Các ngân hàng trung ương tìm cách quản lý nền kinh tế bằng cách thiết lập các mức độ lãi suất nhằm thúc đấy hay hạn chế các hoạt động chi tiêu và tín dụng của người tiêu dùng ví dụ như mua xe hơi, các dự án xây dựng. Các mức này sẽ xoay quanh lãi suất trung lập, khi lãi suất nằm ở mức không gây ảnh hưởng. Đây là một thiết lập chính sách quan trọng hiện nay bởi vì hầu hết các nhà hoạch định chính sách tiền tệ vẫn đang cố để lãi suất đủ cao nhằm kiểm soát lạm phát, nhưng không đến mức gây ra một cuộc suy thoái kinh tế. Cuộc tranh luận về lãi suất trung lập sẽ ảnh hưởng đến thời điểm các ngân hàng trung ương bắt đầu cắt giảm và quy mô cắt giảm của họ.

1.Lãi suất trung lập là gì?

Theo lý thuyết, lãi suất trung lập (kí hiệu: r*) là mức lãi suất mà khi đó chính sách tiền tệ không kích thích cũng không thắt chặt tăng trưởng kinh tế. Cựu Phó Chủ tịch Fed US Lael Brainard phát biểu năm 2018 thì đó là mức "tăng trưởng ở quanh vùng tiềm năng khi đạt toàn dụng lao động và lạm phát ổn định". (Yếu tố để Fed quyết định mức lãi suất quỹ liên bang.)

2.Tại sao đó lại là một con số quan trọng?

Về lâu dài, các ngân hàng trung ương muốn chính sách của họ nhất quán với lãi suất trung lập mà họ cho là hợp lý. Nếu nền kinh tế hoạt động dưới công suất tối đa, họ sẽ đưa lãi suất về dưới mức trung lập để giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, nếu lạm phát quá cao, họ muốn giữ lãi suất ở mức cao hơn mức trung lập để làm chậm mọi thứ lại.

3.Làm thể nào Fed biết được mức lãi suất trung lập hợp lý?

Fed không biết chắc chắn nhưng có thể ước tính được. Các ngân hàng trung ương thường nhìn vào năng suất và dân số học để quyết định mức lãi suất trung lập. Vào năm 2012, khi các quan chức Fed lần đầu tiên công bố ước tính về lãi suất trung lập hàng quý, FOMC đã ước tính lãi suất trung lập là 4.25%. Trong những năm tiếp theo, ước tính này liên tục được điều chỉnh giảm và kể từ năm 2019 nó đã gần như không thay đổi ở mức 2.5%.

4.Các quan chức Fed nói gì?

Dù các quan chức Fed nghĩ rằng 2.5% là mức trung lập cho lãi suất trong dài hạn, họ không đặt cược tất cả vào điều đó. Họ biết rằng họ đang phải đối mặt với những tình huống bất thường của nền kinh tế sau đại dịch. Chủ tịch Fed Minneapolis Neel Kashkari phát biểu vào tháng 2: "Có thể, ít nhất là trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch, lập trường chính sách mang tính trung lập đã tăng lên. Lãnh đạo của các ngân hàng Richmond, Boston và Cleveland gần đây cũng đã đưa ra những phát biểu tương tự. Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết vào ngày 31/01 rằng "chúng tôi không biết chắc chắn lãi suất trung lập ở đâu vào bất kỳ thời điểm nào."

5.Cách ước tính lãi suất trung lập đã thay đổi hành động của Fed như thế nào?

Điều này không hoàn toàn rõ ràng. Các quan chức Fed đã nhanh chóng tăng lãi suất cơ bản từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023 nhằm nỗ lực kiểm soát lạm phát, và hiện tại lãi suất đã trên 5%. Giờ đây khi lạm phát giảm, Fed cũng đang xem xét cắt giảm lãi suất. Có lẽ, Fed sẽ điều chỉnh lại ước tính của họ về lãi suất trung lập khi cuộc chiến chống lạm phát kết thúc. Nhưng dự báo mới nhất Fed công bố vào tháng 12 cho thấy các quan chức dự kiến lạm phát sẽ ở mục tiêu 2% vào cuối năm 2026, với lãi suất cơ bản vẫn ở mức 2.9%. Không có cuộc thảo luận nào về chủ đề này trong biên bản cuộc họp của Fed vào tháng 1.