Từ đỉnh cao quyền lực đến giây phút chia ly: Chương cuối của Tổng thống Joe Biden
Ngọc Lan
Junior Editor
Joseph Robinette Biden Jr., người đã dành hàng thập kỷ theo đuổi giấc mơ Nhà Trắng trước khi trở thành Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ trong chặng cuối sự nghiệp, sẽ bước lên sân khấu ở Chicago vào tối thứ Hai để chính thức nói "lời tạm biệt cuối cùng" của ông trên chính trường Mỹ.
Đại hội Toàn quốc Đảng Dân chủ khai mạc tối nay ban đầu được dự định dành cho Biden, với những nghi thức và thông điệp quan trọng nhất của sự kiện được dành riêng cho ông. Tuy nhiên, cuộc tranh luận thất bại trước Donald Trump vào cuối tháng 6 đã thay đổi tất cả, buộc ông phải rút lui khỏi cuộc đua tranh cử Tổng thống năm nay. Giờ đây, ông trở thành màn mở đầu trong một vở kịch chính trị đầy kịch tính, được dàn dựng gấp rút và còn nhiều bất định. Vở kịch này sẽ hạ màn vào tối thứ Năm, khi Phó Tổng thống Kamala Harris chính thức được tôn phong là người kế vị tiềm năng của ông.
Biden đã miễn cưỡng chuyển giao quyền lực trong những tuần đầu bất ổn sau cuộc tranh luận, và ông gần như đã chờ đợi quá lâu mới chịu rút lui. Phải có sự thúc giục từ nhiều phía, trong đó có đại biểu Đảng Dân chủ Nancy Pelosi, cùng với nhận thức về thiệt hại mà ông đang gây ra cho các ứng cử viên Đảng Dân chủ ở cấp thấp hơn, mới khiến ông hành động. Tuy vậy, cuối cùng ông đã đưa ra quyết định. Và sự ra đi của Biden, được đánh dấu bằng bài ca thiên nga tối nay, mang đến những bài học về chính trị thực dụng mà cả công chức lẫn cử tri đều nên thấm nhuần.
Để rút lui, Biden đã phải thể hiện sự thanh lịch, chín chắn và độ lượng. Tuy nhiên, một chút oán giận cũng đã đi kèm với quyết định này của ông. Theo Politico, ông đã nói với ít nhất một quan chức cấp cao Nhà Trắng rằng ông coi Pelosi là người "tàn nhẫn" vì đã góp phần thúc đẩy việc ông từ bỏ quyền lực. Một số người khác mô tả ông có vẻ bực bội vì cựu Tổng thống Barack Obama đã không ủng hộ ông mạnh mẽ hơn sau thất bại trong cuộc tranh luận. Và cũng theo Politico, ông vẫn còn ấm ức đối với những thành viên trong chính đảng của mình mà ông cho rằng đã đẩy ông ra ngoài.
Tất cả những điều này đều dễ hiểu. Một nhà lập pháp tận tâm suốt đời và có một nhiệm kỳ Tổng thống thành công xứng đáng được kết thúc sự nghiệp một cách vinh dự hơn. Tuy nhiên, tình thế khó xử của ông hoàn toàn do chính ông tạo ra. Lòng tự tôn đã làm suy yếu Biden không kém gì các yếu tố khác. Nếu ông không tự cho mình là người Dân chủ có khả năng đương đầu với Trump nhất - một quan điểm bị bác bỏ bởi các cuộc khảo sát và sự ủng hộ gia tăng hiện nay đối với ứng cử viên Harris - có lẽ ông đã đánh giá lại tình hình một cách có hệ thống từ khoảng 1 năm trước.
Nếu Biden thẳng thắn hơn với chính mình lúc đó, đặc biệt là về những trở ngại do tuổi tác và năng lực suy giảm của ông, ông có thể đã chủ động sắp xếp cách kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống của mình. Thay vào đó, ông đã phớt lờ thực tế và nhu cầu của cử tri.
Khi những tháng cuối cùng của Biden tại vị được viết ra trong những trang lịch sử, sẽ rất thú vị để xem liệu một số thành viên trong nhóm cố vấn thân cận của Nhà Trắng có coi cuộc tranh luận với Trump như một công cụ hiệu quả để buộc Tổng thống phải rút lui, sau khi những lời khuyên nhủ và lý lẽ đã không có tác dụng. Bị làm nhục trước công chúng là một liều thuốc đắng đối với bất kỳ ai, nhưng Biden đã không để lại nhiều lựa chọn cho những người lo ngại về mối đe dọa từ Trump và mong muốn một cuộc chiến tổng thống thành công.
Đúng vậy, đó là hành động tàn nhẫn. Nhưng đôi khi nó lại cần thiết, bởi chính trị là một cuộc chơi khốc liệt và quyền lực có thể vuột khỏi tay những người yếu lòng - những sự thật mà Đảng Dân chủ thường bỏ qua hoặc quên lãng nhiều hơn so với Đảng Cộng hòa.
Vì vậy, hãy ngả mũ thán phục Pelosi. Bà đã góp phần tạo nên một bước ngoặt lớn trong cuộc bầu cử, hồi sinh cơ hội cho đảng của mình và mở ra cánh cửa cho Harris - một ứng cử viên mang tính đột phá, người cho đến nay đã chứng tỏ khả năng đảm đương một nhiệm vụ bất ngờ và to lớn.
Pelosi đã gieo mầm thay đổi ngay sau cuộc tranh luận của Biden với Trump. Bà lên truyền hình nói rằng bà giật mình trước màn trình diễn của Tổng thống và cho rằng Tổng thống sẽ phải quyết định liệu việc tiếp tục tranh cử có phải là lựa chọn khôn ngoan hay không.
"Tôi thực sự muốn ông ấy đưa ra quyết định để có một chiến dịch tốt hơn, bởi vì họ đã không đối mặt với thực tế đang diễn ra," bà chia sẻ với tờ New Yorker. "Chúng tôi không thể để mọi thứ vụt mất, bởi vì Trump sẽ trở thành Tổng thống và sau đó ông ta sẽ giành quyền kiểm soát Hạ viện. Hãy tưởng tượng xem! Tưởng tượng điều đó sẽ kinh khủng như thế nào! Có lẽ, chúng ta không cần phải tưởng tượng nữa. Chúng ta đã từng chứng kiến điều đó rồi."
Trong cuộc phỏng vấn, bà càng thẳng thắn hơn nữa. "Tôi chưa bao giờ thực sự ấn tượng với chiến lược chính trị của ông ấy," bà nói. "Họ đã giành được Nhà Trắng. Điều đó thật tuyệt vời. Nhưng điều tôi lo ngại là: chuyện đó sẽ không thể một lần nữa xảy ra, và chúng ta phải đưa ra quyết định để thay đổi tình thế. Tổng thống phải là người đưa ra quyết định đó."
Vì vậy, Pelosi đã giúp Biden đưa ra quyết định đúng đắn, vì lợi ích của đảng, cử tri và nền dân chủ. Đó là cách mọi việc phải được thực hiện. Các đảng phái chính trị lành mạnh nên hoạt động theo cách này, và tốc độ cùng sự nhạy bén mà chiến dịch của Harris sau đó đã thể hiện chứng tỏ một sự tinh tế trong bầu cử mà đôi khi đảng Dân chủ còn thiếu.
Khi Biden phát biểu vào tối nay, bạn có thể dự đoán rằng sẽ không có sự cay đắng trong lời nói của ông, ngay cả khi ông vẫn còn bực bội về những gì đã xảy ra. Khán giả và cử tri không bao giờ có thể mong đợi điều tương tự từ Trump. Và nếu Trump phát biểu tối nay sau khi trải qua kiểu bị loại bỏ như Biden đã phải chịu đựng, bài phát biểu của ông ta chắc chắn sẽ ngập tràn sự oán giận và trả thù.
Tôi đoán rằng Biden sẽ nói về vô số thành tựu chính sách đáng kể của mình, về một nền kinh tế đã hồi phục mạnh mẽ sau đại dịch, và về một chính sách đối ngoại dựa trên các mục tiêu chiến lược hơn là cái tôi. Ông có thể sẽ hướng đến tương lai, vai trò của ông bây giờ sẽ được hiện thân bởi Harris. Người ta không cần phải ngưỡng mộ thành tích hay hệ tư tưởng của Biden để đồng ý rằng ông đã coi trọng chức vụ Tổng thống và tận tâm với nhiệm vụ và trách nhiệm của mình.
Joe Biden sẽ luôn chọn cách hành xử đúng mực. Trong một thời đại chính trị đầy rẫy nguy hiểm và thiếu tử tế, điều đó gần như đã là đủ. Dù vẫn còn nhiều tháng nữa trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông, nhưng đại hội đêm nay đánh dấu khởi đầu cho một cuộc chia tay dài và cần thiết.
Vậy là đến lúc ông phải ra đi rồi, Joe Biden. Như người Ireland thường nói: "Cầu cho con đường phía trước luôn rộng mở đón chào ông."
Bloomberg