Donald Trump và thách thức thu hẹp khoảng cách kinh tế

Donald Trump và thách thức thu hẹp khoảng cách kinh tế

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

14:46 20/01/2025

Trong chiến dịch tái tranh cử thành công, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã tận dụng được lợi thế chính trị từ sự phân cực trong các chỉ số kinh tế nội địa.

Các động lực thúc đẩy xu hướng này, cùng với khoảng cách ngày càng rộng giữa hiệu suất kinh tế tổng thể của Mỹ và các đối tác, được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng nếu không có biện pháp can thiệp hiệu quả. Tình trạng này có thể dẫn đến những rủi ro trong lĩnh vực kinh tế, tài chính và xã hội trong những năm sắp tới. Khả năng giải quyết các vấn đề này một cách có hệ thống và nhất quán sẽ là yếu tố then chốt định hình di sản của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai.

Dù Hoa Kỳ đã và đang duy trì được những thành tựu ấn tượng về tăng trưởng và việc làm, "sự vượt trội về kinh tế" này lại không nhận được sự đánh giá tích cực rộng rãi từ cử tri. Phần lớn lợi ích được nhận định là chỉ tập trung vào một số phân khúc xã hội hạn hẹp, trong khi thiếu sự quan tâm thỏa đáng đến khó khăn của các nhóm dễ bị tổn thương - những người cảm thấy tiếng nói của mình chưa được lắng nghe.

Điều này làm suy giảm niềm tin của người dân vào năng lực quản lý kinh tế của đảng Dân chủ, tạo nên sự tương phản rõ rệt với tâm lý tích cực về diễn biến kinh tế trong nhiệm kỳ đầu của Trump. Hệ quả là một nền kinh tế phân hóa theo mô hình chữ "K" - phản ánh kết quả khác biệt giữa các nhóm thu nhập cao và thấp, đồng thời cho thấy tổng thống đắc cử sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể ở phân khúc thu nhập thấp.

Bất ổn tài chính hiện tại - bị khuếch đại bởi việc cạn kiệt nguồn tiết kiệm thời đại dịch, gia tăng nợ và bão hòa thẻ tín dụng - sẽ cần thời gian để khắc phục thông qua đà tăng hiện tại của lương và việc làm. Nếu tình hình xấu đi, hệ quả không chỉ là suy yếu cấu trúc xã hội mà còn đe dọa tiêu dùng - động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế Mỹ, đặc biệt trong thời điểm đất nước có tiềm năng cải thiện đáng kể về năng suất và tăng trưởng.

Hiện tượng phân cực không chỉ giới hạn trong phạm vi nội địa, đặc biệt khi xét đến vị thế vượt trội của Mỹ. Theo phân tích mới đây của Goldman Sachs, kể từ quý IV/2019 - thời điểm trước đại dịch - mức tăng GDP danh nghĩa của khu vực Eurozone chỉ đạt 39% so với Mỹ. Anh Quốc thậm chí còn thấp hơn với 10%, trong khi đại diện các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc cũng chỉ đạt 55%. Triển vọng tương lai cho thấy IMF vừa nâng dự báo tăng trưởng của Mỹ năm 2025 thêm 0.5 điểm phần trăm lên 2.7%, trong khi hạ dự báo cho khu vực châu Âu.

Hiệu suất vượt trội của kinh tế Mỹ đã tạo ra những diễn biến trên thị trường tài chính, có nguy cơ làm trầm trọng thêm thách thức của các quốc gia có tốc độ tăng trưởng, đầu tư và năng suất thấp hơn. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng mạnh do tăng trưởng vượt kỳ vọng, áp lực lạm phát dai dẳng và mức độ nhạy cảm của thị trường với nợ công và thâm hụt ngân sách gia tăng. Hệ quả là lợi suất tại các quốc gia khác cũng tăng theo do cạnh tranh nguồn vốn đầu tư với Mỹ. Những tác động lan tỏa tiêu cực này đặc biệt nghiêm trọng tại các nền kinh tế vốn đã tồn tại điểm yếu cơ cấu và đang phải đối mặt với các rào cản chu kỳ.

Anh Quốc là một minh chứng điển hình. Không chỉ chứng kiến lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm tăng nhanh hơn và cao hơn mức của Mỹ, quốc gia này còn phải đối mặt với sự suy giảm đáng kể giá trị đồng bảng. Tác động kép của trì trệ - lạm phát (stagflation) càng làm phức tạp thêm bức tranh kinh tế vốn đã ảm đạm, đồng thời thu hẹp dư địa điều hành cho cả chính sách tài khóa và tiền tệ. Tại khu vực Eurozone, mặc dù ít gay gắt hơn, những tác động lan tỏa cũng diễn ra theo chiều hướng tương tự. Tình trạng này cũng xuất hiện tại các nền kinh tế mới nổi, trong đó Trung Quốc thể hiện xu hướng quá mức trong việc bù đắp điểm yếu nội địa thông qua chính sách phá giá tiền tệ và thúc đẩy xuất khẩu.

Tương tự như tình trạng phân cực trong nước, sự gia tăng khoảng cách với bên ngoài này có thể làm phức tạp hóa các thách thức trong quản lý kinh tế mà chính quyền Trump mới phải đối mặt. Bởi lẽ, việc duy trì vị thế "ngôi nhà vững chãi trong khu phố đang suy thoái" là một nhiệm vụ không hề đơn giản.

Khi khoảng cách giữa Mỹ và phần còn lại của thế giới ngày càng rộng, giá trị đồng USD có xu hướng tăng cao. Với những vấn đề cơ cấu tại Trung Quốc và châu Âu, điều này sẽ không tạo điều kiện cho một quá trình điều chỉnh toàn cầu, nơi các nền kinh tế tăng trưởng chậm hơn dần hội tụ lên mức của Mỹ. Thay vào đó, đây có thể tác động tiêu cực đến chính nền kinh tế Mỹ, khi theo số liệu từ chuyên gia Torsten Slok của Apollo, 41% doanh thu của các doanh nghiệp trong chỉ số S&P 500 đến từ thị trường quốc tế. Tình trạng này cũng làm gia tăng nguy cơ thúc đẩy chủ nghĩa bảo hộ do ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của Mỹ.

Mặc dù sự phân cực kinh tế đã góp phần vào chiến thắng tái tranh cử của Trump, ông giờ đây phải đối mặt với nhiệm vụ tái định hướng xu hướng này nhằm giảm thiểu rủi ro đối với sự thịnh vượng của nền kinh tế Mỹ. Từ chính sách thuế đến các biện pháp thuế quan, tổng thống đắc cử cần cân nhắc kỹ lưỡng yếu tố này trong chuỗi thông báo chính sách dự kiến được công bố trong những tuần và tháng tới. Nếu không, những sáng kiến đầy triển vọng có thể đối mặt với nguy cơ thất bại.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Thị trường châu Âu phản ứng trước cuộc gọi của Trump - Putin
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thị trường châu Âu phản ứng trước cuộc gọi của Trump - Putin

Thông tin về cuộc điện đàm giữa Trump và Putin đã tác động mạnh đến thị trường tài chính châu Âu, với chứng khoán tăng, đồng euro mạnh lên và giá năng lượng lao dốc. Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo rằng một thỏa thuận hòa bình không đảm bảo sự phục hồi mạnh mẽ nếu chỉ đơn thuần giúp khôi phục nguồn cung khí đốt Nga.
Thị trường lạc quan trước kỳ vọng Mỹ nới lỏng thuế quan
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thị trường lạc quan trước kỳ vọng Mỹ nới lỏng thuế quan

Chứng khoán tiếp tục tăng khi nhà đầu tư kỳ vọng Mỹ sẽ trì hoãn áp thuế đối ứng, mở ra cơ hội đàm phán. Đồng USD suy yếu, trong khi chứng khoán Trung Quốc bật tăng mạnh nhờ triển vọng AI. Vàng dao động gần mức cao kỷ lục, còn dầu giữ ổn định khi thị trường đánh giá tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ.
Tâm lý FOMO đối với Vàng có nguy cơ làm "bong bóng thị trường xì hơi"?
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

Tâm lý FOMO đối với Vàng có nguy cơ làm "bong bóng thị trường xì hơi"?

Thị trường luôn trông đẹp nhất khi ở đỉnh cao - điều này ngày càng đúng với vàng khi kim loại này tiến gần đến mức 3,000 USD/ounce. Vàng đang biến động như một hàng hóa Veblen, một mặt hàng mà, trái ngược với các quy luật kinh tế, nhu cầu lại tăng lên khi giá tăng. Liệu động lực này có thể được duy trì không?
Donald Trump đi nước cờ tiếp theo trong cuộc chiến thương mại: Thị trường phản ứng ra sao?
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

Donald Trump đi nước cờ tiếp theo trong cuộc chiến thương mại: Thị trường phản ứng ra sao?

Đây là ngày mà nhiều người trên thế giới đã lo sợ, khi Tổng thống Donald Trump triệu tập giới truyền thông vào Phòng Bầu Dục và tuyên bố một cuộc chiến thương mại toàn diện. Sau đó, thị trường phản ứng với sự nhẹ nhõm và làm rõ rằng họ không tin vào những lời đó.
Trump đã đưa thương mại với Ấn Độ trở lại bàn đàm phán
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Trump đã đưa thương mại với Ấn Độ trở lại bàn đàm phán

Trump đã đưa thương mại trở lại bàn đàm phán, tạo động lực cho thỏa thuận Mỹ - Ấn sau nhiều năm đình trệ. Khác với chính quyền Biden, Trump chỉ cần một thỏa thuận có lợi, giúp đàm phán tiến triển nhanh hơn. Điều này không chỉ có lợi cho Ấn Độ mà còn tác động đến toàn khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Các gã khổng lồ công nghệ đang dần vượt qua cú sốc DeepSeek
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Các gã khổng lồ công nghệ đang dần vượt qua cú sốc DeepSeek

DeepSeek gây chấn động ngành AI Mỹ, nhưng thị trường nhanh chóng phục hồi nhờ cam kết đầu tư mạnh vào hạ tầng AI. Nvidia, dù chịu tổn thất lớn, vẫn giữ lợi thế khi ngành chuyển từ đào tạo mô hình sang tối ưu hóa suy luận. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của AI nguồn mở và áp lực thương mại hóa đang định hình một cuộc cạnh tranh khốc liệt hơn.
Thuế quan đối ứng của Trump: Đòn giáng mới trong thương mại toàn cầu?
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thuế quan đối ứng của Trump: Đòn giáng mới trong thương mại toàn cầu?

Trump ký sắc lệnh yêu cầu đề xuất thuế quan đối ứng, có thể làm thay đổi quan hệ thương mại Mỹ với thế giới. Chính sách này nhằm cân bằng mức thuế và các rào cản thương mại mà Mỹ cho là bất lợi, nhưng cũng có thể gây ra lạm phát trong nước và kìm hãm tăng trưởng toàn cầu. Các nền kinh tế mới nổi như Ấn Độ, Argentina và Đông Nam Á sẽ chịu tác động nặng nề nhất.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ