Tất cả các loại tiền kỹ thuật số ngoại trừ bitcoin ban đầu đều được gọi dưới cái tên altcoin bởi một lý do duy nhất: Sự bùng nổ của các dự án xây dựng dựa trên mã nguồn của bitcoin. Các đồng tiền kỹ thuật số vào thủa sơ khai vẫn chưa đủ đặc biệt để được gọi bằng những thuật ngữ riêng. Tên gọi altcoins là viết tắt của cụm từ "alternative coins" - các đồng coin phụ bên cạnh bitcoin. Cộng đồng khi đó vẫn chưa đặt quá nhiều chú ý tới các đồng tiền khác ngoài bitcoin bởi sự ưu việt vượt trội của nó về tiềm năng tăng giá hay sự chấp nhận trong thực tế.

Tuy nhiên, mọi thứ đã dần thay đổi với sự ra đời của nền tảng hợp đồng thông minh Ethereum - cho phép các đồng tiền kỹ thuật số tự động thao tác các giao dịch. Điều này đã buộc cộng đồng dần có sự phân biệt giữa 2 khái niệm "altcoin" và "token". Khái niệm "altcoin" giờ đây dùng để chỉ các đồng tiền sở hữu một mạng lưới blockchain riêng, trong khi "token" là các đồng tiền được tạo ra trên một nền tảng hợp đồng thông minh khác. Sự mở rộng nhanh chóng của các nền tảng blockchain mới đã làm giảm bớt ưu thế vượt trội của bitcoin.

Giờ đây, mỗi altcoin đều mang tới những giải pháp riêng biệt đối với nhiều vấn đề như quản lý giao dịch, mã hóa ngôn ngữ, cơ chế đào hay thuật toán đồng thuận. Mặc dù vậy, giá trị của các đồng altcoin hiện vẫn còn phụ thuộc rất lớn vào biến động vốn hóa của bitcoin.

Cách phân loại các đồng tiền kỹ thuật số hiện tại

Vai trò của Ethereum trong việc phân loại các đồng tiền kỹ thuật số

Hệ sinh thái của Ethereum đã thúc đẩy sự phát triển của thị trường tiền kỹ thuật số cũng như cộng đồng những người tham gia mà nổi bật nhất thông qua cơ chế phát hành coin lần đầu - ICOs (Initial Coin Offerings) tương tự như mô hình IPOs và giúp cho bất cứ ai cũng có thể tiếp cận với một dự án mới. Các nhà phát hành nỗ lực phát triển các đồng tiền chạy trên nền tảng Ethereum và những người dùng cuối có thêm động lực để tự đào tạo kiến thức về công nghệ. Sự đa dạng của các loại tokens trên mạng lưới Ethereum đặt ra yêu cầu mới phải phân loại lại các loại tiền kỹ thuật số.

Thuật ngữ "altcoin" giờ đây trở nên khá nhập nhằng và không đủ chi tiết để định nghĩa chính xác một đồng tiền. Mọi người giờ đây muốn biết chính xác đồng tiền họ quan tâm là "staking coin", "mining coin", "stable coin" hay "utility coin"... bởi tiền kỹ thuật số giờ đây không chỉ đơn thuần là phương tiện dùng để thanh toán như ban đầu.

Sự xuất hiện của các thuật ngữ mới - Từ "meme tokens" tới "GameFi"

"Meme tokens" là một thuật ngữ mà hầu hết những người tham gia thị trường tiền kỹ thuật số biết tới thông qua những dòng tweet của Elon Musk về Dogecoin. Dẫu vậy, hiện vẫn chưa có một sự phân biệt rạch ròi với "meme tokens" và phần còn lại. Sự nổi lên của các nonfungible tokens - NFTs cho thấy cộng đồng tiền kỹ thuật số đã sẵn sàng cho những thuật ngữ mới. Về mặt bản chất, NFTs có thể coi là một loại altcoin, tuy nhiên những đặc tính riêng biệt khác của NFTs đã giúp cho chúng được phân loại một cách cụ thể hơn so với trước đây.

"GameFi" cũng là một thuật ngữ mới được bổ sung vào từ điển tiền kỹ thuật số, nơi mà những người chơi game có thể nhận và giao dịch các tài sản kỹ thuật số. Hiện tại lĩnh vực này vẫn còn khá sơ khai do đó hoàn toàn có khả năng sẽ có thêm những khái niệm phân loại phụ mới trong tương lai.

Cộng đồng tham gia tiền kỹ thuật số ngày càng hiểu biết hơn

Mức độ hiểu biết chung của thị trường đối với tiền kỹ thuật số đang được được cải thiện nhanh chóng. Những người ảnh hưởng, người sáng tạo nội dung hay các Youtuber đang khá thành công trong việc diễn giải các thuật ngữ phức tạp trở nên thân thiện hơn với người dùng phổ thông. Cộng đồng nhận ra rằng việc phân loại chính xác các loại tài sản kỹ thuật số gia tăng khả năng tìm được các dự án thực sự tiềm năng từ giai đoạn sơ khai.

Tương quan giữa các đồng tiền kỹ thuật số top đầu

Việc phân loại các đồng tiền kỹ thuật số giúp ích cho việc so sánh giữa các đồng tiền với nhau. Để làm được điều này bạn cần phải biết rõ cơ chế hoạt động của mỗi đồng tiền và mục tiêu mà nó hướng tới. Nếu hiểu rõ điều này bạn sẽ hiểu không thể so sánh giữa Dash với ADA khi một loại là phương tiện thanh toán và một loại là một nền tảng hợp đồng thông minh.

Một luận điểm khác ủng hộ sự loại bỏ của hệ thống phân loại bitcoin và altcoin đó là sự tương quan giữa giá bitcoin và các đồng tiền còn lại. Một số cặp tiền đã cho thấy sự suy yếu về tương quan khá rõ ràng. Điển hình đó là ADA và XRP khi có mối tương quan thấp hơn với biến động của các đồng tiền lớn khác, và đối với USDT mối tương quan còn ở mức âm.

Việc phân loại chính xác cũng giúp ích trong việc đa dạng hóa danh mục đầu tư khi bạn có thể lựa chọn không bỏ hết khoản đầu tư của mình vào các loại tiền cùng loại. Mặc dù ngày càng có nhiều thuật ngữ mới được đưa ra, chúng ta vẫn hoàn toàn có thể gộp chung tất cả chúng - DeFi, GameFi, NFTs và Meme tokens - dưới thuật ngữ "altcoin". Dưới góc độ của các trader, rất nhiều người cho rằng altcoins sẽ đem lại mức lợi suất ấn tượng nhất trong tương lai. Còn dưới tư cách của một người ủng hộ bitcoin và CEO của một sàn giao dịch tiền kỹ thuật số, tôi rất ủng hộ việc phân loại ngày càng chi tiết tiền kỹ thuật số bởi lĩnh vực này khó có thể nhận được sự chấp nhận rộng rãi nếu chỉ có bitcoin.

Tác giả bài viết, Johnny Lyu, hiện là CEO của KuCoin - một trong những sàn giao dịch tiền kỹ thuật số lớn nhất, bắt đầu hoạt động kể từ năm 2017.