Ngồi sau tay lái của một chiếc xe điện sản xuất tại Detroit và lái xe về phía nam. Đường nét của một thành phố từng là điển hình cho sự suy thoái công nghiệp mờ dần trong gương chiếu hậu. Đi đến Ohio, nơi sản xuất pin đang ngay gần trước mặt bạn. Các chất bán dẫn điều chỉnh tốc độ sạc pin cũng được sản xuất ở đó, trong một nhà máy mới rộng lớn mà Lầu Năm Góc coi là một trong những khách hàng lớn nhất. Sạc lại bằng điện được truyền từ một trong những nhà máy hạt nhân mới của Tây Virginia, sau đó bắt đầu hành trình dài vào vùng trung tâm. Sau những trang trại gió vô tận của Kansas, bạn lái xe qua những cánh đồng năng lượng mặt trời rộng lớn của Oklahoma, sau đó quay trở lại bờ biển vùng vịnh. Chuyến đi kết thúc bên một dòng nước, ánh mặt trời rực rỡ lấp lánh trên một nhà máy hydro xanh tươi.

Hình dung đây sẽ là hình ảnh nước Mỹ vào năm 2033, nếu chính quyền Biden thực hiện theo kế hoạch của mình. Trong hai năm qua, Quốc hội đã thông qua ba dự luật, về cơ sở hạ tầng, chip bán dẫn và cây xanh, sẽ cung cấp 2 triệu đô la để định hình lại nền kinh tế. Với hành động này của chính phủ, nước Mỹ có thể tự tái công nghiệp hóa, củng cố an ninh quốc gia, vực dậy những nơi bị bỏ lại phía sau, cổ vũ những người lao động tay chân và đồng thời giảm đáng kể lượng khí thải carbon. Đây là chính sách công nghiệp có định hướng và tham vọng nhất của đất nước này trong nhiều thập kỷ.

Tổng thống Biden đang tham gia một canh bạc chính trị mang tính thời đại. Vị tổng thống này đang hoạt động trên rất nhiều mặt trận vì ông không có lựa chọn nào khác. Cách duy nhất để giành được thế đa số trong Quốc hội là thúc đẩy mong muốn của đảng Dân chủ trong việc hành động chống biến đổi khí hậu trước những lo lắng của phe diều hâu về mối đe dọa từ Trung Quốc và nhu cầu giải quyết những nơi bị bỏ lại phía sau ở trung tâm nước Mỹ. Theo một cách riêng, thì mỗi mối quan tâm này đều hợp lệ. Nhưng về mặt chính sách, sự gắn kết chặt chẽ giữa các vấn đề quan tâm gần đây đã đưa nước Mỹ trở thành một thế giới tốt thứ nhì.

Đạo luật Cơ sở hạ tầng cung cấp 1.2 triệu đô la trong vòng mười năm cho đường, cầu và dây cáp cho một mạng lưới xanh mới. Đạo luật chip, thúc đẩy sản xuất chất bán dẫn ở Mỹ, bao gồm 280 tỷ đô la chi tiêu. Đạo luật Giảm lạm phát bao gồm 400 tỷ đô la trợ cấp cho công nghệ xanh trong mười năm; một số nhà phân tích cho rằng con số thực sẽ là 800 tỷ đô la. Và đương nhiên, tiền chỉ là một phần trong tổng thể bức tranh. Cùng với đó là rất nhiều quy tắc, từ yêu cầu pin phải được sản xuất ở Bắc Mỹ, đến các hạn chế đối với xuất nhập khẩu công nghệ vì lý do an ninh quốc gia.

Một kế hoạch khổng lồ với nhiều mục tiêu đi cùng hệ quả không chỉ đơn giản là thành công hay thất bại. Hệ quả của nó có thể kéo dài trong nhiều năm. Tuy nhiên, bạn không cần phải là Ayn Rand để đặt câu hỏi liệu chính phủ có quản lý một loạt dự án đầy tham vọng như vậy hay không. Ví dụ, vì chủ nghĩa môi trường của Mỹ đặt việc bảo tồn lên hàng đầu, nên phải mất hơn một thập kỷ để có được các giấy phép cần thiết để kết nối một dự án tái tạo ở Wyoming với lưới điện của California. Tương tự như vậy, nếu các ngành được khuyến khích tập trung vào vận động hành lang hơn là đổi mới và cạnh tranh, thì chi phí sẽ tăng lên.

Nếu các sản phẩm xanh như tua-bin gió trở nên đắt đỏ hơn, thì quá trình chuyển đổi xanh cũng sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Và nếu các quốc gia phương Tây khác đánh mất các ngành công nghiệp quan trọng vào tay Mỹ khi họ chạy theo trợ cấp hoặc hạn chế nhập khẩu, thì các liên minh làm nền tảng cho an ninh của Mỹ sẽ bị ảnh hưởng.

Thật vậy, toàn bộ doanh nghiệp có thể khó hoạt động vì thiếu công nhân. Kế hoạch này sẽ không bao giờ tạo ra nhiều việc làm ổn định cho tầng lớp lao động: trong nền sản xuất ngày nay, robot điều khiển các dây chuyền lắp ráp. Nhưng Mỹ cũng có thể gặp khó khăn trong việc tìm đủ công nhân xây dựng ngắn hạn cần thiết để xây dựng cơ sở hạ tầng xanh. Tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3.5%, mức thấp nhất trong 50 năm. Nhập cư nhiều hơn có thể giúp lấp đầy chỗ trống, nhưng điều này sẽ bị hạn chế. Các chính sách nhằm giúp phụ nữ tham gia lại thị trường lao động, chẳng hạn như giáo dục sớm, đã bị loại bỏ khỏi kế hoạch của Tổng thống Biden. Do đó, trợ cấp xanh có nguy cơ bị chuyển sang chế độ tiền lương cao hơn.

Chính quyền đã có câu trả lời cho các nhà phê bình. Họ cho rằng, nếu Mỹ có thể phát triển các công nghệ mới, xây dựng chuỗi cung ứng ít phụ thuộc vào Trung Quốc hơn và giảm chi phí cho các nguồn năng lượng sạch, thì nền kinh tế sẽ trở nên tốt hơn. Điều đó khiến Mỹ có những lợi thế đáng kể như: thị trường nội địa phong phú, cảnh quan rộng lớn cho các trang trại năng lượng mặt trời và gió, đường ống vận chuyển hydro và hồ chứa để lưu trữ carbon. Các trường đại học và vốn đầu tư mạo hiểm làm cho đất nước này trở thành một trung tâm đổi mới xanh. Mỹ đã thu hút đầu tư nước ngoài để làm việc cùng với các khoản trợ cấp. Và chính sách được hưởng một mức độ đồng thuận chính trị.

Để giúp kế hoạch thực hiện đúng như những mục đích tốt đẹp được đề ra, sẽ cần phải cân nhắc ba điều. Đầu tiên, nỗ lực thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước cần phải được kết hợp với một chương trình ngoại giao thương mại bền vững. Một cách để xây dựng một khối ủng hộ quá trình chuyển đổi xanh rẻ hơn là cho phép hàng hóa sản xuất ở nước ngoài tiếp cận với các khoản trợ cấp của Mỹ (miễn là chúng không phải của Trung Quốc, Iran hoặc Nga). Thứ hai, các khoản trợ cấp nên nghiêng về các công nghệ chưa khả thi về mặt thương mại, chẳng hạn như các loại lò phản ứng hạt nhân mới và thu hồi và lưu trữ carbon. Tiền công đã chi cho việc sản xuất các tấm pin mặt trời có thể được sản xuất với giá rẻ hơn ở nơi khác sẽ bị lãng phí. Thứ ba, để xây dựng cơ sở hạ tầng mới được trợ cấp, Mỹ cần cải cách luật cấp phép của mình, có lẽ bằng luật liên bang thay thế các mối quan tâm của tiểu bang và địa phương.

Dù tốt hay xấu, kế hoạch cải cách nền kinh tế của Tổng thống Biden sẽ thay đổi nước Mỹ một cách sâu sắc. Nó có thể thành công trong việc giúp đối phó với một Trung Quốc độc tài, ngăn cử tri nước nhà ủng hộ một nền chính trị cấp tiến và những chính sách không mang tính xây dựng, đồng thời thách thức những dự đoán ảm đạm về tác động của biến đổi khí hậu. Nhưng đừng vội vui mừng, thật táo bạo khi tin rằng cách đối phó với ba vấn đề riêng lẻ khó nhằn lại là giải quyết tất cả chúng cùng một lúc.