Warren Buffett đã có chuyến thăm đến thủ đô Nhật Bản vào tháng trước. Một động thái gần đây trong việc tăng tỷ lệ đầu tư của Berkshire Hathaway vào 5 công ty thương mại tổng hợp được ủng hộ như một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm quan trọng đối với lĩnh vực doanh nghiệp suy yếu từ lâu của đất nước.

Buffett đã bắt đầu tích lũy cổ phần trong Các tập đoàn thương mại tổng hợp (còn gọi là sogo shosha - những tập đoàn nhập khẩu mọi thứ từ năng lượng, kim loại đến thực phẩm và hàng dệt may vào Nhật Bản) ba năm trước, ông coi việc đầu tư này như một vụ đặt cược vào số ít doanh nghiệp bị lãng quên đang tạo ra lợi nhuận hấp dẫn.

Giữa các cuộc tiếp kiến với một số doanh nhân hàng đầu của Nhật, nhà đầu tư kì cựu đã bày tỏ sự ấn tượng của mình về năm công ty mà ông hiện đang đều sở hữu 7.4% cổ phần, ông đã phải thốt lên: “Tôi thực sự kinh ngạc"

Không dễ để nắm được đầy đủ thông tin chi tiết về các công ty thương mại của Nhật Bản. Mỗi công ty có một đế chế riêng trải dài toàn cầu với sự đa dạng khó hiểu, bao gồm các hoạt động khác nhau như thiết kế quần áo, bán lẻ và xây dựng cửa hàng tiện lợi.

Tuy nhiên, một điểm chung mà cả năm công ty đều có là tập trung vào giao dịch hàng hóa - một thực tế khiến dòng tiền của họ nhạy cảm bất thường với giá trị của đồng đô la, cũng như giá của các mặt hàng như khoáng sản, ngũ cốc và dầu mỏ.

Thu nhập ngoại tệ của sogo shosha, được hỗ trợ nhờ việc trao đổi hàng hóa từ các nguồn trên khắp thế giới, khiến các tập đoàn thương mại khác biệt với các công ty có doanh thu và chi phí phụ thuộc nhiều hơn vào giá cả ở thị trường nội địa. Buffett đã lợi dụng đặc điểm này để kiếm lợi nhuận cho khoản đầu tư của mình, ngay cả khi các kế hoạch được ca ngợi của các công ty thương mại nhằm tái tạo lại chính bố máy công ty của mình vì một thế giới không có nhiên liệu hóa thạch không được tiến hành như kế hoạch.Thu nhập ngoại tệ của sogo shosha, được hỗ trợ nhờ việc trao đổi hàng hóa từ các nguồn trên khắp thế giới, khiến các tập đoàn thương mại khác biệt với các công ty có doanh thu và chi phí phụ thuộc nhiều hơn vào giá cả ở thị trường nội địa.

Một trong những chi tiết hấp dẫn nhất là Buffett đã mua cổ phiếu của các công ty bằng khoản vay dài hạn bằng đồng Yên.

Nếu đồng tiền của Nhật Bản mất giá, giá trị của khoản vay chưa thanh toán bằng đồng yên của Berkshire sẽ giảm xuống. Đồng thời, giá trị của các cổ phần trong sogo shosha tính theo đồng đô la có thể không giảm nhiều do thu nhập ngoại tệ của họ. Nếu giá trị của khoản nợ giảm nhiều hơn giá trị cổ phần, thì Buffett có thể thu được lợi nhuận ngay cả khi hiệu quả kinh doanh cơ bản không thay đổi nhiều.

Chắc chắn Buffett không có ý định đặt cược vào đồng yên. Và việc sử dụng tiền đi vay để mua cổ phiếu của các công ty có thu nhập đáng kể từ nước ngoài tất nhiên không phải là cách thực tế nhất để làm điều này. Hãy gạt sự nghi ngờ đó sang một bên, và bạn có thể thấy một giao dịch như của Buffett về lý thuyết có thể hấp dẫn như thế nào đối với một loại nhà đầu tư rất khác.

Các nhà đầu cơ mạo hiểm đang nghi ngờ và để mắt đến các thể chế tiền tệ của thế giới phát triển. Vàng đang giao dịch gần mức cao nhất mọi thời đại, và mặc dù sự đổ vỡ trong hệ thống kinh tế có thể không xảy ra nhưng nó cũng mang lại nhiều lo lắng trên thị trường.Các nhà đầu cơ mạo hiểm đang để mắt đến các thể chế tiền tệ của thế giới phát triển với sự nghi ngờ ngày càng tăng. Vàng đang giao dịch gần mức cao nhất mọi thời đại, và mặc dù sự đổ vỡ trong hệ thống kinh tế có thể không xảy ra nhưng nó cũng mang lại nhiều lo lắng trên thị trường.

Ray Dalio, người sáng lập Bridgewater - quỹ đầu tư, phòng hộ có các khoản đầu tư được quyết định dựa trên lịch sử kinh tế, nhận thấy một mô hình nổi bật trong sự trỗi dậy và sụp đổ của “các đế chế tiền tệ dự trữ” trong 500 năm qua. Trong suốt thời gian đó, ông viết, “những cơn địa chấn luôn diễn ra dưới dạng những khoản nợ quá lớn không thể trả bằng tiền thật nên người ta in rất nhiều tiền.” Điều đó “dẫn đến việc tái cơ cấu nợ lớn thông qua việc ghi giảm và kiếm tiền từ nợ”.

Những triển vọng như vậy có vẻ xa vời ở Nhật Bản, quốc gia có tỷ lệ nợ công trên tổng sản phẩm quốc nội cao nhất trong G7, chịu đựng một nền kinh tế trì trệ nhưng không có biến động nghiêm trọng.

Trong phần lớn thời gian đó, các ngân hàng trung ương đã cố gắng can thiệp mức lạm phát thấp nhưng ổn định đã thúc đẩy các nền kinh tế ở phía tây công nghiệp. Bất chấp việc mua trái phiếu trị giá hàng nghìn tỷ đô la và nhiều năm lãi suất âm, tỷ lệ lạm phát cao vẫn khó có thể nắm bắt. Chính sách tiền tệ hiện được kỳ vọng sẽ thắt chặt nền kinh tế.

Không còn nghi ngờ gì nữa, Buffett tập trung vào lợi nhuận ngày càng tăng của các công ty thương mại hơn bất kỳ khả năng kinh doanh chênh lệch nào. Có thể ngoại trừ Vua Midas, người chỉ cần chạm nhẹ cũng có thể biến đồ vật thành vàng, thật khó để dự đoán khả năng đầu tư chênh lệch của bất kỳ nhà đầu tư nào. Tuy nhiên, các nhà đầu tư được đánh giá năng lực dựa trên số tiền họ kiếm được hơn là những câu chuyện họ kể. Khi một nhà đầu tư kì cựu như Buffett đánh cược tài sản của mình, điều đáng chú ý là hoàn cảnh nào sẽ khiến việc đánh cược của ông thành công.