Những người bị vướng vào chu kỳ của tin đồn và sự hoảng loạn đã tàn phá Ngân hàng Thung lũng Silicon như một cơn lốc xoáy.

“Tốc độ của thế giới đã thay đổi,” Sam Altman, giám đốc điều hành công nghệ đằng sau hiện tượng trí tuệ nhân tạo ChatGPT, cho biết ngay sau vụ bank-run lịch sử, rằng khách hàng đã cố gắng rút ít nhất 1/4 số tiền gửi của họ chỉ trong hơn 24 giờ. “Mọi người lưu truyền thông tin rất nhanh,” anh nói thêm. “Và chuyển tiền cũng cực kỳ nhanh chóng.”

Tuy nhiên, những tuần sau khi ngân hàng sụp đổ vào ngày 10 tháng 3, người ta đã nhận ra một vấn đề đáng quan ngại - đây không phải là sự cố kỳ lạ hay một trường hợp khẩn cấp không lường trước được.

Trong các cuộc phỏng vấn với Financial Times — bao gồm cả một số cuộc phỏng vấn được thực hiện trước khi SVB thất bại — hơn 10 chủ ngân hàng, cơ quan quản lý và giám đốc điều hành đã đưa ra những quan điểm thẳng thắn về rắc rối tại ngân hàng và hậu quả của sự sụp đổ của nó.

Giờ đây, hầu hết tất cả đều đồng ý về một điều - cuộc khủng hoảng khiến ngân hàng sụp đổ đã ở ngay đó mà ta không hề nhận ra.

Hơn một năm trước khi ngân hàng phá sản, các cơ quan giám sát và một số cố vấn riêng của ngân hàng đã xác định được những mối nguy hiểm đang rình rập trong bảng cân đối kế toán của họ. Tuy nhiên, không một ai — các cơ quan xếp hạng, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, hay các chuyên gia tư vấn BlackRock — có thể thuyết phục ban lãnh đạo ngân hàng đi theo con đường an toàn hơn.

Việc những mối nguy hiểm rõ ràng như vậy không được chú ý đã khiến những người sống sót sau những biến cố về tài chính trước đây mất tinh thần. Lloyd Blankfein, giám đốc điều hành của Goldman Sachs trong cuộc khủng hoảng năm 2008, cho biết: “Trong trường hợp này, các vấn đề đều đã rất rõ ràng.”

Nhiều tuần sau khi lấy lại SVB, các cơ quan quản lý Hoa Kỳ vẫn đang tính toán thiệt hại mà nó gây ra. Cho đến nay, việc bảo vệ tiền trong tài khoản của khách hàng SVB đã tiêu tốn của chính quyền 20 tỷ đô la và khoản tài trợ khẩn cấp lên tới hàng chục tỷ đô la nữa dành cho các ngân hàng đang trên bờ vực sụp đổ.

Khi Fed chuẩn bị công bố thông tin trong báo cáo chính thức vào tuần tới, những người chịu trách nhiệm giữ an toàn cho hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ buộc phải tính đến mức độ sai sót của họ.

Cái giá phải trả cho những bước đi sai lầm đó còn cộng thêm bởi lãi suất của Mỹ tăng mạnh nhất trong hơn 4 thập kỷ. Khi các cơ quan quản lý bắt đầu nói chuyện với SVB về mức độ tập trung của nợ dài hạn trên bảng cân đối kế toán gần 18 tháng trước, lãi suất của Hoa Kỳ đã gần bằng không. Đến tháng 3, tháng SVB thất bại, lãi suất đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2007 và luận điệu chống lạm phát của Fed chỉ ra rằng ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất trên 5% trong năm nay.

Việc thắt chặt mạnh chính sách tiền tệ gần như đảm bảo rằng SVB sẽ phải chịu những khoản lỗ nặng nề đối với lượng trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ hiện đang được nắm giữ nhiều đáng kể. Các dấu hiệu của sự cố đã nằm trong tầm mắt của những người gửi tiền và cơ quan quản lý. Liệu một cuộc khủng hoảng có thể được ngăn chặn hay không giờ đây phụ thuộc vào việc ai hành động trước - chính quyền và ban quản lý ngân hàng, hay người gửi tiền.

Đối với công chúng

Các cơ quan xếp hạng là một trong những nguồn thông tin có sẵn công khai về các vấn đề sắp xảy ra.

Ngay từ tháng 10, S&P đã ghi nhận số dư “rất lớn” của những người gửi tiền cá nhân — cao hơn nhiều so với giới hạn 250.000 USD cho bảo hiểm tiền gửi liên bang — một yếu tố gây ra “một số rủi ro thanh khoản trong trường hợp rút tiền” có thể do những người gửi tiền đó có nhiều khả năng sẽ rút tiền và chuyển tiền mặt của họ đi nơi khác. Nếu rủi ro đó thành hiện thực, cơ quan xếp hạng sẽ coi SVB là “không có khả năng bán chứng khoán để lấy lại thanh khoản do lãi suất thị trường tăng cao, từ đó góp phần gây ra khoản lỗ lớn chưa thực hiện”. Khi điều đó xảy ra, SVB chỉ còn cách vay từ Fed hoặc từ những người cho vay cuối cùng khác.

Mặc dù vậy, một số nhà phê bình mong muốn các cơ quan đưa ra tầm nhìn xa hơn. Mặc dù phân tích của S&P quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ thứ gì mà các cơ quan xếp hạng cung cấp trước cuộc khủng hoảng năm 2008, nhưng nó đã không đưa ra kết luận rõ ràng về quỹ đạo thảm khốc của SVB. Cả Moody’s và S&P đều không tước xếp hạng đầu tư của SVB vào thời điểm nó thất bại vào tháng Ba.

“Hầu hết các nhà đầu tư có lẽ không đọc những gì các nhà phân tích viết, họ đọc xếp hạng,” một nhà phân tích tín dụng có kiến thức sâu rộng về quy trình đánh giá ngân hàng của các cơ quan xếp hạng cho biết.

Một nguồn thông quan trọng khác đến từ những người bán khống, những người vào mùa thu năm ngoái đã xác định được những quả bom hẹn giờ ở mọi ngóc ngách của ngành ngân hàng.

Một trong số những điều đáng chú ý nhất là việc SVB tiếp xúc với các công ty khởi nghiệp dễ đổ vỡ. Với việc thị trường chứng khoán hầu như đóng cửa với các dịch vụ mới và các công ty đầu tư mạo hiểm trở nên thận trọng với tiền của họ, các công ty công nghệ đang phải đối mặt với sự sụt giảm định giá mạnh nhất kể từ khi bong bóng dotcom bùng nổ vào đầu những năm 2000.

SVB đã cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho các công ty như vậy, khiến cơ sở tiền gửi của họ dễ bị tổn thương trước tình trạng khan hiếm vốn đầu tư mạo hiểm. Nó cũng cho họ vay một cách tự do, hy vọng sẽ được hoàn trả không phải từ dòng tiền của doanh nghiệp, mà từ vận may cuối cùng khi các nhà đầu tư mới cung cấp một vòng vốn khác. Rất bất thường đối với một ngân hàng, SVB đã nhận được chứng quyền ở nhiều công ty mà nó cấp vốn, thực tế là đánh cược rằng bất kỳ tổn thất nào trên sổ cho vay của họ đều có thể được bù đắp nếu chỉ một vài trong số các công ty trở thành kỳ lân.

“Không chỉ là ngân hàng đang chấp nhận rủi ro quá mức,” một người bán khống nói trước khi ngân hàng sụp đổ. “Họ cùng khách hàng đã chấp nhận rủi ro quá lớn. Đó là một hoạt động quản lý tài sản cho ngành VC và PE.”

Việc SVB cho các công ty khởi nghiệp thua lỗ cho vay không chỉ khiến những người bán khống mà cả một số nhân viên của ngân hàng ngạc nhiên. “Nếu bạn là nhân viên ngân hàng tại một ngân hàng truyền thống, phân tích tín dụng của bạn rất khắt khe về mặt định lượng và phải có phân tích rõ ràng về cách bạn được hoàn trả,” một cựu nhân viên ngân hàng SVB cho biết.

Những rủi ro vốn có trong sổ cho vay của SVB đã lộ ra trước công chúng sau thất bại vào tháng trước. Ngân hàng First Citizens, đã mua danh mục đầu tư từ Tập đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang, đã thương lượng giảm 16.5 tỷ đô la so với mức định giá do FDIC cung cấp, tương đương với khoảng 20%, cho thấy rằng nhiều nhà thầu đã do dự.

Tuy nhiên, cuối cùng, chính một phần khác trong bảng cân đối kế toán của SVB đã gây ra sự sụp đổ của ngân hàng: danh mục trái phiếu được cho là an toàn của ngân hàng. Không giống như khoản nợ của các công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon, chứng khoán do chính phủ Hoa Kỳ phát hành hầu như chắc chắn sẽ được hoàn trả đầy đủ. Tuy nhiên, điều đó không ngăn được giá trị của chúng dao động: giá trái phiếu giảm khi lãi suất tăng và điều đó khiến SVB dễ bị ảnh hưởng bởi sức khỏe tài chính của khách hàng theo cách tinh vi hơn. Khi các công ty được hỗ trợ vốn mạo hiểm gặp khó khăn trong việc huy động vốn mới, tài khoản séc của họ bắt đầu cạn kiệt, đẩy nhanh thời điểm SVB có thể phải bán trái phiếu để đáp ứng các khoản rút tiền và ghi nhận các khoản lỗ tiếp theo.

Tại thời điểm này, sự sống còn của SVB phụ thuộc phần lớn vào giám đốc điều hành của nó, Greg Becker, người mà sự xuất hiện trước công chúng là nguồn thông tin thứ ba về sức khỏe của ngân hàng trong những tháng cuối cùng. Ông đã tìm cách trình bày rõ ràng một kế hoạch để điều hướng những tổn thất đó nhằm củng cố niềm tin của những người gửi tiền và ngăn dòng tiền chảy ra đều đặn biến thành một dòng thác không thể kiểm soát.

Phát biểu với FT vào tháng 12, Becker có vẻ tự tin rằng ngân hàng có thể vượt qua sự chậm lại trong hoạt động đầu tư mạo hiểm đang làm cạn kiệt tiền của khách hàng. “Chúng tôi đang chuẩn bị cho [điều này],” anh ấy nói. “Với tất cả lượng thanh khoản dư thừa mà chúng ta có, trước tiên hãy đảm bảo rằng chúng ta đang đầu tư vào nó một cách thận trọng.”

Trái phiếu chính phủ mà SVB dự định giữ đến ngày đáo hạn vẫn là tài sản thế chấp hữu ích, ngay cả khi chúng đang giảm giá trị. Becker cho biết: “Bởi vì trái phiếu có chất lượng cao nên chúng tôi có thể vay cho mục đích thanh khoản”.

Tuy nhiên, đến lúc đó, nhiều người gửi tiền đã nghe đủ mọi loại thông tin và họ bắt đầu rút tiền. Yêu cầu rút tiền bắt đầu tăng đột biến. Để đáp ứng họ, Becker cuối cùng sẽ buộc phải bán lỗ số trái phiếu trị giá 21 tỷ đô la và tiến hành bán 2,25 tỷ đô la cổ phiếu của chính SVB. Khi không tìm thấy người mua, yêu cầu rút tiền thậm chí còn nhanh hơn.

Trong số những người rút tiền có Giridhar Srinivasan, một cựu nhân viên của Lehman Brothers, người gần đây đã huy động được 2 triệu đô la cho công ty khởi nghiệp thông tin kinh doanh của mình.

Ngay sau khi đọc cuộc phỏng vấn FT của Becker vào ngày 22 tháng 2, Srinivasan đã cố gắng rút tiền mặt của công ty mình khỏi SVB. Bởi vì anh ấy đã không sắp xếp được người ký thứ hai cần thiết, nên yêu cầu đầu tiên của anh ấy đã không được thông qua. “Không ai trong chúng tôi ngủ vào cuối tuần đó,” anh nói. “Một ngân hàng chỉ là một phương tiện tin cậy. Nó có thể kết thúc rất nhanh.”

Năm ngày sau, Srinivasan cuối cùng cũng thành công trong việc gửi phần lớn tiền của công ty mình đến một ngân hàng khác. Khi SVB thất bại vào ngày 10 tháng 3, số dư tài khoản còn lại của anh ấy chỉ là 55.000 đô la.

'Làm sao chuyện này lại xảy ra?'

Chưa đầy một tuần sau kỳ nghỉ cuối tuần mất ngủ của Srinivasan, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jay Powell đã phải trải qua một vài ngày mất phương hướng. SVB đã trở thành vụ phá sản ngân hàng lớn thứ hai trong lịch sử nước Mỹ.

“Ý tôi là, câu hỏi mà tất cả chúng tôi tự hỏi mình trong cuối tuần đầu tiên đó là, ‘Làm thế nào điều này lại xảy ra?’,” Powell sau này nhớ lại.

Trả lời câu hỏi đó giờ đây là nhiệm vụ của quan chức hàng đầu của Fed về giám sát ngân hàng, Michael Barr, người đã đảm nhận vị trí của mình vào tháng 7 năm ngoái và đã gọi vụ sụp đổ là một “trường hợp quản lý yếu kém điển hình”.

Nhiệm vụ của Barr sẽ bắt đầu bằng việc đánh giá lại thẳng thắn di sản của người tiền nhiệm do Trump bổ nhiệm là Randal Quarles, người có những cải cách nổi bật đã bảo vệ các ngân hàng khỏi sự giám sát chặt chẽ miễn là tài sản của họ không vượt quá 250 tỷ đô la.

Những cải cách đó tuân theo luật lưỡng đảng được thông qua vào năm 2018 đã loại bỏ các phần của luật Dodd-Frank thời hậu khủng hoảng đối với những người cho vay vừa và nhỏ. Điều đó dẫn đến các bài kiểm tra căng thẳng ít xảy ra thường xuyên hơn, các yêu cầu về vốn ít khó khăn hơn và được miễn trừ khỏi cái gọi là quy tắc tỷ lệ khả năng chi trả thanh khoản, yêu cầu các ngân hàng phải nắm giữ đủ tài sản thanh khoản chất lượng cao mà họ có thể bán để trang trải các khoản chi ra trong thời kỳ căng thẳng.

Elizabeth Warren, đảng viên Đảng Dân chủ tiến bộ từ Massachusetts, người từ lâu đã phản đối những thay đổi về quy tắc, đã đi xa hơn khi nói rằng những thất bại ngân hàng gần đây “hoàn toàn có thể tránh được nếu Quốc hội và Fed giám sát chặt chẽ các ngân hàng lớn” .

Các nhà vận động hành lang của ngân hàng đã gọi những thay đổi về quy tắc là "cá trích đỏ", lưu ý rằng nguyên nhân gốc rễ là do sự quản lý yếu kém của công ty và các quyết định đầu tư tồi tệ với những người gửi tiền có tính lưu động cao. Về phần mình, Quarles đã lập luận rằng tình tiết SVB “không liên quan gì đến những sàng lọc khiêm tốn về quy định hoặc giám sát mà chúng tôi đã thực hiện”.

Quarles nói với FT, ngay cả khi SVB tuân theo quy tắc bảo hiểm thanh khoản đầy đủ, thì điều đó cũng không tạo ra “bất kỳ sự khác biệt nào đối với kết quả”.

Quy tắc cũ, Quarles cho biết, áp đặt các yêu cầu thanh khoản bổ sung đối với các ngân hàng sử dụng rộng rãi nguồn vốn bán buôn, tiền gửi từ các tổ chức tài chính khác hoặc các hình thức tiền “nóng” khác. Ông cho rằng nó sẽ áp đặt một số hạn chế đối với SVB, vốn sử dụng nhiều nguồn tài trợ truyền thống hơn. Ông nói thêm rằng tiền nóng “thường không được coi là tiền gửi cốt lõi từ khách hàng của bạn”.

Nhưng Greg Feldberg, cựu nhân viên của Fed, hiện là giám đốc nghiên cứu của Chương trình Ổn định Tài chính của Đại học Yale, không đồng ý với đánh giá đó. Các tính toán của anh ấy cho thấy rằng SVB sẽ giảm xuống dưới ngưỡng tài sản lưu động nếu nó không được miễn trừ - theo anh ấy, bằng chứng là những thay đổi về quy tắc thời Trump đã “đồng lõa với SVB”.

Barr cũng sẽ phải đối mặt với những tuyên bố rằng các giám sát viên đã không xử lý được các rủi ro đã trở nên rõ ràng từ rất lâu trước khi SVB bùng nổ.

Theo Barr, ông chỉ biết SVB có nguy cơ gặp rủi ro lãi suất vào tháng Hai năm nay. Nhưng các vấn đề đã xuất hiện vào cuối năm 2021; giám sát viên đã xác định các vấn đề với cách mà ngân hàng tự quản lý mà họ cho rằng có thể làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của một cú sốc bất lợi. Họ đánh dấu một số thiếu sót là “cần được chú ý ngay lập tức”.

Bất chấp các cảnh báo, ngân hàng đã không khắc phục các vấn đề. Không rõ các cơ quan quản lý sẽ có hành động gì tiếp theo, ngoài việc tước bỏ xếp hạng hiệu suất “công bằng” của ban quản lý ngân hàng và thay thế bằng xếp hạng đi kèm với lệnh cấm SVB tự động mua lại các ngân hàng khác.

Các nhà lập pháp ở hai cực đối lập của phổ chính trị - Warren và Rick Scott, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa của Florida - đã kêu gọi thay thế cơ quan giám sát nội bộ giám sát ngân hàng trung ương bằng một tổng thanh tra tăng cường do tổng thống đề cử.

Andrew Levin, một cựu chiến binh Fed hai thập kỷ hiện đang làm việc tại Đại học Dartmouth, người coi một bước như vậy là “bắt buộc”. Anh ấy cũng kêu gọi Fed bắt đầu các cuộc kiểm tra tự nguyện đối với những đơn vị cho vay hạng trung, tương tự như các cuộc đánh giá vốn giúp xoa dịu cơn hoảng loạn bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Ngoài ra, ý kiến còn chia rẽ giữa những người cho rằng những thay đổi về quy định năm 2018 cần phải được hủy bỏ và những người thay vào đó lại đổ lỗi cho thất bại của Fed.

Chính quyền Biden đã thẳng thắn đứng về phía phe thứ nhất, kêu gọi đảo ngược các quy tắc thời Trump nới lỏng việc giám sát các ngân hàng nhỏ hơn.

Điều đó có nghĩa là các cuộc kiểm tra căng thẳng sẽ thường xuyên hơn, các yêu cầu về vốn và thanh khoản nghiêm ngặt hơn và yêu cầu mỗi tổ chức phải nộp một báo cáo giải thích các bước cần thực hiện để quản lý rủi ro của mình một cách an toàn. Ngay cả khi không có luật mới, Barr đã ám chỉ rằng Fed đang chuẩn bị tăng cường các quy tắc riêng của mình để quản lý các ngân hàng cỡ trung bình. Nhưng quá trình đó có thể sẽ mất nhiều năm.

Daleep Singh, người trước đây lãnh đạo nhóm thị trường tại Fed New York trước khi giữ chức phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia của Biden, cho biết: “Câu hỏi đặt ra là làm thế nào chúng ta có thể dùng sự giám sát nhằm gây áp lực và thăm dò ban quản lý về các làm việc của các ngân hàng. “Làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo rằng những người giám sát đang đặt ra những câu hỏi khó xử, và ít nhất là làm xáo trộn tâm trí của ban quản lý để nhìn ra những điểm mù của họ?”

Trong khi chính quyền Biden nhận thấy sự yếu kém trong các cải cách mà người tiền nhiệm đã thông qua, thì các đảng viên Cộng hòa lại đổ lỗi cho Fed vì đã không cung cấp sự giám sát đầy đủ theo các quy tắc hiện tại.

Một số quan chức trong Fed đã lập luận chống lại những thay đổi trên diện rộng của chế độ điều tiết. Trong số đó có Michelle Bowman - một thống đốc do Trump bổ nhiệm - người gần đây đã nói rằng, mặc dù “một số thay đổi có thể được đảm bảo”, nhưng sự thất bại của ngân hàng không phải là “một bản cáo trạng đối với bối cảnh pháp lý rộng lớn hơn”.

Các đề xuất cho các quy định mới đã thu hút các cuộc tấn công thậm chí còn gay gắt hơn từ một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa.

“Tôi nghĩ đó là điều mà mọi người ghét ở Washington,” Katie Britt, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa từ Alabama, nói với Barr tại phiên điều trần của quốc hội điều tra về sự sụp đổ của SVB vào tháng trước. “Chúng tôi gặp khủng hoảng và bạn đến đây mà không biết mình có làm đúng nhiệm vụ của mình hay không. Các bạn cần phải chịu trách nhiệm, từng người trong số các bạn.”