Trump tỏ ra nghi ngờ về tương lai của thỏa thuận thương mại với Trung Quốc sau cuộc trao đổi qua điện thoại
Lê Bảo Khánh
Founder
Tổng thống Donald Trump đặt ra nghi ngờ về tương lai của một thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 của mình với Trung Quốc, một trong những thành tựu lớn nhất trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, khi cho biết hôm thứ Sáu rằng ông đang đấu tranh với Bắc Kinh sau đại dịch Covid-19 trên toàn cầu.
“Nhìn mà xem, tôi đang có một quãng thời gian rất khó khăn với Trung Quốc”, ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn trên Fox&Friends. Tôi đã thực hiện một thỏa thuận thương mại vĩ đại trong nhiều tháng trước khi toàn bộ điều này xảy ra. Và nó đã được kích hoạt, bạn biết đấy, một tháng trước, bắt đầu khởi động và bắt đầu sản xuất và rồi sau đó điều này xảy ra và nó đã đè nặng lên mọi thứ.
Nhận xét của Trump trái ngược với tuyên bố của các quan chức Trung Quốc và Hoa Kỳ trước đó trong ngày sau cuộc gọi điện thoại giữa các nhà đàm phán thương mại hàng đầu của đất nước, bao gồm Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin. Hai bên cam kết tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện thỏa thuận thương mại song phương và hợp tác về kinh tế và sức khỏe cộng đồng, theo một tuyên bố từ Bộ Thương mại Trung Quốc.
Nhưng Trump đã suy nghĩ về việc bằng cách nào đó trừng phạt Trung Quốc vì sự bùng phát virus Corona, cho đến nay đã giết chết ít nhất 75,000 người Mỹ. Tuần này Trump được hỏi liệu rằng ông ta có thể áp thuế đối với Trung Quốc vì virus hay không, điều mà Trump cho rằng đó là kết quả nghiên cứu mà nước này đang tiến hành trong một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc.
“Không ai khác từng thực hiện một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, vì họ sẽ không thể làm điều đó, và cũng sẽ không làm điều đó, bởi Trung Quốc có con đường một chiều để xé toạc nước Mỹ. Chúng tôi đã mất 500 tỷ đô la một năm”, ông Trump cho biết. Vì vậy, tôi rất đau khổ, tôi chưa quyết định, nếu bạn muốn biết sự thật.
Trước đó, thị trường đón nhận tuyên bố từ văn phòng của Lighthizer sau cuộc gọi điện thoại có vẻ tích cực hơn.
“Cả hai bên đều đồng ý rằng một tiến trình tốt đang được thực hiện để tạo ra các hành lang hạ tầng chính phủ cần thiết nhằm làm cho thỏa thuận thành công,” theo USTR. “Mặc dù tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu hiện nay, cả hai quốc gia đều hoàn toàn mong đợi đáp ứng các nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận một cách kịp thời”.
Mối quan hệ đã xấu đi giữa các quốc gia vì sự bùng phát của Covid-19. Các quan chức Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc của Hoa Kỳ rằng đại dịch là kết quả của công việc được tiến hành tại phòng thí nghiệm Vũ Hán, và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cáo buộc một số quan chức Hoa Kỳ cố gắng đẩy trách nhiệm của họ về việc xử lý dịch bệnh một cách yếu kém sang cho quốc gia khác.
Cuộc trao đổi qua điện thoại là lần đầu tiên ông Lưu và Lighthizer chính thức lên tiếng về thỏa thuận kể từ khi được ký vào tháng 1, ngay trước khi đại dịch Covid-19 tấn công hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và phá hủy chuỗi cung ứng toàn cầu. Thỏa thuận kêu gọi ông Lưu Hạc và Lighthizer sẽ nói chuyện sáu tháng một lần.
Thị trường chứng khoán đã tăng cao sau thông tin Trung Quốc và Hoa Kỳ đã có một cuộc gọi điện thoại để đàm phán về thương mại.
Trước đó Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng vào thứ Tư rằng ông có thể thông báo trong một hoặc hai tuần tới nếu ông hài lòng với tiến trình thỏa thuận thương mại đang diễn ra.
Cho đến nay, việc Trung Quốc mua hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ đã bị chậm tiến độ cần thiết để đạt mục tiêu tăng thêm 76.7 tỷ đô la trong năm đầu tiên, do nhập khẩu hàng hóa của Mỹ giảm 5.9% trong bốn tháng đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm ngoái do sự bùng phát của Covid-19. Do nhập khẩu của năm 2019 thấp hơn năm 2017, áp lực để bắt kịp mục tiêu đang gia tăng.
Sự không chắc chắn và nền kinh tế yếu kém hơn do sự bùng phát của Covid-19 có thể ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng các mục tiêu đó của Trung Quốc, do nhu cầu tiêu thụ nội địa thấp hơn, chuỗi cung ứng và logistics bị ách tắc, làm giảm khả năng cung ứng hàng hóa và dịch vụ của Hoa Kỳ.
Một số giao dịch đang được thực hiện, với việc Trung Quốc mua hàng hóa đậu nành hôm thứ năm và hơn 600,000 tấn ngô gần đây của Mỹ.
Trung Quốc đã đạt được tiến bộ trong các phần khác của thỏa thuận thương mại, dỡ bỏ các hạn chế đối với nhiều loại hàng nhập khẩu nông sản của Mỹ bao gồm thịt bò và gia cầm, loại bỏ các giới hạn sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực tài chính và xuất bản một hướng dẫn về bảo vệ sở hữu trí tuệ.