Chính phủ đã thâm hụt 2.02 nghìn tỷ USD trong năm tài chính tính đến tháng 9, sau khi điều chỉnh nhằm loại bỏ tác động của chương trình xóa nợ cho sinh viên của Tổng thống Joe Biden, vốn đã bị Tòa án Tối cao bác bỏ. Mức thâm hụt này cao hơn 1.02 nghìn tỷ USD so với năm trước.

Mức tăng này thể hiện định hướng tài chính mà các nhà kinh tế, chính trị gia và các cơ quan xếp hạng tín dụng cảnh báo trước đây. Điều đó cũng giải thích lý do lợi suất trái phiếu dài hạn đang đạt mức cao nhất kể từ năm 2007, với việc chính phủ cần phát hành thêm trái phiếu để bù đắp sự thâm hụt. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã vượt 5% vào thứ Hai.

Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã đổ lỗi cho tổng thống Biden về việc chi tiêu ngoài tầm kiểm soát, mặc dù họ có mâu thuẫn về cách giải quyết ngân sách đến mức chưa để thống nhất bầu chủ tịch mới của Hạ viện. Trong khi đó, nhu cầu chi tiêu tiếp tục tăng, với việc Nhà Trắng kêu gọi tài trợ khẩn cấp 106 tỷ USD cho Israel, Ukraine và biên giới Mỹ-Mexico.

Tuy nhiên, đối với tất cả các hoạt động chính trị về chi tiêu, nguyên nhân chính khiến thâm hụt ngày càng gia tăng vào năm 2023 thực sự là ở doanh thu. Phần lớn phần còn lại là do tác động dây chuyền của lạm phát, một tác động khác cũng gây ra cuộc tranh luận gay gắt giữa các đảng phái.

Theo JPMorgan, mức thâm hụt tính theo phần trăm GDP gia tăng cho thấy 3 năm yếu nhất từ năm 1950. Nhưng năm tài chính 2023 chứng kiến sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, với hơn 3 triệu người có thêm công ăn việc làm tại Mỹ.

Sau đây là những động lực chính của việc gia tăng thâm hụt:

Điều chỉnh các khoản nợ

Những con số trên loại bỏ tác động của chương trình xóa nợ cho sinh viên của chính quyền tổng thống Biden. Điều đó đã làm tăng mức thâm hụt năm 2022 lên 379 tỷ USD, nhưng sau khi dự luật này bị Tòa án Tối cao bác bỏ, Bộ Tài chính đã phải thay đổi cách tính toán bằng cách giảm mức thâm hụt năm 2023 xuống 320 tỷ USD.

Hầu hết những người theo dõi đã loại bỏ số nợ sinh viên từ năm 2022 và 2023 để có cái nhìn rõ ràng hơn về ngân sách liên bang.

Thuế thu nhập cá nhân

Khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân đã giảm 456 tỷ USD, đây là sự thay đổi lớn nhất về dòng tiền trong hai năm.

Một phần là nhờ sự đảo chiều trên thị trường tài chính từ năm 2021 đến năm 2022. Năm 2021, Chỉ số S&P 500 của chứng khoán Mỹ tăng khoảng 27%, trong khi trái phiếu và các tài sản khác cũng tăng – làm gia tăng thuế thu được từ lợi nhuận của nhà đầu tư. Nhưng vào năm 2022, S&P 500 đã giảm 19%, trái phiếu cũng lao dốc – ảnh hưởng đến doanh thu thuế từ lợi nhuận và các khoản thu nhập đầu tư khác trong năm nay.

Thu nhập thuế còn bị ảnh hưởng nữa do việc gia hạn hồ sơ cho các hộ gia đình và doanh nghiệp ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bao gồm gần như toàn bộ California, khiến doanh thu tại đây từ năm tài chính 2023 sang năm tài chính 2024, đạt khoảng 100 tỷ USD.

Gói hỗ trợ Bidenomics

Tác động của gói này là không đáng kể. Dự luật cứu trợ Covid trị giá 1.9 nghìn tỷ USD năm 2021, được gọi là Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ, phần lớn chỉ có tác động nhỏ. Ba đạo luật khác – Đạo luật Việc làm và Đầu tư Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng, Đạo luật CHIPS và Khoa học, trợ cấp cho sản xuất chất bán dẫn và Đạo luật Giảm lạm phát – vẫn chưa tác động mạnh mẽ đến ngân sách.

Lạm phát và phúc lợi

Các khoản phúc lợi liên bang được thanh toán vào năm 2023 ghi nhận điều chỉnh theo chi phí sinh oạt 8.7%, phản ánh lạm phát đạt đỉnh vào năm 2022. An sinh xã hội chiếm 134 tỷ USD trong mức tăng thâm hụt và Medicare góp thêm 92 tỷ USD.

Lạm phát và Fed

Fed từng chuyển một lượng lớn tiền mặt vào Bộ Tài chính nhờ tiền lãi suất trên trái phiếu của mình. Nhưng điều đó đã kết thúc khi Fed đang trả lãi cho số tiền mặt mà các ngân hàng thương mại gửi vào. Lãi suất tiền gửi đó từng gần bằng 0, nhưng hiện nay đã lên tới hơn 5%. Và mức đó hơn nhiều so với lãi suất thanh toán trái phiếu trung bình trong danh mục đầu tư của Fed.

Động thái này đã đóng góp 106 tỷ USD vào thâm hụt của chính phủ liên bang.

Lạm phát và trái phiếu

Tất nhiên, việc Fed tăng lãi suất cũng đã khiến lợi suất trái phiếu tăng. Một quan chức Bộ Tài chính cho biết lãi suất trung bình có trọng số mà Bộ chi trả cho trái phiếu có thể bán trên thị trường đã tăng lên hơn 3%, cao nhất kể từ năm 2009. Tổng cộng, chi phí lãi vay ròng đã khiến thâm hụt tăng thêm 184 tỷ USD trong năm nay.

Phần còn lại

Các hạng mục khác góp phần vào sự gia tăng này bao gồm chi tiêu quốc phòng, các khoản thanh toán từ Tập đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang để bảo lãnh cho khách hàng của các ngân hàng phá sản và doanh thu từ việc bán đấu giá giấy phép sử dụng phổ điện từ.

Tương lai

Thâm hụt năm tài khóa năm tài chính 2024 có thể sẽ giảm bớt, một phần nhờ vào hoạt động tích cực của thị trường tài chính trong năm dương lịch 2023 - điều sẽ thúc đẩy doanh thu thuế vào năm 2024. Khoản thu bị trì hoãn của California cũng sẽ làm giảm thâm hụt.

Nhưng Fed vẫn có thể sẽ không trả tiền cho Bộ Tài chính và Bộ Tài chính sẽ phải trả lãi suất ngày càng cao cho khoản nợ của mình trong một thời gian. Điều đó đã tạo ra một vòng luẩn quẩn, bởi vì chi phí lãi vay cao hơn chỉ làm tăng thêm thâm hụt, đòi hỏi phải phát hành nhiều trái phiếu hơn.

Marc Goldwein, giám đốc chính sách cấp cao tại Ủy ban Ngân sách Liên bang, một cơ quan giám sát tài chính, cho biết: “Những gì chúng tôi thực sự thấy là 2 nghìn tỷ USD là mức thâm hụt bình thường mới”.

Nó gây ra một cuộc chiến chính trị khi các yếu tố chính trong gói cắt giảm thuế của cựu Tổng thống Donald Trump hết hạn vào cuối năm 2025. Chính quyền tổng thống Biden đã bắt đầu nói rằng những khoản cắt giảm đó là một phần nguyên nhân khiến thâm hụt ngày càng gia tăng.

Các ứng cử viên Đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống đang kêu gọi cắt giảm thuế nhiều hơn để thúc đẩy tăng trưởng, cho rằng điều đó cũng sẽ thúc đẩy nguồn thu thuế theo thời gian.

Trong khi đó, thâm hụt lớn hơn trong các dự báo dài hạn cập nhật từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội và Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng vào mùa xuân, để giải quyết lãi suất cao.