Tóm tắt:

• Những tiến bộ trong AI tạo sinh cùng với sự thay đổi dài hạn về nhân khẩu học tạo ra tình trạng thiếu hụt lao động có thể thúc đẩy sự phát triển và áp dụng robot tiên tiến.
• Việc sử dụng robot hình người có thể vượt qua việc sử dụng xe tự lái, vốn đơn giản hơn về mặt công nghệ nhưng hoạt động trong một môi trường phức tạp và biến động.
• Số lượng robot hình người ở Mỹ có thể đạt tới 63 triệu đơn vị vào năm 2050, với tác động lên tiền lương trị giá 3 nghìn tỷ USD.
• Các ngành và công ty phát triển các loại robot này, cũng như những bên có thể hưởng lợi từ việc tự động hóa, có thể là những đơn vị thu được lợi ích lớn nhất từ robot hình người.

Hoa Kỳ đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do các thay đổi nhân khẩu học dài hạn, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế trong nhiều năm tới. Trong khi đó, các tiến bộ trong mô hình ngôn ngữ lớn và trí tuệ nhân tạo sinh tạo dự kiến sẽ mang lại những đổi mới đột phá trong các ngành từ y tế đến sản xuất và nhiều lĩnh vực khác.

Những xu hướng này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của robot hình người, những robot tiên tiến có tay, chân, bàn tay và "bộ não" được vận hành bởi AI tạo sinh. Việc ứng dụng những máy móc hình người này có thể diễn ra nhanh hơn cả xe tự lái. Điều này có thể tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư trong các ngành và công ty đang phát triển robot và các thành phần quan trọng của chúng, cũng như những doanh nghiệp có thể hưởng lợi từ việc tích hợp robot hình người vào lực lượng lao động của mình.

“Hãy nghĩ đến các nhiệm vụ đa dạng mà con người có thể thực hiện bằng tay trần hoặc bằng cách sử dụng công cụ, và sau đó là vô số máy móc được thiết kế cho bàn tay và ngón tay của con người," Adam Jonas, Trưởng bộ phận nghiên cứu động cơ toàn cầu và chia sẻ phương tiện đi lại của Morgan Stanley, cho biết. “Khi tốc độ tăng trưởng dân số trong độ tuổi lao động tại các nền kinh tế tiên tiến tiếp tục suy giảm, người máy hình người có thể trở thành yếu tố cần thiết cho các ngành công nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thu hút đủ lao động để duy trì năng suất.”

Các nhà phân tích của Morgan Stanley ước tính rằng đến năm 2040, Hoa Kỳ có thể có 8 triệu robot hình người đang làm việc, với tác động lên tiền lương là 357 tỷ USD. Đến năm 2050, các nhà phân tích dự báo con số này sẽ tăng lên 63 triệu, có thể ảnh hưởng đến 75% ngành nghề, 40% lực lượng lao động và khoảng 3 nghìn tỷ USD tiền lương.

Thương mại hóa robot hình người sẽ đối mặt với nhiều thách thức, chủ yếu là sự chấp nhận về mặt xã hội và chính trị do tiềm năng to lớn của chúng trong việc làm gián đoạn một phần lớn lực lượng lao động toàn cầu, Jonas cho biết, có thể có tới 70% công việc trong ngành xây dựng và 67% trong các ngành nông nghiệp, ngư nghiệp và lâm nghiệp sẽ bị ảnh hưởng. “Và mặc dù chúng có thể không phải là giải pháp tốt nhất, nhưng chúng ngày càng trở nên cần thiết đối với một thế giới đang đối mặt với thách thức lớn về tuổi thọ.

Các bộ phận chuyển động

Từ góc độ kỹ thuật, robot hình người dễ phát triển hơn so với xe tự lái, vốn dĩ chỉ là những robot đơn giản hoạt động trong một môi trường phức tạp, năng động và khó đoán. Trong khi xe tự lái chỉ có ba đầu ra vật lý (vô lăng, bàn đạp ga và bàn đạp phanh), robot hình người có thể có hàng chục điểm chuyển động ở tay, chân và bàn tay. Nhưng không giống như một chiếc xe tự lái đi trên đường thực tế, robot hình người có thể học hỏi và vận hành tương đối an toàn trong một công trường hoặc nhà máy được kiểm soát. Những yếu tố này cho thấy rằng việc thương mại hóa robot hình người sẽ diễn ra nhanh hơn so với xe tự lái.

Các ngành có khả năng hưởng lợi nhiều nhất từ những tiến bộ trong lĩnh vực robot hình người là những ngành có nhiều lao động tay chân nguy hiểm nhất. Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, các ngành như vận tải và kho bãi, xây dựng, sản xuất, nông nghiệp và khai khoáng là những ngành có mức độ nguy hiểm cao nhất, nghĩa là các công ty triển khai robot hình người có thể đạt được lợi thế cạnh tranh. Trong khi đó, những công việc có tính chất lặp đi lặp lại, nhàm chán hoặc nguy hiểm, và những ngành công nghiệp có nhiều công đoàn hoặc chi phí lao động đơn vị cao nhất cũng có thể đối mặt với sự gián đoạn từ robot hình người.

“Chúng tôi ước tính rằng robot hình người có tiềm năng mang lại khoản tiết kiệm chi phí khoảng từ 500,000 đến 1 triệu USD cho mỗi công nhân trong vòng 20 năm,” Jonas cho biết. Các nhà phân tích ước tính chi phí sản xuất một robot hình người có thể dao động từ 10,000 đến 300,000 USD, tùy thuộc vào cách chúng được cấu hình và sử dụng.

Cuối cùng, những robot hình người có khả năng mô phỏng biểu cảm và giao tiếp của con người - như các robot trong bộ phim Chiến tranh giữa các vì sao - có thể giúp chúng dễ dàng được chấp nhận hơn trong các lĩnh vực khác, bao gồm y tế, giáo dục và các công việc đòi hỏi sự hợp tác với con người.

Tương lai Lạc quan

Việc phát triển robot hình người có thể điều hướng trong các môi trường phức tạp của con người sẽ cần đến những tiến bộ liên tục trong AI tạo sinh, cũng như sự tinh chỉnh khả năng chuyển động, cảm biến và dung lượng pin. Mặc dù sự phát triển của robot hình người tiên tiến mới ở giai đoạn đầu, nhưng tiến bộ trong các công nghệ này trong vài năm qua đã mang lại động lực đáng kể.

"Nhà đầu tư có cơ hội trong các “ngành hỗ trợ” - các lĩnh vực và công ty sẽ sản xuất các bộ phận, lắp ráp và tiếp thị các robot hình người hoàn chỉnh," ông Ed Stanley, Trưởng Bộ phận Nghiên cứu Đề tài Châu Âu tại Morgan Stanley, cho biết. "Những ngành đó bao gồm các công ty sản xuất AI tạo sinh (bộ não của robot), động cơ giúp robot hoạt động, và lưu trữ pin cần thiết để cung cấp năng lượng. Sự phát triển mạnh mẽ ở ba lĩnh vực này sẽ là chìa khóa để thương mại hóa robot hình người."

Các xã hội sẽ phải đối mặt với vô số vấn đề liên quan đến quy định và an toàn, cùng với sự phản đối về những thay đổi trong thị trường lao động. Nhưng cũng như những bước nhảy vọt công nghệ trước đây trong kinh doanh - tự động hóa, máy tính, thương mại điện tử và giờ đây là AI tạo sinh - xã hội sẽ dần điều chỉnh theo thời gian.

"Chúng tôi thấy một tương lai lạc quan hơn so với bức tranh mà những người phản đối công nghệ vẽ ra, một tương lai trong đó robot tiếp tục bổ trợ và nâng cao năng suất lao động của con người, và một tương lai mà công việc nhàm chán và nguy hiểm có thể được thuê ngoài," Stanley nói. "Mặc dù con đường để đạt được sự chấp nhận của thị trường và việc mở rộng quy mô có thể mất nhiều thập kỷ để diễn ra, nhưng chúng tôi nghĩ rằng sẽ có một số phát triển và cột mốc trong các bộ phận của robot hình người trong năm tới."