Nền kinh tế thế giới năm 2020 sẽ kết thúc ra sao?
Năm 2020 có thể sẽ kết thúc với các chỉ tiêu kinh tế không mấy khả quan. Các tác động của đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng một cách nặng nề và sâu sắc, trong viễn cảnh sự phục hồi của nền kinh tế thế giới không mấy tươi sáng.
Vẫn còn nhiều mối lo ngại:
- Mùa đông sắp tới ở phía Bắc bán cầu có thể kích hoạt cho một đợt dịch Covid-19 khác khi mà thế giới vẫn tiếp tục chờ đợi vắc -xin.
- Sự hỗ trợ của chính phủ đối với những người lao động có hoàn cảnh khó khăn và các quy định của ngân hàng về việc hoàn trả các khoản vay chuẩn bị hết hạn.
- Căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể trở nên căng thẳng hơn trong cuộc bầu cử tổng thống sắp diễn ra vào tháng 11 và làm “xói mòn” niềm tin của các doanh nghiệp vào nền kinh tế Mỹ.
Dữ liệu cho thấy sự phục hồi đang chững lại ở các nền kinh tế phát triển:
Trên Bloomberg Television, Joachim Fels - cố vấn kinh tế toàn cầu tại Pacific Investment Management Co. có nói “Chúng ta đã đi qua đỉnh của quá trình phục hồi. Kể từ bây giờ xu hướng sẽ giảm dần”.
Điều đó buộc các chính phủ thận trọng khi triển khai các chính sách kích thích kinh tế. Họ đã bơm gần 20 nghìn tỷ dollar hỗ trợ nền kinh tế, trong nỗ lực đưa nền kinh tế trở lại bình thường và mang lại một số thành công.
Tại Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp giảm mạnh trong tháng 8 với điểm sáng tại thị trường nhà ở . Sự phục hồi ổn định của Trung Quốc được một số người lạc quan coi là bài học cho phần còn lại của thế giới. Trong khi Đức cũng công bố một số dữ liệu công nghiệp tích cực, các nền kinh tế thị trường mới nổi hưởng lợi từ việc vị thế đồng bạc xanh suy yếu.
Tuy nhiên, việc duy trì động lực trên tất cả các mặt trận này sẽ không hề dễ dàng. Nó có thể buộc các nhà hoạch định chính sách tăng cường nỗ lực kích thích, ngay cả khi một số chính phủ đang tìm cách cắt giảm gói cứu trợ. Trên lĩnh vực khoa học y tế, vắc-xin Covid-19 cũng không thể sớm đưa vào sử dụng trên quy mô lớn. Trong khi đó, đây là một trong những mục tiêu quan trọng nhất để thúc đẩy các hoạt động kinh tế trở lại bình thường.
Thách thức vẫn luôn còn đó. Trên thị trường lao động, các gói cứu trợ của chính phủ đã giúp thúc đẩy sự phục hồi ban đầu, tuy nhiên, việc tái cấu trúc bao gồm: trang bị lại cho các doanh nghiệp, phân bổ lại các nguồn lực và đào tạo lại người lao động trong những ngành không còn khả thi, đòi hỏi cần được xử lý trong thời gian dài.
Trong tháng qua, một số doanh nghiệp công nghiệp tên tuổi nhất thế giới đã báo hiệu việc cắt giảm việc làm đang diễn ra.
- A.P. Moller-Maersk A / S- Tập đoàn vận tải biển lớn nhất thế giới đang lên kế hoạch cho một cuộc “đại tu lớn” và có thể ảnh hưởng đến hàng nghìn người lao động.
- Hay Ford Motor Co. đang cắt giảm khoảng 5% lao động tại Hoa Kỳ.
- Trong khi United Airlines Holdings Inc. sẽ loại bỏ 16.000 việc làm vào tháng tới do thu hẹp hoạt động kinh doanh.
Bên cạnh đó, có những dấu hiệu đáng lo ngại khác:
Tại Trung Quốc - nơi được coi là “ổ dịch” của đại dịch Covid-19, người tiêu dùng vẫn ngần ngại chi tiêu. Các ngân hàng lớn nhất của quốc gia này vừa công bố mức giảm lợi nhuận tồi tệ nhất trong hơn một thập kỷ qua trong khi các khoản nợ xấu tăng cao.
Các nhà lập pháp Hoa Kỳ tiếp tục tranh cãi về vấn đề gói kích thích tài chính, có thể cần bơm nhiều tiền hơn để duy trì sự phục hồi của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ông Ryan Sweet- Lãnh đạo bộ phận Nghiên cứu chính sách tiền tệ tại Moody’s Analytics, cho biết: thêm 1.4 triệu việc làm trong tháng 8 là “một bước đi đúng hướng”. Nhưng nền kinh tế cần phải duy trì tốc độ đó và sẽ khó thực hiện được việc này nếu không có thêm biện pháp kích thích tài khóa.
Một bức tranh không mấy tươi sáng
Tại khu vực châu Âu, các chỉ số đo lường hoạt động kinh tế không mấy tích cực. Các nhà máy đang cố gắng cắt giảm chi phí do nhu cầu suy yếu và việc giảm giá làm giảm biên lợi nhuận. Trong khi Pháp và Đức đã mở rộng các chương trình hỗ trợ, Vương quốc Anh có kế hoạch kết thúc chương trình hỗ trợ việc làm vào tháng 10 và khả năng cao sẽ “đe dọa” tới hàng triệu việc làm.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tuyên bố từ chức vào tháng trước vì lý do sức khỏe. Trong một cuộc họp báo, ông đã đưa ra cảnh báo rằng "mùa đông đang đến" và quốc gia sẽ cần phải hành động để ngăn chặn dịch bệnh.
- Tom Orlik- Kinh tế trưởng tại Bloomberg nói rằng:
- “Các dữ liệu kinh tế vẽ ra bức tranh về một sự phục hồi nhanh chóng trong quý 2, nhưng trong quý 3 mọi thứ đang có vẻ đình trệ - các hoạt động chưa mạnh mẽ so với giai đoạn trước đại dịch. Vẫn có triển vọng để tăng trở lại. Nếu Mỹ cũng thành công giống như Đức trong việc ngăn chặn virus và đưa hoạt động kinh tế trở lại, đây sẽ là một tín hiệu tích cực đáng kể. Những để mọi thứ trở lại trạng thái bình thường như trước khi dịch Covid-19 bùng phát, cần phải có vắc-xin”.
Trong những tháng tới, khi những gói hỗ trợ tài khóa dần cạn kiệt, các số liệu kinh tế công bố không được như kỳ vọng, thị trường chứng khoán sẽ là nơi phản ứng rõ ràng nhất.
Ông Catherine Mann- Kinh tế trưởng tại Citigroup Inc., cho biết: “Về mặt định giá, chúng ta phải nhìn xa hơn về những gì đã xảy ra với góc nhìn dài hạn. Hỗ trợ cho tiêu dùng và kéo theo đó là đầu tư kinh doanh và tăng trưởng trong nền kinh tế Hoa Kỳ. ”
Theo ông Warwick McKibbin thuộc Viện Brookings và Đại học Quốc gia Australia, ngay cả khi vắc-xin được tìm ra, việc đưa vào sử dụng với quy mô toàn cầu cũng sẽ mất rất nhiều thời gian. Các mô hình thống kê của ông cho thấy rằng cho đến năm 2025, virus này có thể gây thiệt hại cho nền kinh tế thế giới khoảng 35 nghìn tỷ USD.
“Bạn sẽ phải tiêm chủng cho khá nhiều người dân trước khi các thiệt hại kinh tế bắt đầu giảm xuống" - Ông nói.