bài viết dựa trên quan điểm cá nhân của Nikou Asgari và Chloe Cornish từ Financial Times

Vào giữa tháng 12, hai nhóm hân hoan tụ họp để ăn mừng những bước ngoặt gần đây, với sự kết nối trong vận may của họ: ngành công nghiệp tiền điện tử tự do và gia đình của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Eric, con trai thứ hai của Tổng thống Trump, là tâm điểm chú ý tại hội nghị Bitcoin Mena 2024 ở Abu Dhabi vào ngày 10 tháng 12. Trước đám đông quy tụ những nhân vật lớn trong ngành, Eric Trump đã đảm bảo với họ rằng cha mình sẽ giữ lời hứa trở thành "Tổng thống thân thiện với tiền điện tử".

Eric phát biểu: "Những điều tồi tệ trong hệ thống chính phủ, thưa quý vị, chúng đã khiến cuộc sống của chúng ta trở nên khốn khổ. Nhưng nếu không có những cuộc tấn công đó, tôi không nghĩ mình sẽ để mắt đến ngành công nghiệp tiền điện tử như vậy. Tôi đã thấy chúng chèn ép các bạn. Tôi đã thấy chúng cướp đi lợi ích của các bạn".

Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump hứa hẹn sẽ đánh dấu bước ngoặt cho tiền điện tử, đưa ngành công nghiệp này ra khỏi bóng tối và trở nên phổ biến - cùng với đó là không phải chịu sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý như những năm gần đây.

Ngành công nghiệp này tin rằng Tổng thống đắc cử - người có thiện chí ủng hộ tiền điện tử - và Quốc hội do Đảng Cộng hòa của ông nắm quyền sẽ mở ra một kỷ nguyên vàng cho họ.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã hứa sẽ tạo ra kho dự trữ bitcoin chiến lược, biến đồng tiền này thành một tài sản dự trữ và thành lập một hội đồng cố vấn tiền điện tử. Ông đã đề cử Paul Atkins, một doanh nhân ủng hộ tiền điện tử, làm người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch.

Những người sở hữu tiền điện tử đang rất phấn khích. Khi bitcoin vượt qua mức 100,000 USD lần đầu tiên, một tháng sau cuộc bầu cử, Eric Trump đã gọi điện cho cha mình lúc 6 giờ sáng để báo tin. Tại Dubai, một chiếc Lamborghini màu vàng gầm rú trên các con phố của tiểu vương quốc này, mui xe được sơn với dòng chữ: "BTC 100K CẢM ƠN TRUMP".

Ông Didi Steiner, một người Áo 26 tuổi đã sử dụng tấm séc lương đầu tiên để mua bitcoin, cho biết: “Thật lạc quan khi Trump đang xem xét bitcoin như một tài sản dự trữ”.

Sự hồi sinh của tiền điện tử cho thấy dấu ấn thay đổi đáng kể so với 2 năm trước. Khi sự sụp đổ sàn giao dịch FTX của Sam Bankman-Fried vào cuối năm 2022 đã gây ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu khiến giá bitcoin giảm mạnh xuống chỉ còn 16,000 USD và nhiều người đã rời bỏ ngành công nghiệp này.

"Đây là một sự thay đổi mang tính thần thoại, kỳ diệu và thực sự không phải là điều có thể nghĩ tới, ngay cả vào đầu năm nay", Yesha Yadav, giảng viên tại Trường Đại học Vanderbilt cho biết.

Một chính quyền thân thiện hơn với tiền điện tử có thể khuyến khích dòng tiền kỷ lục đổ vào ngành công nghiệp này vì những nhà đầu tư tài chính truyền thống sẽ bớt lo ngại về sự giám sát của các cơ quan có thẩm quyền.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp tiền điện tử có lịch sử lâu dài và đầy màu sắc trong việc thu hút tội phạm và tạo điều kiện cho các vụ lừa đảo. Nhiều giám đốc điều hành trong ngành đã bị buộc tội dân sự hoặc phải ngồi tù trong những năm gần đây. Việc Washington và có khả năng là Phố Wall cũng chấp nhận tiền điện tử làm tăng thêm rủi ro rằng các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức cuối cùng sẽ lại bị tổn hại một lần nữa.

Ông Eswar Prasad, thành viên cấp cao tại Viện Brookings cho biết: "Sự kết hợp giữa tính hợp pháp cao hơn và quy định được nới lỏng là điều tôi thực sự lo lắng". Ông nói thêm: "Việc áp dụng tiền điện tử rộng rãi hơn ở cả cấp độ bán lẻ và tổ chức chắc chắn có thể gây ra một số rủi ro".

Khi ngày càng nhiều nhà đầu tư bị lôi kéo trở lại thị trường biến động, tác động của sự sụp đổ giá có thể còn gây tổn hại lớn hơn cả những đợt suy thoái tiền điện tử trước đây nếu tài sản này ngày càng gắn chặt với hệ thống tài chính truyền thống.

Trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, ngành công nghiệp tiền điện tử cảm thấy bị chính quyền Hoa Kỳ “chèn ép”.

Dưới sự lãnh đạo của Gary Gensler, người đã nhận được những tiếng la ó tại hội nghị bitcoin Abu Dhabi, SEC vẫn duy trì quan điểm rằng các công ty nên tuân thủ các quy tắc hiện hành trong việc quản lý thị trường tài chính.

Cơ quan quản lý đã khởi kiện một loạt các công ty tiền điện tử lớn bao gồm sàn giao dịch Coinbase và Kraken, công ty phần mềm Consensys và công ty thanh toán Ripple, chủ yếu cáo buộc họ bán chứng khoán chưa đăng ký. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ và các cơ quan khác cũng đã khởi kiện một số công ty.

"Những thứ như thế này sẽ phải dừng lại ngay lập tức dưới thời Tổng thống Trump", ông Coy Garrison, đối tác tại Steptoe và cựu cố vấn của SEC cho biết.

Ông Gensler đã tuyên bố sẽ từ chức vào ngày nhậm chức của Trump, sau khi Tổng thống đắc cử tuyên bố sa thải ông sẽ là ưu tiên hàng đầu - để ngành công nghiệp tiền điện tử được “giải thoát”.

Ông Bill Hughes, cố vấn cấp cao tại Consensys, công ty đã bị kiện vào mùa hè, cho biết: "Đây là một khởi đầu mới theo nhiều cách. Chính quyền trước đã có lập trường cứng rắn đối với tiền điện tử và cuộc bầu cử của Trump đánh dấu một sự tiến hóa từ cách đối kháng sang lập trường thống nhất, ủng hộ thị trường”.

Các giám đốc điều hành tiền điện tử đang nhanh chóng lôi kéo Trump, với Kris Marszalek, người đứng đầu sàn giao dịch Crypto.com, là người mới nhất gặp Tổng thống đắc cử tại Florida.

Cũng như lời hùng biện của chính Trump, những nhà đầu tư tiền điện tử rất phấn khích trước quan điểm của những quan chức xung quanh ông, nhiều người trong số họ đã ủng hộ mạnh mẽ tiền kỹ thuật số.

Ông Atkins, người từng là ủy viên SEC từ năm 2002 đến năm 2008, tham gia ban cố vấn của công ty blockchain Securitize và nhóm giao dịch tiền điện tử The Digital Chamber.

Lựa chọn của Trump cho vị trí Bộ trưởng Thương mại, Howard Lutnick, đứng đầu công ty Cantor Fitzgerald, có mối quan hệ thân thiết với gã khổng lồ tiền điện tử Tether. Bộ trưởng Tài chính được ông lựa chọn Scott Bessent đã lên tiếng ủng hộ ngành tài sản kỹ thuật số, phát biểu vào mùa hè này rằng: “Tiền điện tử cần được tự do”.

Tỷ phú Elon Musk, một trong những người bạn thân thiết của Tổng thống Trump và là người ủng hộ tiền điện tử lâu năm, đang điều hành Bộ Hiệu quả Chính phủ - một nhóm cố vấn mới có tên gợi nhớ đến memecoin Doge.

Trong khi đó, nhà đầu tư mạo hiểm David Sacks sẽ đứng đầu trong việc thực hiện các nỗ lực thúc đẩy tiền điện tử và trí tuệ nhân tạo trong vai trò cố vấn.

Ông Tyler Winklevoss, đồng sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử Gemini cho biết: “Sacks biết cách xây dựng và hiểu chính sách. Ông ấy cũng là người đi đầu trong lĩnh vực tiền điện tử và ủng hộ Trump để biến nước Mỹ thành nơi ủng hộ doanh nghiệp, đổi mới và tiền điện tử”.

“Khi mọi người xung quanh đều ủng hộ tiền điện tử, có lẽ những điều tốt đẹp sắp đến”, ông Mike Novogratz, nhà sáng lập nhóm tiền điện tử Galaxy cho biết.

Việc chính quyền Washington mới chấp nhận tiền điện tử không phải là ngẫu nhiên. Cuộc bầu cử của Trump đánh dấu đỉnh cao của nhiều tháng vận động hành lang có mục tiêu và hàng trăm triệu USD mà các nhà đầu tư chi ra để đảm bảo chiến thắng.

Các ông lớn công nghệ cùng với các nhà đầu tư mạo hiểm đã quyên góp cho chiến dịch của Trump. Từ Andreessen Horowitz và Sequoia Capital, Jesse Powell, đồng sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử Kraken, đến cả Tyler Winklevoss cùng anh trai sinh đôi Cameron, nhà sáng lập của Gemini.

Coinbase, Ripple và Andreessen Horowitz đã dẫn đầu việc tài trợ cho nhóm ủng hộ tiền điện tử Fairshake, vốn đã phát triển thành một trong những Super Pac lớn nhất trong chu kỳ bầu cử Hoa Kỳ này, chi khoảng 135 triệu USD trong số 170 triệu USD mà họ huy động được.

Các khoản quyên góp đến từ các công ty đầu tư mạo hiểm Paradigm và Multicoin Capital, nhà điều hành stablecoin Circle, Ark của Cathie Wood và các nhà tạo lập thị trường Cumberland và Jump Crypto, nhấn mạnh chiều sâu và quy mô của sự hỗ trợ dành cho Fairshake.

Nhóm vận động hành lang do Coinbase hậu thuẫn Stand With Crypto đã ăn mừng chiến thắng của 294 chính trị gia ủng hộ tiền điện tử tại Quốc hội, so với 134 thành viên phản đối tiền điện tử. Ông Stuart Alderoty, cố vấn tại Ripple cho biết: "Fairshake đã chứng minh được giá trị của mình".

Ông Josh Vlasto, người phát ngôn của Fairshake, cho biết hoạt động của nhóm sẽ có tác động rõ ràng và ngay lập tức đến khả năng phê duyệt quy định có lợi cho tiền điện tử của Quốc hội.

Nhóm này nhắm mục tiêu vào các chính trị gia phản đối tiền điện tử, mặc dù rất ít quảng cáo của nhóm thực sự đề cập đến các token kỹ thuật số, thay vào đó tập trung vào các vấn đề như an ninh biên giới. Nhóm này đã chuẩn bị cho loạt cuộc bầu cử tiếp theo, sau khi đã huy động được 78 triệu USD cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026, với 25 triệu USD mới từ Ripple.

Các chiến dịch thường được định hình như cuộc chiến chống lại chế độ cũ kỹ, rệu rã, phản ánh mục tiêu của ngành công nghiệp tiền điện tử trong việc thúc đẩy chuyển giao quyền lực.

"Ai sẽ bảo vệ tiền điện tử ở Hoa Kỳ?" Stand With Crypto đã đặt câu hỏi trên trang web của mình.

Hiện tại, khi tiền đã được chi và các chính trị gia đã được bầu, các giám đốc điều hành tiền điện tử đang mong muốn những yêu cầu của họ sẽ được đáp ứng.

"Ngành công nghiệp tiền điện tử đã chi rất nhiều và mong đợi được nhìn thấy kết quả", ông Hilary Allen, giáo sư tại Trường Luật thuộc Đại học Washington của Hoa Kỳ cho biết.

Mong muốn hàng đầu là một SEC thân thiện hơn. Việc đề cử Atkins đã được ngành công nghiệp tiền điện tử ủng hộ, họ coi ông là người hiểu biết hơn và cởi mở hơn trong việc tạo ra các quy tắc về tài sản kỹ thuật số.

Ông Carlos Domingos, giám đốc điều hành của Securitize, người đã làm việc với Atkins từ năm 2019, cho biết: "Ông ấy chắc chắn hiểu được mong muốn của ngành công nghiệp. Paul là người ủng hộ việc hợp lý hóa quy định. Ông ấy là người biết lắng nghe và đưa ra quyết định dựa trên phản hồi".

Sau khi gặp một số ủy viên vào tháng 12, ông Domingos cho biết tâm trạng trong SEC đã thay đổi: "Giọng điệu rất, có thể ví dụ như: Hãy cho chúng tôi biết vấn đề của bạn là gì, làm thế nào chúng tôi có thể giải quyết những vấn đề đó?”

Các nhà đầu tư cho biết họ mong muốn có các quy tắc nêu rõ loại token tiền điện tử nào được coi là chứng khoán và được quản lý theo luật pháp Hoa Kỳ. Tuy nhiên phần lớn muốn rằng tất cả các token sẽ không được coi là chứng khoán.

Ông Garrison cho biết: “Các giám đốc điều hành muốn có các quy tắc rõ ràng để tuân theo, để đảm bảo rằng họ sẽ không phải đối mặt với các hình phạt. Những người nắm giữ tiền điện tử mong chờ những biện pháp bảo vệ cụ thể và các quy định nào cần phải tuân theo”.

Trong nỗ lực hợp pháp hóa tiền điện tử, những người ủng hộ ngành công nghiệp này cũng muốn bãi bỏ SAB 121, quy tắc kế toán quy định rằng các tổ chức nắm giữ token kỹ thuật số phải coi chúng là các khoản nợ phải trả trên bảng cân đối kế toán của riêng họ.

Các tài sản được lưu ký thường được hạch toán là các mục ngoài bảng cân đối kế toán nên quy tắc này đã khiến các ngân hàng lớn trên Phố Wall và các nhà quản lý quỹ cảnh giác khi nắm giữ token. Những người ủng hộ tiền điện tử hy vọng rằng việc bãi bỏ quy định sẽ khiến họ cởi mở hơn trong việc nắm giữ token và mở ra làn sóng chấp nhận mới của Phố Wall.

Quốc hội đã thông qua việc bãi bỏ vào mùa hè này nhưng sau đó đã bị Tổng thống Biden phủ quyết. Các giám đốc điều hành hiện hy vọng ông Trump sẽ từ bỏ quy định và thu hút các công ty lớn bước vào thị trường.

Một trọng tâm khác là việc tiếp cận các dịch vụ ngân hàng. Các công ty tiền điện tử đã lên tiếng chỉ trích gay gắt việc họ không thể sử dụng các dịch vụ của các ngân hàng hàng đầu Hoa Kỳ, gọi đó là "Chiến dịch Chokepoint 2.0" và đổ lỗi cho chính phủ của Biden đã khiến các ngân hàng lớn chống lại họ.

Ông Paul Grewal, giám đốc pháp lý tại Coinbase, người đã công bố các lá thư biên tập từ Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang yêu cầu các ngân hàng vào năm 2022 tạm dừng mọi hoạt động liên quan đến tiền điện tử.

Trong khi đó, việc ban hành luật mới cho stablecoin, cũng nằm trong chương trình nghị sự. Các giám đốc điều hành sàn giao dịch hy vọng rằng các rào cản đối với việc phát hành có thể được đưa ra để xem xét. Vốn hoá thị trường stablecoin đã tăng vọt lên hơn 200 tỷ USD, theo CCData.

Ông Dante Disparte, giám đốc bộ phận chính sách toàn cầu tại công ty điều hành stablecoin Circle cho biết: "Việc lấp đầy khoảng trống đó thực sự rất quan trọng. USD kỹ thuật số sẽ có tính minh bạch về mặt pháp lý ở Châu Âu hơn là ở Hoa Kỳ”, ám chỉ đến dự luật tiền điện tử mang tính bước ngoặt của EU sẽ có hiệu lực vào năm 2025.

“Tôi không thể tưởng tượng được một chính quyền đặt nước Mỹ lên hàng đầu lại cho phép điều đó xảy ra”, ông nói thêm.

Môi trường quản lý thay đổi khiến các nhà đầu tư phấn khích trước viễn cảnh một loạt các nhà quản lý tài sản lớn đổ xô vào tiền điện tử, đưa ngành công nghiệp này vào xu hướng chính thống.

“Tiền điện tử đã chuyển từ một loại tài sản đầu tư vì đam mê sang một loại tài sản mà các quan chức, các chính trị gia ủng hộ việc đưa nó vào xu hướng chính thống”, ông Yadav cho biết.

Trên thực tế, việc đưa tiền điện tử xu hướng chính thống đã bắt đầu. Năm ngoái, SEC đã chấp thuận việc ra mắt các ETF bitcoin và ether.

ETF bitcoin lớn nhất, BlackRock, đã tăng vọt quy mô nắm giữ lên gần 60 tỷ USD. Các khu vực khác đã làm theo và Hồng Kông đã ra mắt ETF bitcoin của riêng mình vào tháng 4 năm ngoái.

Các quỹ hưu trí bao gồm Hội đồng đầu tư của tiểu bang Wisconsin và Hệ thống hưu trí của tiểu bang Michigan đã bắt đầu nắm giữ ETF bitcoin.

Giá bitcoin vượt ngưỡng 100,000 USD cũng đã thúc đẩy Fomo - nỗi sợ bỏ lỡ - trên thị trường, với việc nhiều người đang nhanh chóng quay trở lại ngành công nghiệp này.

“Sự thể chế hóa đã bắt đầu và động lực đó sẽ còn mạnh mẽ hơn nữa vào năm 2025”, ông Richard Teng, giám đốc điều hành của Binance, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, cho biết.

Giờ đây, với sự xuất hiện của các cơ quan giám sát thân thiện, những người ủng hộ tiền điện tử đang hy vọng rằng các quy tắc được nới lỏng sẽ thúc đẩy sự tham gia trên quy mô lớn của các ngân hàng Phố Wall, quỹ hưu trí, quỹ đầu cơ và các tổ chức khác, giải phóng hàng tỷ USD - và đẩy giá tiền điện tử lên cao hơn bao giờ hết.

Điều này mang lại rất nhiều rủi ro.

Ông Eswar Prasad, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, nhận xét: “Hiện tại, việc SEC áp đặt sự giám sát tương đối chặt chẽ đối với khả năng hoạt động của các công ty tiền mã hóa chắc chắn là một hạn chế.” Ông cũng cảnh báo rằng ngành công nghiệp này muốn được giám sát bởi chính phủ nhưng với mức độ giám sát rất yếu, điều đó cho phép họ thúc đẩy sự chấp nhận rộng rãi hơn mà không phải đối mặt với nhiều ràng buộc.

Stablecoin, đặc biệt, mang lại rủi ro tài chính hệ thống, do quy mô TPCP Hoa Kỳ dùng để bảo chứng cho các token này. Ông Eswar Prasad nhận định: “Nếu xảy ra một đợt rút tiền hàng loạt khỏi stablecoin, điều này có thể kích hoạt một chuỗi sự kiện dẫn đến sự mất ổn định trong nhiều phần của hệ thống tài chính truyền thống.” Các nhà quản lý tài sản lớn và nhà đầu tư cá nhân có thể phải đối mặt với những tổn thất đáng kể trong đợt suy thoái tiếp theo.

Các cơ quan quản lý toàn cầu và NHTW đều ý thức rõ rủi ro này. Quan chức ECB gần đây viết: “Hầu hết các nhà kinh tế lập luận rằng bitcoin là một bong bóng đầu cơ sẽ vỡ vào một thời điểm nào đó”. Fed New York, trong một đánh giá gần đây, cũng nhấn mạnh rằng khi tiền điện tử ngày càng gắn bó chặt chẽ hơn với hệ thống tài chính truyền thống, những điểm yếu từ sự sụp đổ trong giá trị của chúng có thể tạo ra những hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ hơn đến thị trường tài chính truyền thống và góp phần gây ra rủi ro hệ thống.

Học giả Hilary Allen nhận xét: “Mối lo ngại của tôi là khi điều này trở nên tích hợp hơn, chúng ta sẽ thay thế các tài sản liên quan đến thế chấp từ năm 2008 bằng tiềnđiện tử, thứ chỉ biến động nhiều hơn. Chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp vẫn có liên quan đến một tài sản vật lý như nhà ở, trong khi tài sản tiền điện tử được tạo ra từ hư không.”

Cuối cùng, có một nghịch lý lớn ở đây: Một ngành công nghiệp được sinh ra với mong muốn tạo ra một hệ thống tài chính thay thế, thoát khỏi sự giám sát của nhà nước, giờ lại vui mừng khi được chấp nhận bởi chính một trong những hệ thống lớn nhất của nhà nước - chính phủ Hoa Kỳ.

Ông Yesha Yadav, Phó Hiệu trưởng Trường Luật thuộc Đại học Vanderbilt, nhận xét: “Giá cả đang được đẩy lên nhờ sự thể chế hóa được nhà nước hậu thuẫn. Điều này mang một sự mỉa mai lớn.”