Bầu cử tại Pháp: Đảng RN của Le Pen thắng đợt 1 mang ý nghĩa như thế nào?
Nguyễn Phương Anh
Junior Analyst
Bộ Nội vụ Pháp ngày 1/7 thông báo kết quả chính thức, cho thấy đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia (RN) của Marine Le Pen cùng các đồng minh giành được 33% phiếu bầu, Mặt trận Bình dân Mới (NFP) theo xu hướng cánh tả giành được 28%, còn liên minh trung dung cầm quyền của Tổng thống Emmanuel Macron xếp thứ ba với 20% phiếu bầu
RN, đảng dân chủ cánh hữu của Marine Le Pen, nhận được số phiếu áp đảo trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Quốc hội Pháp, trong khi phe của Tổng thống Macron thất bại nặng nề. Liên minh “Mặt trận Bình dân mới" (NFP) do các đảng cánh tả thành lập nhận được số phiếu bầu nhiều thứ hai. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần phải chờ tới vòng bỏ phiếu thứ hai sẽ tổ chức ở hầu hết các khu vực bầu cử. Phe Macron và liên minh cánh tả tuyên bố sẽ rút ứng viên nếu ứng cử viên của phe kia thể hiện tốt hơn ở vòng đầu tiên. Điều này làm giảm cơ hội giành được đa số tuyệt đối ghế trong Quốc hội của RN. Tuy nhiên, một liên minh giữa phe Macron và liên minh cánh tả là điều khó có thể xảy ra.
RN giữ số phiếu đa số…
Đúng như dự đoán của các bên thăm dò, đảng RN của Le Pen và các đồng minh đã giành chiến thắng trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Quốc hội Pháp với khoảng 33% số phiếu bầu. NFP, được thành lập bởi các đảng cánh tả, nhận được số phiếu bầu nhiều thứ hai với khoảng 28%, trong khi các đảng ủng hộ các chính sách của Tổng thống Macron đứng thứ ba với 20% phiếu bầu (Xem Biểu đồ 1).
Biểu đồ 1: Đảng RN của Le Pen thắng vòng đầu bầu cử Quốc hội Pháp.
Tỷ lệ phiếu bầu trong vòng đầu tien của cuộc bầu cử Quốc hội Pháp, tính bằng %
Nguồn: Le Monde, Commerzbank-Research
… nhưng thời khắc quyết định nằm ở Chủ nhật tuần sau
Kết quả này vẫn chưa quyết định được điều gì. Chỉ ở một số khu vực bầu cử mới có một ứng cử viên nhận được đa số phiếu tuỵet đối. Kết quả là sẽ có vòng bỏ phiếu thứ hai ở hầu hết các khu vực bầu cử vào Chủ nhật tới. Tất cả các ứng cử viên nhận được ít nhất 12.5% phiếu bầu ở vòng đầu tiên sẽ được phép tranh cử ở vòng này. Ứng cử viên có nhiều phiếu bầu nhất sau đó sẽ được bầu.
Phe Macron và liên minh cánh tả ngày càng xích lại gần nhau hơn
Ở nhiều khu vực bầu cử, kết quả còn phụ thuộc vào số lượng ứng cử viên tranh cử ở vòng hai. Đêm qua, cả Liên minh cánh tả và phe Macron đều thông báo rằng họ sẽ rút ứng cử viên của mình, nếu ứng cử viên của phe kia thể hiện tốt hơn trong vòng bỏ phiếu đầu tiên, và do đó cơ hội đánh bại ứng cử viên RN tương ứng sẽ cao hơn. Khi phe Macron đưa ra thông báo, vẫn chưa rõ liệu điều này có khả năng xảy ra hay không, nếu ứng cử viên của Liên minh cánh tả thuộc về LFI cực tả của Jean-Luc Mélenchon. Đảng Cộng hoà bảo thủ, một số người trong số họ đã hợp tác với RN trước vòng bỏ phiếu đầu tiên, đã bác bỏ bài phát biểu như vậy hoặc khuyến nghị bầu cử chống lại RN. Ứng cử viên sẽ tranh cử ở khu vực bầu cử tương ứng sẽ được thông báo chậm nhất vào tối mai, khi hết thời hạn tuyên bố ứng cử cho vòng bỏ phiếu thứ hai.
Trong cuộc bầu cử trước, những thoả thuận như vậy giữa các đảng khác có nghĩa là nhiều ứng cử viên RN đã bỏ lỡ một suất trong Quốc hội, mặc dù có kết quả tốt ở vòng đầu tiên. Trong cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua vào năm 2022, "cordon sanitaire" - một dạng “tường lửa cánh hữu" - đã cho thấy những lỗ hổng rõ ràng trong đó, có nghĩa là RN phần lớn có đại diện trong Quốc hội hiện đã giải tán, phù hợp với sức mạnh của họ trong vòng bỏ phiếu đầu tiên.
... khiến cho việc RN đắc cử trở nên bất khả thi
Theo dự đoán dựa trên các cuộc thăm dò ý kiến, RN và các đồng minh sẽ giành được từ 230 đến 280 ghế, nghĩa là họ sẽ bỏ lỡ đa số tuyệt đối (Xem Biểu đồ 2). Xu hướng hợp tác đang nổi lên giữa phe Macron và NFP sẽ làm giảm cơ hội của RN. Tuy nhiên, khó có thể thành lập một liên minh giữa hai phe này để hình thành đa số cầm quyền ổn định. Triết lý của họ quá khác nhau với vấn đề này, đặc biệt là khi nói đến chính sách kinh tế. Trên thực tế, có thể sẽ rất khó tìm được đa số cho những cải cách cấp bách trong 3 năm tới. Điều này cũng có thể khiến nhiều quyết định sắp tới ở phạm vi châu u ở trên khó khăn hơn.
Biểu đồ 2: Đảng của Le Pen chiếm đa số tuyệt đối
Dự đoán số ghế do ba liên minh/đảng nắm giữ dựa trên các cuộc thăm dò ý kiến; đường đứt nét biểu thị đa số tuyệt đối là 289 ghế; RN: bao gồm bộ phận đảng viên Cộng hòa hợp tác với RN
Nguồn: Public Senat, Commerzbank Research
CommerzBank