Chúng ta thường bàn rất nhiều về vai trò của kiến thức phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, tâm lý giao dịch hay quản lý vốn,... và tầm quan trọng của chúng đối với giao dịch. Vậy còn vai trò của những yếu tố ngẫu nhiên, ví dụ như may mắn thì sao?

May mắn trong giao dịch

Các nhà phân tích kỹ thuật thường truyền tai nhau một ý tưởng về việc thị trường – nơi phản ánh tâm lý đám đông, rằng đám đông đầu cơ thường phản ứng theo một cách nhất quán giống nhau trong một điều kiện cụ thể, và lịch sử giá có tính lặp lại. Điều này hình thành nên những xu hướng và mô hình giá được tìm thấy trên đồ thị giá và những lời giải thích rõ ràng về ý nghĩa của chúng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại ở đó những biến động giá mang tính ngẫu nhiên, gần như không thế giải thích được dưới góc nhìn của phân tích cơ bản hay phân tích kỹ thuật.

Nếu mọi thứ diễn ra đúng như những gì một nhà giao dịch nghĩ, và không gặp phải bất ngờ nào từ thị trường, anh ta có thể coi mình là người may mắn. Dường như có một yếu tố lớn của sự ngẫu nhiên ở đây. Một câu hỏi lớn đặt ra là, liệu rằng những dao động của giá cả, ngay cả những biến động nhỏ nhất, không phải là ngẫu nhiên, mà đơn giản chỉ là chúng ta – với hiểu biết hạn hẹp về thị trường, chưa thể nhìn ra những quy luật đằng sau chúng.

Thành công của một nhà giao dịch phụ thuộc bao nhiêu % vào kỹ năng và bao nhiều % là may mắn? Các tác giả có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này - Nassim Taleb, Michael Mauboussin và Robert H. Frank - đã đưa ra kết luận bất ngờ rằng tài năng và nỗ lực là không đủ để thành công trong thế giới hiện đại, bạn thực sự phải đặt mình vào đúng chỗ và đúng thời điểm.

Khi chúng ta nhìn vào một số trader kiếm được những khoản lợi nhuận lớn, có vẻ như thành công của họ là kết quả tự nhiên của tất cả các hành động họ đã thực hiện. Tuy nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều. Hầu hết các thành tựu lớn là ở một mức độ nào đó được hỗ trợ bởi yếu tố ngẫu nhiên. Như nhà xã hội học Duncan J. Watts đã khéo léo chỉ ra trong cuốn sách nổi tiếng của ông: "Mọi thứ đều hiển nhiên, một khi bạn biết câu trả lời" (Everything Is Obvious: Once You Know the Answer). Mọi người thường có sự thiên vị và đánh giá thấp vai trò của may mắn, ngẫu nhiên, cơ hội hoặc bất cứ điều gì đại loại như vậy. Kết luận là hiệu suất giao dịch của một trader là một kết quả tổng hòa của các kỹ năng và may mắn, với một tỷ lệ nhất định đối với mỗi người.

Quy luật của vận may

Dĩ nhiên, chúng ta không thể chỉ dựa vào may mắn trong khi giao dịch. Nếu không, thuật ngữ "giao dịch" có lẽ đã đổi thành "cờ bạc". May mắn không phụ thuộc vào bản thân chúng ta, và vai trò của cơ hội trong cuộc sống là rất lớn, mặc dù chúng ta không phải lúc nào cũng nhận ra điều đó.

Hãy nhớ rằng bạn không phải là bậc thầy của thị trường, cũng như bạn không thể bắt thị trường chạy theo ý bạn muốn. Giá sẽ không tăng chỉ vì bạn đã mở một giao dịch mua và không có cách nào một nhà giao dịch có thể đánh bại được Mr. Market. Sự tự tin thái quá sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc.

Vậy thì lựa chọn tốt nhất ở đây là gì? Bạn có thể đã nghe nói về một thứ được gọi là Nguyên tắc Pareto (chúng ta sẽ không đi quá sâu vào tư tưởng triết học của nó). Nó nói rằng: “80% kết quả mà chúng ta đạt được chỉ với 20% tổng số nỗ lực”. Điều này tất nhiên không có nghĩa là bạn nên giảm số lượng nỗ lực bạn thực hiện xuống còn 1/5 để đạt được mục tiêu của mình. Quy luật trên ám chỉ rằng không phải tất cả các giao dịch của bạn sẽ thành công, và chỉ 20% trong số chúng có thể mang về 80% tổng số lợi nhuận bạn kiếm được.

Một ý tưởng khác để suy ngẫm có liên quan đến thời gian bạn dành cho giao dịch. Nếu chỉ có 20% trong số đó thực sự hiệu quả, thì đáng để kiểm tra những gì bạn làm trong 80% còn lại và cố gắng tối ưu hóa chúng. Luôn luôn có cách để cải thiện hiệu suất làm việc. Ví dụ, có lẽ bạn có thể dành một chút thời gian cuối ngày để ghi lại nhật ký và phân tích các giao dịch của riêng bạn?

Tóm lại, cũng như nhiều thứ khác, thật khó để đưa ra một câu trả lời rõ ràng về những gì thực sự tạo ra một trader thành công. Có nhiều yếu tố khác nhau đan xen chặt chẽ đến nỗi khó có thể tách bạch vai trò của chúng.

Có một thực tế là các nhà toán học và các nhà kinh tế giỏi hiếm khi là những nhà giao dịch Forex thành công. Kinh nghiệm là thứ sẽ giúp bạn phát triển trực giác thị trường và khả năng kiểm soát cảm xúc. Bạn chắc chắn sẽ cần một chút may mắn, nhưng đừng để suy nghĩ đó ngăn cản bạn trọng việc tự cả thiện hiệu suất giao dịch của bản thân.

Hãy nhớ rằng quản lý rủi ro một cách có kỷ luật, trạng thái tinh thần lành mạnh, một mức kỳ vọng hợp lý và sự sẵn sàng học hỏi là những điều sẽ giúp bạn sử dụng may mắn của mình với hiệu suất 100%.

Happy Trading !!