Thật không may, tuổi thanh xuân ấy đã vĩnh viễn khép lại đầy bi kịch, đau thương.

Kearns đã tự chấm dứt cuộc sống ngay trong chính ngôi nhà thân thương ngày 12 tháng 6, sau khi tin rằng mình đã mất gần 750,000 USD trong một giao dịch quyền chọn trên Robinhood – một sàn giao dịch trực tuyến và được coi là biểu tượng của kỷ nguyên mới cho giao dịch cá nhân.

Trong cuốn nhật ký mà người thân tìm được, Kearns nói rằng anh “không rõ mình đã làm gì” và chưa bao giờ có ý định “đối mặt với rủi ro lớn tới ngần ấy”. Có vẻ như Kearns đã nhầm lẫn giữa khoản lỗ chưa chốt của một giao dịch quyền chọn (nhà đầu tư có thể lựa chọn không thực thi quyền chọn và chỉ phải mất một khoản phí nếu quyền chọn đó có tiềm năng thua lỗ lớn) với khoản lỗ của cả tài khoản, và tin rằng mình đã mất 730,165 USD. Trên thực tế, tài khoản ban đầu của anh chỉ có 16,000 USD.

Câu chuyện đầy bi kịch này càng làm nổi bật lên mặt tối của các dịch vụ môi giới trực tuyến nhắm tới những nhà đầu tư nhỏ lẻ, như miễn phí phí giao dịch, cho vay lãi suất thấp, cho phép mua cổ phiếu với đơn vị nhỏ hơn 1. Nhiều người lo ngại rằng đà phát triển quá mạnh mẽ của những hình thức môi giới online này sẽ biến công việc đầu tư thành trải nghiệm tương tự trò chơi điện tử hoặc cờ bạc, khi họ liên tục quảng cáo chúng bằng những khoản lợi nhuận khổng lồ chỉ trong tích tắc.

“Càng lấn sâu vào nó, tôi càng khó kiểm soát bản thân mình hơn”, chia sẻ từ Bill Brewster – một nhà phân tích tại Sullimar Capital ở Chicago, người đã kết hôn với anh em họ của Kearns. “Những sàn môi giới kia hầu như chỉ đem lại khủng hoảng tài chính trầm trọng cho chúng ta”.

Sự phát triển đột biến đã mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các nhà môi giới. Trong quý đầu tiên năm 2020, Robinhood đã tăng số lượng thành viên thêm vượt mốc 13 triệu người với hơn 3 triệu lượt đăng ký tăng thêm. Schwab, Etrade và Interactive đều có thêm hơn 1.5 triệu người đăng ký trong năm tháng đầu năm, gấp đôi so với cùng giai đoạn này năm 2019. TD Ameritrade cho biết số lượng thành viên mới trong quý đầu tăng gấp 3 lần so với cùng thời gian năm 2019, lên tới hơn 500,000 tài khoản.

Vlad Tenev và Baiju Bhatt, hai nhà đồng sáng lập của Robinhood, chia sẻ rằng hai ông đã dằn vặt rất nhiều sau sự ra đi của Kearns. Họ sẽ nhanh chóng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức giao dịch, điều chỉnh giao diện hiển thị và kiểm soát chặt chẽ hơn các tài khoản giao dịch khi họ tham gia vào các hình thức đầu tư phức tạp.

Nghị sĩ Sean Casten của Illinois, trong tuần trước đã trình bày sự việc với Jay Clayton, người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch. Ông Jay cho biết họ đang xem xét về các biện pháp để cải thiện tình hình: “Tôi đã tìm hiểu kỹ về sự việc đầy bi thảm này và sẽ có những biện pháp phù hợp”. Ông Casten sau đó đã đăng lên Tweeter của mình: “Dân Chủ hay Cộng Hòa, Alex có thể là bất kỳ đứa trẻ nào của chúng tôi. Đã đến lúc Thượng Viện phải ra tay hành động”.

Ông Brewster tán thành với những thay đổi mà Robinhood đã đề ra nhưng vẫn lo lắng về việc những nền tảng giao dịch tương tự đang đổi hướng sang thu hút những người trẻ tuổi, thiếu kinh nghiệm và dễ bị tổn thương.

“Đây là khởi đầu cho một hành trình dài và đầy chông gai chứ không phải điểm kết thúc”, ông Brewster nói. Một cuộc bàn luận rộng rãi về những thiếu sót và sai phạm của các nhà môi giới ngày nay là điều cần thiết. “Liệu rằng chúng ta có khả năng vượt qua con sông Rubicon để đào sâu hơn vào những mặt trái đang hiện hữu kia? Chắc chắn, chúng ta sẽ làm được”.

Trò chơi Icarus

Vị phó chủ tịch nổi tiếng của Berkshire Hathaway’s, ông Charlie Munger đã đưa ra quan điểm của mình về những Day Trader trong cuộc họp thường niên hồi năm ngoái của Tạp chí Daily, nhà xuất bản mà ông sở hữu.

“Tôi nghĩ rằng hành động này không khác gì việc cố tình xúi giục một nhóm các bạn trẻ tiếp cận và sử dụng heroin. Thật là ngu ngốc”, ông nói.

Những điều mà ông Munger lo ngại thật sự không hề vô lý. Nghiên cứu của nhà thần kinh học Hans Breiter cho thấy phản ứng của não khi chúng ta tiếp cận với lợi nhuận trong đầu tư tương tự như tác dụng của các loại thuốc cocaine. Hành vi tâm lý này được các nhà môi giới ngày nay áp dụng rất triệt để và hiệu quả.

Màu sắc thời thượng, giao diện đầy lôi cuốn cùng những chiều trò tinh vi trong việc kêu gọi người chơi đang là những bước đi đầy “cao tay” của Robinhood trên con đường vượt qua các đối thủ của mình như Etrade và Charles Schwab. Những thành viên mới sẽ được tặng miễn phí một vài cổ phiếu có giá trị thường dưới 10$ để bắt đầu quá trình làm quen và những lời mời gọi đầy hấp dẫn sẽ xuất hiện liên tục trong suốt quá trình đó.

Andrew Lo, giáo sư tài chính tại Học viện CÔng nghệ Massachusetts cho biết “Khoảng cách về độ tương đồng giữa trò chơi điện tử và việc giao dịch trong ngày đang ngày càng bị thu hẹp. Với nhiều game thủ, đặc biệt là những bạn trẻ chưa có đủ hiểu biết thì việc tiếp cận với giao dịch không chính thống này có thể sẽ để lại những hậu quả vô cùng đáng tiếc.

Theo nghiên cứu của giáo sư Lo, những hậu quả để lại bao gồm sợ hãi, lo lắng, hối tiếc, thất vọng hay thậm chí cả những triệu chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương nghiêm trọng ở những người gặp phải các biến cố lớn trong sự nghiệp.

Trong quá khứ, việc đăng ký một tài khoản giao dịch trực tuyến là tương đối khó khăn và mất thời gian, nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thì ngày nay, chúng ta chỉ mất vài phút để sở hữu một tài khoản. Chúng ta thường phải chờ đợi một ngày để các nhà môi giới xét duyệt hồ sơ trước khi được tiếp cận với vô vàn các cổ phiếu và giao dịch hàng ngày. Các nhà giao dịch sau đó có thể tiếp cận với những hình thức giao dịch tinh vi và phức tạp hơn như giao dịch ký quỹ hay ứng tiền.

Ví dụ, các nhà giao dịch tại Robinhood có thể đăng ký để trở thành “Thành viên Vàng” với giá chỉ 5$/tháng sau 30 ngày sử dụng miễn phí đầu tiên. Việc nâng hạng thành viên này giúp họ có thể đặt cược lớn hơn nhờ tiền “vay” từ Robinhood. Hạn chế duy nhất họ phải đối mặt là việc các quy định của liên bang yêu cầu các nhà giao dịch phải có ít nhất 2,000USD trong tài khoản cùng với một lý lịch phù hợp trước khi ký quỹ. Robinhood đã xử lý vấn đề này rất khéo chỉ với một vài câu hỏi về kinh nghiệm, mục tiêu và khả năng chịu đựng rủi ro.

Các nhà phân tích nói rằng việc giao dịch quyền chọn có thể mang tới rất nhiều rủi ro. Quyền chọn là một công cụ tài chính giúp nhà đầu tư tiếp cận với nhiều hơn các chỉ số chứng khoán hoặc giảm thiểu số tiền ký quỹ, tối đa hóa lợi nhuận cũng như hạn chế rủi ro tới mức thấp nhất.

Sự điên cuồng trong các giao dịch của những nhà đầu tư nhỏ lẽ tạo tiền đề cho đà tăng trưởng mạnh mẽ của Quyền Chọn trong năm nay, khi mà tổng giá trị các hợp đồng đã lên tới mức 5.2 nghìn tỷ USD, cao gần gấp đôi giai đoạn này 2019 (theo Goldman Sách). Lượng tiền đó bằng khoảng 20% tổng giá trị thị trường của S&P500 tính theo các công ty đầu tư của Mỹ.

Các nhà nghiên cứu tại Allianz, công ty bảo hiểm Đức, lưu ý rằng khối lượng giao dịch Quyền Chọn của các nhà đầu tư nhỏ lẻ chiếm tới 13% khối lượng giao dịch Quyền Chọn S&P500  kể từ tháng 3, tăng thêm khoảng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Với các cổ phiếu phổ biến như Chipotle, Amazon hay Tesla, các hợp đồng đơn lẻ chiếm từ 20% tới 30% khối lượng Quyền Chọn.

“Chỉ cần ít phút lướt Reddit, bạn sẽ thấy rõ sự điên loạn của thị trường hiện tại cùng những rủi ro mà các nhà giao dịch nhỏ lẻ đang phải đối mặt”, Mitch Allianz cho biết trong một báo cáo vào tháng 6.

Các nhà môi giới trực tuyến đã tuyên bố rằng giao dịch Quyền Chọn có thể gây ra nhiều rủi ro không mong muốn và nó không thích hợp với mọi nhà đầu tư. Nhà giao dịch sẽ phải tiếp cận với một bài viết cập nhật lần cuối năm 2012 nếu như muốn tìm hiểu chi tiết hơn về loại hình đầu tư này.

Các nhà môi giới trực tuyến được yêu cầu thiết lập hệ thống thứ bậc trong tài khoản giao dịch của khách hàng. Muốn nâng tài khoản lên “level” cao hơn sẽ dựa trên nhiều yếu tố như thời gian giao dịch, giá trị ròng, tài sản lưu động và tuổi tác. Họ thường chia hệ thống tài khoản của khách hàng thành bốn cấp độ khác nhau nhưng không tiết lộ yêu cầu cho từng cấp bậc, tránh trường hợp khách hàng lợi dụng để gian lận.

Nhà môi giới cũng phải trang bị cho khách hàng (những trader nhỏ lẻ) các quy định về việc chỉ được có tối đa bốn giao dịch mỗi ngày và phải giữ ít nhất 25,000$ tiền vốn trong tài khoản. Các sàn môi giới, trong một tuyên bố với tờ Financial Times (Thời Báo Tài Chính), cho biết họ luôn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và đảm bảo rằng chỉ những nhà giao dịch phù hợp mới có quyền tiếp cận với những hình thức giao dịch phức tạp; việc trang bị và đa dạng hóa kiến thức cho người chơi luôn được chú trọng.

Sức ảnh hưởng của làn sóng giao dịch nhỏ lẻ mạnh tới mức các nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng phải tìm cách thích nghi với nó. Max Gokhman, người đứng đầu bộ phận phân bổ tài sản cho Pacific Life Fund Advisors, cho biết ông đã phải dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu, xem xét các tác động của những giao dịch nhỏ lẻ tới các cổ phiếu phổ biến như Tesla.

Ông Gokhman ví các nhà đầu tư chuyên nghiệp như phi công đang điều khiển một chiếc máy bay phản lực khổng lồ, trong khi đó các nhà giao dịch nhỏ lẻ là Icarus – một nhân vật trong Thần Thoại Hy Lạp, đang bay cùng chiếc phản lực kia với đôi cánh bằng sáp. “Chúng tôi có thể thay đổi độ cao hay áp suất bằng những hệ thống tinh vi phức tạp, nhưng Icarus thì không. Anh ta chỉ có thể bay lên, cao hơn và cao hơn nữa, để rồi cháy vụn khi tới quá gần mặt trời”.

Rủi ro của Quyền Chọn

Các nhà giao dịch kỳ cựu cũng phải bất ngờ trước độ “điên loạn" của thị trường hiện nay. Marcello Arrambide, nhà sáng lập Day Trading Academy, nghĩ rằng cái kết cho một “thị trường hạnh phúc” và “những nhà giao dịch đầy năng lượng” hiện nay sẽ chỉ toàn là nước mắt.

“Những rào cản hiện nay thấp đến mức bất cứ ai cũng có thể tham gia và nghĩ rằng họ làm được. Bạn sẽ chưa thua lỗ ngay bây giờ, và đó mới chính là vấn đề thật sự”, ông nói. “Khi thị trường sụp đổ, số người thất bại sẽ thực sự khổng lồ”.

Ông Arrambide, một chuyên gia giao dịch cổ phiếu và hợp đồng tương lai, đã từ chối đào tạo về Quyền Chọn mặc dù nó đang là thị hiếu của rất nhiều các nhà đầu tư cá nhân. “Nó là một thứ gì đó chứ không phải giao dịch thực sự. Con người ta chỉ muốn giàu lên một cách nhanh chóng mà thôi”.

Terrance Odean, giáo sư tài chính tại Đại học California ở Berkeley, người đã nghiên cứu các nhà giao dịch hàng ngày, bày tỏ quan điểm về tầm quan trọng của việc đẩy mạnh đào tạo và trang bị kiến thức. “Nếu như bạn có khả năng chịu đựng thua lỗ, đó là việc của cá nhân bạn, nhưng mạng sống lại là thứ không thể đem ra để đánh đổi hay đùa giỡn”, ông nói. “Tôi luôn hi vọng các nhà đầu tư có thể xác định được rủi ro trong quá trình giao dịch. Thật khủng khiếp khi chúng ta đầu tư chỉ sau năm phút đào tạo …”.

Nhiều nghiên cứu ở các quốc gia khác nhau chỉ ra rằng thua lỗ chính là kết cục phổ biến nhất của các Day Traders.

Một nghiên cứu gần đây về các nhà đầu tư cá nhân ở Brazil trong quãng thời gian 2013-2015 cho thấy 97% số các nhà đầu tư cá nhân cháy tài khoản trong vòng 300 ngày giao dịch. Đâu đó khoảng 1.1% kiếm được nhiều hơn mức lương tối thiểu của Brazill và chỉ 0.5% có lợi nhuận nhiều hơn một nhân viên ngân hàng nhập cảnh.

Ta cũng nên chú ý tới tác động của quá trình giao dịch đối với sức khỏe mỗi người. Theo một nghiên cứu từ Đại học Chicago, thị trường chứng khoán sụp đổ thường song hành với những diễn biến xấu về mặt sức khoẻ của người giao dịch, cả về thể lực và trí lực, theo sau đó là vô số các tai nạn ô tô mà nguyên nhân chính là do say rượu.

“Giao dịch là một công việc đòi hỏi rất ít về vận động thể chất, từ đó dẫn tới tình trạng stress kéo dài hay thậm chí cả các tác dụng phụ khác như huyết áp cao”, Giáo sư Lo nói.

“Giao dịch trực tuyến là một hoạt động ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe thể chất. Có thể bạn không để ý do đã quen, nhưng mức độ căng thẳng ẩn sâu trong bạn đang ngày một tăng cao và không hề có điểm dừng”, ông cho biết.

Theo ông Brewster, người thân của Kearns không hề biết lý do nào khác hợp lý giải thích cho hành động tự tử của cậu. Kearns vẫn được biết tới là một người yêu trẻ con và gần gũi với gia đình. Tháng ba vừa rồi, Kearns có chia sẻ với ông Brewater về chúng khoán, về Cục Dự trữ Liên bang và các triển vọng phát triển của nền kinh tế.

“Cảm giác như anh cậu ta đã được sống với đúng những gì mà yêu thích, đó là lần đầu tiên chúng tôi nói chuyện với nhau hăng say đến vậy. Nhưng, tôi sẽ không bao giờ có thể làm việc đó một lần nữa”, ông chia sẻ.

Sự mất mát lớn lao đó đã làm ông bị tổn thương sâu sắc. Bây giờ, ông đang rất muốn mở ra một cuộc tranh luận rộng rãi về các tác dụng phụ của việc giao dịch “không bài bản” đã và đang ngày càng phổ biến hơn. Thảm kịch của Kearns chỉ đơn thuần là đau lòng, nhưng những gì ông Brewster đang phải đối mặt khi giao dịch còn lớn hơn rất nhiều.

“Tôi nghĩ rằng mọi người đang phạm phải một sai lầm nghiêm trọng, thứ có thể hủy hoại cuộc đời và sự nghiệp tài chính của họ. Những hậu quả để lại, sẽ thật khó lường và không thể đong đếm”, ông nói.