Retail Trader vs Big Boyz: Cổ phiếu GameStop phải tạm dừng giao dịch sau drama bắt nguồn từ mạng xã hội Reddit
Đỗ Duy Đạt
Associate Manager, FX G7
Khi một công ty mà hầu hết mọi người cho rằng đã hết thời lại đột nhiên chứng kiến giá cổ phiếu của nó tăng vọt hơn 300% trong năm nay mà không có lý do rõ ràng. Đây là loại tin tức có thể thu hút sự chú ý của đám đông. Công ty đó chính là nhà bán lẻ trò chơi GameStop (GME), một “di tích” của thời kỳ trước khi Internet trở nên phổ biến, khi mọi người phải lái xe đến trung tâm mua sắm để mua đĩa game “Call of Duty” mới nhất, thay vì tải nó trực tiếp xuống máy trò chơi điện tử (game console) của họ hoặc đặt trước (pre-order) qua thư. Chỉ trong 2 ngày ngắn ngủi, cổ phiếu GameStop đã tăng từ khoảng $40 lên gần $160 trong phiên giao dịch hôm thứ Hai.
Khi bạn mua cổ phiếu của một công ty, bạn (thường) đặt cược rằng điều gì đó sẽ xảy ra dẫn đến việc cổ phiếu của công ty đó tăng giá trị: một sản phẩm mới trở nên phổ biến, một giám đốc điều hành giỏi được thuê về, một báo cáo thu nhập quý tích cực, v.v. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng cổ phiếu của một công ty sẽ giảm giá, bạn có thể “Short” công ty đó — về cơ bản, bạn vay một số cổ phiếu của công ty đó ở giá hiện tại, sau đó bán chúng với hy vọng sau đó bạn có thể mua lại số cổ phiếu đó với giá thấp hơn, và trả lại số cổ phiếu đó cho người cho vay theo thời gian đã thỏa thuận và bỏ túi phần chênh lệch.
Dường như sự sụp đổ không thể tránh khỏi của GameStop khiến nó trở thành mục tiêu dễ dàng cho những kẻ bán khống. Tuy nhiên, bán khống một cổ phiếu thường mang nhiều rủi ro hơn sở hữu một cổ phiếu. Với bán khống, về mặt lý thuyết, khoản lỗ tối đa của bạn có thể là vô hạn, vì không có giới hạn về giá trị của một công ty. Những người bán khống có nhiều cách để giảm bớt rủi ro này. Ví dụ: nếu một công ty mà họ đang bán khống đột nhiên tăng vọt về giá trị, họ có thể mua lại cổ phiếu với giá cao hơn một chút và chịu khoản lỗ nhỏ thay vì nắm giữ rủi ro về một khoản lỗ lớn hơn — nếu bạn bán khống Tesla ở mức $20 và giá của nó tăng lên $30, bạn có thể quyết định chịu khoản lỗ $10 chứ không chấp nhận rủi ro giá TSLA có thể tăng lên $880 như hiện tại. Nhưng khi một số lượng lớn người đang bán khống một cổ phiếu cụ thể và cổ phiếu đó đột ngột tăng giá, điều đó có thể gây ra tình trạng siết vị thế “Short squeeze”, khi đó những người bán khống đổ xô đi mua lại cổ phiếu để trả lại cho người cho vay của họ. Điều đó thúc đẩy nhu cầu và giảm nguồn cung, khiến giá cố phiếu tăng giá hơn nữa và do đó khiến thậm chí nhiều người bán khống phải mua vào hơn. Đó là một vòng luẩn quẩn nhưng cực kỳ nguy hiểm, có thể “tiêu diệt” những người bán khống nhưng lại có lợi cho các nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu này trước khi “Short squeeze” diễn ra.
Điều này đưa chúng ta đến với Reddit, và cụ thể hơn là cộng đồng r/WallStreetBets, một diễn đàn khá hấp dẫn, nhưng cũng rất đáng sợ dành cho các Day-Trader tràn đầy năng lượng meme, những kẻ tự gọi mình là “4chan với một cái Bloomberg terminal”. Phiên bản ngắn gọn của câu chuyện là thế này: những thành viên có ảnh hưởng của r/WallStreetBets nhận ra rằng một lượng đáng kinh ngạc cổ phiếu của GameStop đang bị bán khống (theo CNBC, đó là cổ phiếu bị bán khống nhiều nhất trên thị trường Hoa Kỳ tính đến bản báo cáo mới nhất). Với rất nhiều người — nhiều người trong số họ là những tổ chức/quỹ đầu tư có uy tín ở Phố Wall — đã bán khống cổ phiếu của công ty GameStop. Có vẻ điều đó là đủ để có thể thuyết phục các Redditors (những người dùng Reddit) mua một loạt cổ phiếu GameStop, kỳ vọng rằng họ có thể làm tăng giá trị của cổ phiếu này, đủ để kích hoạt một đợt “Short squeeze” và mang lại lợi ích cho những người đang nắm giữ cổ phiếu GME — và cùng với đó là “chơi đểu” những nhà đầu tư tổ chức giàu có kia.
Đó chính xác là những gì đang xảy ra. Cộng đồng r/WallStreetBets, có hơn 2 triệu người đăng ký theo dõi, đã biến GameStop thành một cổ phiếu meme — nó có giá trị lớn chỉ bởi vì một số ít người quyết định rằng nó sẽ rất vui (và có khả năng sinh lời) nếu giả vờ rằng nó thực sự có giá trị. Những người khác nhìn thấy và cũng muốn tham gia vào cuộc vui (và lợi nhuận), và đột nhiên cổ phiếu GME vụt tăng!
Nhưng không giống như hầu hết các trò đùa khác trên Internet, vụ drama này có liên quan đến một số tiền rất lớn: một số người thuộc r/WallStreetBets đang “khoe” số lợi nhuận lớn khi cổ phiếu của GameStop tiếp tục thách thức các mô hình định giá của Wall Street. Những lời kêu gọi rằng họ nên tiếp tục giữ cổ phiếu thay vì bán ra chốt lời, vì “cuộc vui” chỉ có thể kéo dài chừng nào họ có thể trì hoàn một đợt bán tháo lớn. “TÔI SẼ KHÔNG BÁN CHO ĐẾN KHI GIÁ TĂNG ĐẾN TỐI THIỂU $1000”, một trong những bài đăng phổ biến nhất của r/WallStreetBets, từ người dùng u/umbledoreRothIRA, cũng là người tuyên bố đã kiếm được gần $300,000 trong nhịp tăng giá của cổ phiếu GameStop. "HÃY CỐ GẮNG LÊN!"