Xét về kinh tế và tài chính, nước Mỹ hiếm khi đạt được trạng thái mạnh mẽ như hiện nay.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới đã duy trì tốc độ tăng trưởng gần 3% mỗi năm trong năm qua, với tiềm năng tăng trưởng cải thiện đáng kể so với thời kỳ trước đại dịch. Hiệu suất kinh tế do công nghệ dẫn đầu của Mỹ đang tạo nên khoảng cách ngày càng lớn so với phần còn lại của thế giới. Đáng chú ý, chưa đến 5% nhà đầu tư toàn cầu tin rằng Mỹ có nguy cơ rơi vào suy thoái trong tương lai gần.

Thị trường lao động dồi dào, nền kinh tế đạt trạng thái toàn dụng lao động toàn mặt, và tăng trưởng tiền lương hàng năm (sau điều chỉnh lạm phát) đang gấp đôi mức trung bình 40 năm qua.

Cơn lạm phát hậu đại dịch từng buộc phải siết chặt lãi suất một cách tàn bạo giờ đây đã giảm bớt. Lạm phát đã giảm xuống gần mức mục tiêu 2% của Fed, và lãi suất cũng đang trên đà giảm trở lại.

Tuy nhiên, cái giá phải trả để đạt được điều này là mức thâm hụt ngân sách của Mỹ tăng vọt lên 6% GDP, và nợ công của Mỹ đã vượt quá tổng sản lượng kinh tế trong một năm.

Dẫu vậy, với vai trò bền vững của đồng USD là đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới, các chủ nợ trong và ngoài nước vẫn duy trì tâm lý ổn định, và không có dấu hiệu căng thẳng đáng kể trong các kênh tài trợ của chính phủ.

Mỹ, nhờ những tập đoàn dẫn đầu toàn cầu với quy mô khổng lồ, đang thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp và danh mục từ nước ngoài ở mức chưa từng có. Hiện tại, cổ phiếu Mỹ chiếm gần hai phần ba tổng vốn hóa các chỉ số chứng khoán toàn cầu.

Ngay cả khi không phải là “thời kỳ hoàng kim” hoàn hảo, đây vẫn là một giai đoạn thịnh vượng hiếm có, khiến phần còn lại của thế giới ngưỡng mộ và khao khát đầu tư vào. Không ngoa khi nói rằng thế giới tài chính toàn cầu đã theo đuổi chiến lược “Nước Mỹ trên hết” trong ít nhất bốn năm qua.

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Mỹ tiếp tục tăng trưởng mạnh

GIÀU CÓ “MỘT LẦN NỮA”?

Dẫu vậy, trong bài phát biểu nhậm chức hôm thứ Hai, Trump khẳng định: “Thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ bắt đầu từ bây giờ.” “Chúng ta sẽ trở thành một quốc gia giàu có một lần nữa,” ông bổ sung.

Đây là một tuyên bố khá khác lạ đối với một nền kinh tế vốn đã là một trong những quốc gia giàu nhất hành tinh, với GDP bình quân đầu người đạt gần 87,000 USD vào năm ngoái – cao hơn 60% so với Đức hay Anh, gấp đôi Nhật Bản và gấp bảy lần Trung Quốc.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư không hoàn toàn tin rằng tương lai chỉ toàn màu hồng. Từ sau cuộc bầu cử, thị trường đã lo ngại rằng các chính sách của Trump – như cắt giảm thuế, giảm lao động nhập cư dẫn đến tăng lương, hay tăng thuế nhập khẩu – có thể làm bùng phát lạm phát và gia tăng thêm thâm hụt ngân sách.

Với nền kinh tế đang vận hành gần như hoàn hảo, các biện pháp kích thích thái quá ở thời điểm này có thể mang lại những hệ quả tiêu cực.

Một trong những mối lo lớn nhất là thị trường trái phiếu có thể phản ứng trước lạm phát và thâm hụt gia tăng bằng cách đẩy chi phí tín dụng tăng mạnh – như những gì đã thoáng thấy vào đầu năm.

Đội ngũ của Trump cho rằng rủi ro lạm phát sẽ được kiểm soát thông qua việc mở rộng khai thác dầu khí nhằm giảm giá năng lượng, đồng thời nới lỏng các quy định hiện hành. Việc cắt giảm thuế sẽ được bù đắp bằng cách giảm chi tiêu công, tinh gọn bộ máy chính phủ và tăng thuế nhập khẩu để thu hút nguồn thu từ nước ngoài.

Tuy nhiên, không ít người lo ngại rằng những chính sách này, thay vì mang lại một kỷ nguyên mới, có thể phản ánh phong cách hùng biện phóng đại của Trump và làm khép lại một thời kỳ hoàng kim mà ông từng hứa hẹn.

BIẾN ĐỘNG THỊ TRƯỜNG

Những nhà đầu tư theo dõi 24 giờ đầu tiên của chính quyền mới có thể rút ra kết luận rằng sẽ có nhiều bài phát biểu hùng hồn và biến động giá trên thị trường.

Tuy nhiên, điều chưa rõ ràng là liệu những tuyên bố mạnh mẽ đó có tương xứng với quy mô thực sự của các chính sách sau này hay không.

Trước lễ nhậm chức, đồng USD đã tăng giá và thị trường chứng khoán nước ngoài chao đảo, một phần do Trump liên tục hứa hẹn sẽ áp thuế ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức. Tuy nhiên, các bài phát biểu và sắc lệnh liên quan lại thiếu vắng các chi tiết cụ thể.

Đồng USD sau đó quay đầu giảm, nhưng Trump tiếp tục nhấn mạnh rằng thuế quan đối với Mexico và Canada sẽ được áp dụng vào tháng tới, trừ khi hai nước này có cam kết rõ ràng về việc ngăn chặn di cư bất hợp pháp và buôn lậu ma túy. Việc áp thuế toàn cầu và đánh giá lại mối quan hệ với Trung Quốc, theo Trump, sẽ cần thêm thời gian để thực hiện.

Đồng USD và thị trường chứng khoán đã hồi phục, với nhiều mức giá quay trở lại gần như tương đương thời điểm trước lễ nhậm chức.

Điều đáng chú ý là thuế quan có thể sẽ được áp dụng, nhưng thời gian và quy mô cụ thể vẫn còn chưa rõ ràng. Trong khi thị trường vẫn sẽ tiếp tục biến động xung quanh những tuyên bố mạnh mẽ của tổng thống, không loại trừ khả năng rằng cả các chính sách cuối cùng lẫn tác động thực tế lên thị trường có thể sẽ không quá lớn.

Đối với nền kinh tế nói chung, đây có lẽ là lộ trình hợp lý nhất mà đội ngũ của Trump có thể lựa chọn: Tạo ra những tiêu đề giật gân xoay quanh những thay đổi nhỏ – nhưng không gây ra cú sốc hay biến động nghiêm trọng nào.

Như vậy, “thời kỳ hoàng kim” mà Trump mong muốn có cơ hội phản ánh đúng giai đoạn thịnh vượng mà ông đang thừa hưởng, thay vì bắt đầu một kỷ nguyên hoàn toàn mới.

(Những ý kiến trên là quan điểm cá nhân của tác giả Mike Dolan từ Reuters.)