BoJ nhiều khả năng sẽ tăng lãi suất lên mức cao nhất 17 năm, báo hiệu sẽ còn thêm nhiều đợt tăng nữa
Ngọc Lan
Junior Editor
BoJ được dự đoán sẽ tăng lãi suất vào ngày hôm nay lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh làn sóng tăng trưởng mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán thế giới đã phần nào xua tan những lo ngại của các nhà hoạch định chính sách về tác động tiềm tàng từ các đe dọa áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trong khi giới đầu tư đã định giá gần như đầy đủ về đợt tăng lãi suất này, mọi sự chú ý giờ đây đổ dồn vào buổi họp báo sau cuộc họp của Thống đốc BoJ Kazuo Ueda, với hy vọng nắm bắt được những manh mối về lộ trình và thời điểm của các đợt điều chỉnh tiếp theo.
Tại phiên họp quan trọng kéo dài hai ngày và kết thúc vào thứ Sáu, BoJ được kỳ vọng sẽ đưa ra bước đột phá, nâng lãi suất chính sách ngắn hạn từ 0.25% lên 0.5%, một mức mà Nhật Bản chưa từng thấy trong 17 năm qua.
Động thái này sẽ nhấn mạnh quyết tâm của BoJ trong việc từng bước đưa lãi suất lên mức khoảng 1% - một mức cân bằng lý tưởng mà theo các chuyên gia phân tích, sẽ không gây áp lực quá mức cũng như không làm chậm đà tăng trưởng của nền kinh tế Nhật Bản.
"Thị trường đã thể hiện sự bình tĩnh đáng kể trước những phát ngôn của Trump, tạo điều kiện thuận lợi cho BoJ tiến hành tăng lãi suất," theo nhận định của Naomi Muguruma - Chiến lược gia trưởng về trái phiếu tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities.
Đợt tăng lãi suất sắp tới sẽ là lần đầu tiên kể từ tháng 7 năm ngoái - thời điểm mà quyết định này, cùng với báo cáo việc làm kém khả quan của Mỹ, đã tạo nên một cú sốc lớn cho giới đầu tư và châm ngòi cho đợt bán tháo dữ dội trên thị trường toàn cầu vào đầu tháng 8.
Để tránh lặp lại tình huống này, BoJ đã chủ động chuẩn bị kỹ lưỡng cho thị trường thông qua những tín hiệu mạnh mẽ được Thống đốc Ueda và Phó Thống đốc đưa ra trong tuần trước về khả năng điều chỉnh lãi suất. Những thông điệp này đã tạo động lực cho đồng Yên hồi phục, khi thị trường định giá khả năng tăng lãi suất khoảng 90%.
Trong báo cáo triển vọng quý quan trọng sắp được công bố sau cuộc họp, Hội đồng được kỳ vọng sẽ điều chỉnh tăng dự báo về giá cả. Quyết định này dựa trên những tín hiệu tích cực về việc làn sóng tăng lương lan rộng sẽ giúp Nhật Bản kiên định trên hành trình đạt mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.
Trong bối cảnh lạm phát đã vượt ngưỡng mục tiêu của BoJ trong gần ba năm, cùng với đó là sức ép từ đồng Yên suy yếu đẩy chi phí nhập khẩu lên cao, Thống đốc Ueda nhiều khả năng sẽ đặc biệt nhấn mạnh về viễn cảnh tiếp tục có thêm nhiều đợt tăng lãi suất trong thời gian tới.
Theo số liệu mới nhất được công bố hôm thứ Sáu, lạm phát tiêu dùng cơ bản của Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong 16 tháng vào tháng 12, cho thấy giá nhiên liệu và thực phẩm tăng tiếp tục đẩy chi phí sinh hoạt của các hộ gia đình lên cao.
Nhiều chuyên gia phân tích đã dự đoán BoJ sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong năm nay, trừ khi xảy ra cú sốc thị trường do Trump gây ra, điều này có thể ảnh hưởng đến đà tăng trưởng toàn cầu và sự phục hồi mong manh của nền kinh tế Nhật Bản.
"Sau khi lãi suất tăng lên 0.5%, BoJ nhiều khả năng sẽ duy trì nhịp độ tăng lãi suất khoảng hai lần một năm. Do đó, đợt tăng lãi suất tiếp theo có thể diễn ra vào tháng 9," Mari Iwashita, chuyên gia kinh tế tại Daiwa Securities nhận định.
"Tuy nhiên, mọi diễn biến sẽ phụ thuộc rất lớn vào bức tranh tăng trưởng và lạm phát của Mỹ, cách thức những yếu tố này tác động đến chính sách của Fed, cũng như những biến động trong tỷ giá USD/JPY." bà nhấn mạnh.
Đáng chú ý, các yếu tố chính trị trong nước cũng có thể ảnh hưởng đến thời điểm BoJ đưa ra quyết định tăng lãi suất, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc bầu cử Thượng viện sắp diễn ra vào tháng 7. Theo một số nhà phân tích, đây sẽ là thời điểm khó khăn khi liên minh thiểu số của Thủ tướng Shigeru Ishiba phải nỗ lực giành được sự ủng hộ của cử tri.
Kể từ khi nắm quyền điều hành vào tháng 4/2023, Thống đốc Ueda đã tháo dỡ chương trình kích thích của người tiền nhiệm vào tháng 3 năm ngoái, tiếp đó là quyết định nâng lãi suất ngắn hạn lên mức 0.25% vào tháng 7.
Các nhà hoạch định chính sách BoJ đã nhiều lần khẳng định cam kết tiếp tục lộ trình tăng lãi suất, với điều kiện Nhật Bản đạt được tiến triển trong việc thiết lập một chu kỳ kinh tế lành mạnh - nơi lạm phát tăng sẽ thúc đẩy tăng lương, từ đó kích thích tiêu dùng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp tục chuyển các chi phí gia tăng cho người tiêu dùng.
Bloomberg