Sau vụ tấn công (gần như chắc chắn là do lực lượng Hezbollah thực hiện) vào một ngôi làng của người Druze ở Cao nguyên Golan vào tuần trước, Israel đã đáp trả lại bằng một cuộc không kích, giết chết một chỉ huy cấp cao của Hezbollah. Ngay sau đó là vụ ám sát lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh, nhà đàm phán chính của lực lượng này trong các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza. Vài ngày trước, quân đội nước này cũng đã có một cuộc giao tranh quân sự với Houthi, một tổ chức thứ ba được Iran hậu thuẫn.

Tất cả những điều này diễn ra sau nhiều tháng giao tranh quân sự dọc biên giới Israel và Lebanon, buộc khoảng gần 120,000 người Israel và người Lebanon phải sơ tán khỏi quê hương của mình.

Câu hỏi mà Hoa Kỳ cần đặt ra là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Và nước này nên hành động ra sao?

Khó có thể tưởng tượng các cuộc đàm phán tại Gaza sẽ thành công vào thời điểm này. Ngay cả trước khi vụ ám sát xảy ra, hai bên đã không có bất kỳ sự đồng thuận nào về mức độ ngừng bắn hoặc việc chấp nhận sự hiện diện quân sự của Israel ở Gaza. Vì vậy, kết quả tốt nhất có thể đạt được ở thời điểm hiện tại là cường độ giao tranh giữa các lực lượng sẽ suy yếu.

Không rõ liệu sự căng thẳng leo thang mạnh mẽ giữa Israel và Hezbollah có giảm bớt hay không. Thậm chí, một câu hỏi có lẽ cần chuẩn bị ngay lúc này là liệu có cách nào ngăn chặn sự xung đột trực tiếp giữa Israel và Iran hay không. Hai quốc gia đã suýt chút nữa tuyên chiến vào tháng 4 khi Iran đã tấn công lãnh thổ Israel bằng hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa sau một vụ ám sát khác của Israel. Israel - một phần không nhỏ do sự thúc giục của Hoa Kỳ - đã chọn một phản ứng có chừng mực khi chỉ dừng lại ở việc phô diễn khả năng xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Iran hơn là gây ra thiệt hại đáng kể cho quốc gia này.

Vậy Hoa Kỳ có thể làm gì để xoa dịu tình hình hiện tại? Mặc dù có sức mạnh, nhưng ảnh hưởng của Mỹ rõ ràng là hạn chế. Nhưng hạn chế không có nghĩa là không thể hành động.

Washington nên tập trung vào bốn điều. Đầu tiên, chính quyền Biden nên tiếp tục thúc đẩy việc kêu gọi ngừng bắn ở Gaza, dù cho khả năng đạt được điều đó sẽ khó khăn hơn bao giờ hết. Nhưng Israel đang ngày càng thiếu lý do về mặt quân sự để tiếp tục chiến tranh, trong khi ngày càng có nhiều động lực thúc đẩy nước này trung quân đội và thiết bị của mình vào các mặt trận khác, cùng với áp lực đáng kể trong việc trả tự do cho con tin đến từ trong nước. Do đó, nỗ lực này của Mỹ nhiều khả năng sẽ không vô ích.

Thứ hai, Hoa Kỳ nên gây sức ép, buộc Israel thể hiện đường lối ngoại giao cởi mở hơn đối với tình hình ở miền nam Lebanon. Thật khó để thấy cuộc chiến với Hezbollah sẽ khiến tình hình của Israel trở nên tốt đẹp hơn, khi mà 100,000 quả tên lửa trong kho vũ khí của Hezbollah, với khả năng phá hủy hoàn toàn các trung tâm dân cư của Israel, sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế vốn đã suy yếu của họ. Trong khi đó, lịch sử cho thấy việc Israel chiếm đóng Lebanon khó có thể mang lại kết quả tích cực. Mục tiêu thực sự là tạo điều kiện cho cư dân miền bắc Israel trở về nhà. Việc các bên cùng rút quân có thể xảy ra nếu Israel chịu nhượng bộ.

Thứ ba, chắc chắn Iran sẽ đáp trả lại vụ ám sát Ismail Haniyeh trên đất của họ, chỉ vài giờ sau khi vị thủ lĩnh này gặp tân tổng thống lãnh đạo tối cao của Iran. Việc gây sức ép buộc Trung Quốc (nước phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung dầu mỏ của Iran) can thiệp để khuyến khích một phản ứng ở mức hạn chế từ phía Iran là điều hợp lý. Sau đó, như hồi tháng 4, Hoa Kỳ có thể ủng hộ động thái tương tự từ Israel.

Thứ tư, Hoa Kỳ không nên từ bỏ mục tiêu lớn và dài hạn là tạo ra một giải pháp chính trị thay thế cho Hamas, khi mà lực lượng này sẵn sàng giải quyết các mục tiêu chính trị hợp lý của Palestine và sống trong hòa bình với Israel. Ả Rập Xê Út sẽ giữ vai trò là cầu nối giữa hai quốc gia và việc họ sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Israel có thể thực sự tác động đến cuộc tranh luận chính trị tại quốc gia này.

Bên cạnh đó, có một điều mà Hoa Kỳ nên tránh. Sẽ có những lập luận cho rằng Washington nên cắt viện trợ vũ khí cho Israel, cho rằng nước Mỹ nên từ chối cung cấp các loại đạn dược gây ra thương vong dân sự trên diện rộng ở Gaza. Người ta cũng có thể đưa ra các biện pháp trừng phạt chính trị và kinh tế liên quan đến hoạt động định cư của Israel. Và cũng có nhiều hơn một lý do để thể hiện sự thất vọng với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, người đã không thông báo trước cho Hoa Kỳ về vụ ám sát Haniyeh mặc dù ông ta là trung tâm trong nỗ lực đàm phán ngừng bắn và trả tự do con tin.

Nhưng trọng tâm hiện đã rời xa khỏi Gaza (khi các hoạt động quân sự đã suy giảm) và hướng tới việc giảm thiểu nguy cơ xung đột giữa Israel và Hezbollah (hay Israel và Iran). Trong bối cảnh này, điều quan trọng là Iran phải hiểu rằng sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Israel là rất mạnh mẽ và việc leo thang vũ trang từ phía họ, hoặc từ phía các lực lượng ủy nhiệm, sẽ không đạt được kết quả mong muốn.

Một điều cuối cùng. Cũng có khả năng việc cung cấp vũ khí cho Israel có thể làm gia tăng ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với cách mà Israel sử dụng các vũ khí này. Chính quyền Biden đã miễn cưỡng đi theo đường lối này, và thậm chí làm ngơ khi Israel có những hành động trái với lợi ích của Mỹ - đôi khi có thể là của chính họ. Hoa Kỳ có thể sẽ muốn xem xét lại lập trường này bởi họ có thể sẽ sớm ủng hộ một cuộc chiến khác, hoặc thậm chí nhảy vào tham chiến, vào thời điểm tình hình trở nên căng thẳng hơn.