Donald Trump và Obama, ai mang lại nhiều thành tựu hơn cho nước Mỹ?
Ngô Văn Thịnh
Economic Analyst
Nước Mỹ đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống thứ 46 vào ngày 3 tháng 11 để chọn ra người lãnh đạo đất nước này. Dưới đây là so sánh nhanh về thành tích kinh tế của Tổng thống Mỹ Donald Trump và người tiền nhiệm Barack Obama.
Đại dịch toàn cầu Covid-19 lần đầu tiên được công bố vào tháng 3 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh và kinh tế trên toàn thế giới vào năm 2020. Đại dịch cũng đã đem sự bất ổn đến với cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ và khiến khả năng tái đắc cử của ông Trump giảm đáng kể.
Để so sánh công bằng hơn giữa những thành tựu của chính quyền Trump và chính quyền của Obama, chúng tôi nêu bật trong báo cáo này 12 biểu đồ về kinh tế và dữ liệu thị trường trong 3 năm đầu tiên của chính quyền Trump (2017-2019) so với 3 năm cuối cùng của Obama (2014-2016), với mục đích loại bỏ những ảnh hưởng từ Đại dịch Covid-19.
Nhìn chung, mặc dù những thành tựu của Trump có kết quả không rõ ràng trong ba năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống (tính đến tháng 2 năm 2020, ngay trước đại dịch Covid-19), có những lĩnh vực đã cải thiện dưới sự lãnh đạo của ông, đặc biệt là thu nhập theo giờ của người lao động, tạo ra công ăn việc làm và gia tăng sản lượng cũng như đưa người dân thoát nghèo. Tuy nhiên, bất chấp việc áp đặt các hàng rào thuế quan thương mại, cán cân thương mại của Hoa Kỳ vẫn trở nên tồi tệ hơn.
Mặc dù đã thông qua việc cắt giảm thuế vào 2017, nền kinh tế dưới thời Trump nhìn chung đã hoạt động kém hiệu quả so với người tiền nhiệm ngoại trừ năm thứ 3 (tức là năm 2019). Nhưng khi tính trung bình 3 năm, ông Trump dẫn trước một chút với mức tăng trưởng 2.5% một năm, so với Của Obama là 2.4%.
Thị trường lao động
Ông Trump thể hiện kém hơn trong khía cạnh này, bảng lương phi nông nghiệp tăng 6.4 triệu trong 3 năm đầu, so với 7.8-7.9 triệu việc làm được tạo ra trong 3 năm cuối của chính quyền Obama.
Tỷ lệ thất nghiệp
Trong khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống thấp nhất trong 5 thập kỷ ở mức 3.5% vào cuối năm 2019 (sau 36 tháng ông Trump giữ cương vị tổng thống), Covid-19 đã làm “chệch bánh” thành tựu này của ông. Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ tăng lên 14.7% trong tháng 4, mức tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại suy thoái.
Thu nhập trung bình theo giờ
Mức lương theo giờ của công nhân đã tăng với tốc độ nhanh hơn nhiều dưới thời chính quyền Trump (trung bình 3% mỗi tháng), so với mức trung bình là 2.3% trong ba năm cuối cùng của Obama.
Thu nhập hộ gia đình
Tuy nhiên, so với thu nhập theo giờ, tăng trưởng thu nhập hộ gia đình thực tế đã chậm lại dưới thời ông Trump, với mức tăng trưởng 7.7% so với 8% trong 3 năm cuối nhiệm kỳ tổng thống của Obama.
Xoá đói giảm nghèo
Chính quyền Trump đã làm tốt hơn trong lĩnh vực này, giúp hơn 6.6 triệu Người Mỹ thoát nghèo trong vòng 3 năm, nhiều hơn mức 5.9 triệu người mà Obama đạt được trong nhiệm kỳ thứ hai của ông với cương vị tổng thống.
Công việc ngành sản xuất
Một trong những lời hứa của Trump là mang việc làm ngành sản xuất trở lại Mỹ. Theo thước đo này, ông Trump dẫn trước một chút (bỏ qua tác động của Covid-19), dựa trên mức tăng trưởng 600,000 việc làm ngành sản xuất trong 3 năm đầu tiên.
Sản lượng sản xuất
Trump đã làm tốt hơn trong việc nâng cao sản lượng ngành sản xuất của Hoa Kỳ khi ông áp đặt thuế quan thương mại và rào cản chống lại hàng nhập khẩu từ các nước khác, đặc biệt là Trung Quốc.
Kết quả thị trường chứng khoán
Khi so sánh với 3 năm cuối nhiệm kỳ của Obama, thị trường chứng khoán dưới thời Trump 3 năm đầu tiên đã vượt trội hơn hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu so sánh toàn bộ khoảng thời gian 4 năm, S&P500 không hoàn toàn mạnh hơn dưới thời Trump.
Cán cân thương mại
Đối với một chính phủ tập trung vào thương mại và thuế quan, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với thế giới thực tế còn tồi tệ hơn nữa trong 3 năm dưới thời Trump.
Cán cân thương mại với Trung Quốc
Tương tự, với căng thẳng thương mại leo thang đáng kể kể từ năm 2018 mà đỉnh điểm là ký kết thỏa thuận giai đoạn 1 vào tháng 1 năm 2020, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Trung Quốc tiếp tục xấu đi, ngoại trừ năm 2019.
Nợ liên bang
Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016, ông Trump đã hứa sẽ xóa bỏ nợ công trong vòng tám năm. Nhưng trong ba năm đầu tiên tại vị, nợ liên bang của Mỹ thực tế tăng 2.1 nghìn tỷ USD, cao hơn 50% so với mức tăng trong 3 năm cuối của Obama.