danh mục của họ trước sự điều chỉnh của thị trường, và họ phải hứng chịu sự thất vọng.

Phương pháp hiệu quả duy nhất để đa dạng hóa danh mục đầu tư của một người là đưa vào danh mục đó các loại tài sản có mối tương quan thấp hoặc tương quan âm với cổ phiếu, như tiền mặt, ngoại hối hoặc hàng hóa. Dù mối quan hệ đó là gì, phản ứng sớm hay phản ứng trễ, hoặc phản ứng phân kỳ đối với các điều kiện kinh tế, một hệ số tương quan âm mạnh giữa hai tài sản là một gợi ý rằng các tài sản này sẽ di chuyển ngược chiều nhau trong tương lai. Giá trị tuyệt đối của hệ số tương quan này càng lớn thì sự đa dạng hóa của chúng càng cao.

Mặc dù phân tích liên thị trường đã được phân loại là một nhánh của phân tích kỹ thuật, nhưng nó vẫn chưa được các nhà phân tích chấp nhận một cách đầy đủ. Phần lớn các trader chỉ tập trung vào một tài sản tại một thời điểm và họ có xu hướng bỏ rừng đi tìm cây. Không có thị trường nào tồn tại trong môi trường chân không, và các nhà giao dịch tập trung vào bức tranh lớn hơn được miêu tả thông qua tất cả các thị trường quốc tế sẽ có xu hướng trở thành những người mang lại hiệu suất đầu tư tốt hơn.

Các chỉ báo phân tích kỹ thuật truyền thống như đường trung bình động là các chỉ báo có độ trễ được tính toán từ dữ liệu trong quá khứ và bị hạn chế trong việc đánh giá xu hướng hiện tại. Bất kể backtest trong khoảng thời gian bao lâu, vẫn tồn tại một giới hạn mà hệ thống dựa trên các chỉ báo trễ như MA cần cải thiện hơn nữa. Vì vậy, việc bổ sung các chỉ báo sớm để dự đoán sự đảo chiều xu hướng là cần thiết và có lợi cho hoạt động của hệ thống. Chúng chỉ có thể được tạo ra bằng cách xem xét các chuyển động có định hướng của các tài sản tương quan nhau.

Việc sử dụng phân tích tương quan giữa các tài sản có thể giúp bạn cải thiện hệ thống giao dịch của mình bằng cách tránh các giao dịch đi ngược lại với xu hướng phổ biến của các tài sản tương quan, nhưng cũng có thể được sử dụng riêng để phát triển một hệ thống hoàn chỉnh dựa trên sự phân kỳ giữa hai hoặc nhiều tài sản có mức độ tương quan cao. Biết được mối tương quan của thị trường bạn sắp giao dịch với các thị trường khác là rất quan trọng nhằm dự đoán hướng đi trong tương lai của nó. Ngoài ra, các nhà giao dịch ngắn hạn có thể tận dụng sự chênh lệch múi giờ giữa các thị trường quốc tế và dự đoán diễn biến ngày hôm sau. Các thị trường Châu Á bắt đầu giao dịch đầu tiên, tiếp theo là các thị trường Châu Âu. Đối với một nhà giao dịch tài Mỹ, sự hiểu biết sâu sắc thu được từ tất cả các thị trường trước đó là một công cụ có giá trị trong việc dự đoán ít nhất là thời điểm mở cửa tại thị trường địa phương của anh ta.

Nhà kinh tế học xuất sắc nhất, không ai khác chính là thị trường. Dự báo hoạt động kinh tế từ chính hành vi của thị trường dễ dàng hơn nhiều so với dự báo thị trường vốn từ các dữ liệu thống kê trễ như chỉ số thất nghiệp. Giá cả có thể giải thích tác động của các tin tức kinh tế vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Tất nhiên, đây chỉ là phỏng đoán và các phỏng đoán không phải lúc nào cũng đúng. Nhưng sự thật là: thị trường là người dự đoán tốt hơn nhiều so với bất kỳ ai trong chúng ta, vì nó đại diện cho ý kiến ​​tổng hòa của tất cả các nhà kinh tế học trên thế giới.

Có vẻ như không có hồi kết cho những kết luận có thể được rút ra nếu áp dụng một chút hiểu biết, trí tưởng tượng và ý thức chung thuần túy. Những thay đổi lớn về giá cả hàng hóa ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu của các quốc gia khác nhau theo những cách khác nhau, tùy thuộc vào cơ cấu kinh tế của họ.

Những ngành nào bị ảnh hưởng đầu tiên? Loại tài sản nào sẽ mang lại lợi nhuận tiềm năng tốt nhất? Nếu cơ hội cạn kiệt trong một lĩnh vực, tiền sẽ đi đâu để tận dụng chu kỳ tiếp theo? Đây là những gì phân tích liên thị trường có thể cho bạn biết nếu bạn học được những gì cần tìm, điều này biến nó thành một nỗ lực lớn đối với các nhà phân tích, và là một thách thức liên tục nhưng đáng để thử.

Phân tích liên thị trường cũng hữu ích trong việc ước tính thời gian và trạng thái của chu kỳ kinh doanh bằng cách xem mối quan hệ lịch sử giữa trái phiếu, cổ phiếu và hàng hóa, chẳng hạn sự chậm lại của nền kinh tế sẽ mang lại cơ hội cho trái phiếu nhiều hơn cổ phiếu và hàng hóa.

Gần cuối quá trình mở rộng kinh tế, trái phiếu thường giảm giá so với cổ phiếu và hàng hóa, và điều ngược lại xảy ra trong quá trình mở rộng kinh tế. Trái phiếu thường là lớp tài sản đầu tiên chạm đỉnh cũng như chạm đáy, và do đó có thể cung cấp nhiều cảnh báo về sự bắt đầu hoặc kết thúc của một cuộc suy thoái. Trái phiếu là một chỉ báo sớm cho thị trường chứng khoán và có độ chính xác đạt kỷ lục ấn tượng, mặc dù thông tin này không thể được sử dụng để xây dựng hệ thống giao dịch vì độ trễ có thể khá dài, dao động từ một đến hai năm.

VD: Biểu đồ phía dưới cho thấy trái phiếu đạt đỉnh vào tháng 10 năm 1998, 18 tháng trước khi cổ phiếu đạt đỉnh vào tháng 3 năm 2000 và 29 tháng trước khi thị trường chính thức bắt đầu suy thoái vào tháng 3 năm 2001. Chỉ số của Cục Nghiên cứu Hàng hóa (CRB) là đỉnh cuối cùng, tạo ra một triple top phức tạp với đỉnh cuối cùng trùng với thời điểm bắt đầu suy thoái.

Trái phiếu cũng chạm đáy đầu tiên và ám chỉ rằng nền kinh tế sắp phục hồi, tiếp theo là hàng hóa và sau đó là cổ phiếu. Từ đầu năm 2003 cho đến giữa năm 2005, cả ba đều hướng lên cùng nhau.

Chúng ta có thể tìm thấy nhiều thông tin hơn về chu kỳ kinh doanh, bao gồm cả sự luân chuyển của ngành trong các chu kỳ kinh tế, trong cuốn sách của John Murphy: Intermarket Analysis: Profiting from Global Market Relationships.

(Còn tiếp)