Phá vỡ định kiến: Fed giảm lãi suất không phải là động thái chính trị
Thái Linh
Junior Editor
Có thể nói rằng quyết định cắt giảm lãi suất của Fed vào thứ 4 không quá quan trọng.
Có thể nói rằng quyết định cắt giảm lãi suất của Fed vào thứ 4 không quá quan trọng. Lãi suất mà Fed ít nhiều kiểm soát trực tiếp — lãi suất quỹ liên bang — chính là lãi suất mà các ngân hàng cho nhau vay tiền. Khó có doanh nghiệp hoặc người tiêu dùng nào sẽ thay đổi kế hoạch chỉ vì lãi suất trong năm đối với khoản vay đã giảm 50 bps, từ khoảng 5.5% xuống khoảng 5% — điều đó có nghĩa là nếu vay 1,000 USD, khoản hoàn trả vào ngày hôm sau sẽ giảm 1.4 xu.
Tuy nhiên, đó vẫn là một động thái quan trọng. Một điều quan trọng là những thay đổi về lãi suất của Fed có xu hướng "thấm nhuần" vào lãi suất dài hạn thực sự quan trọng đối với nền kinh tế. Ví dụ, việc Fed tăng lãi suất vào năm 2022 và 2023 đã đẩy lãi suất thế chấp cố định kỳ hạn 30 năm từ 3% lên gần 8%.
Quan trọng hơn nữa, việc Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất là minh chứng cho niềm tin rằng cuộc chiến chống lạm phát đã thành công, dù trước đó ngân hàng này đã bắt đầu tăng lãi suất từ năm 2022 nhằm kiểm soát lạm phát tăng vọt.
Tại sao việc Fed làm gì lại quan trọng? Trên thực tế, các quan chức Fed không có bất kỳ thông tin nội bộ nào về tình hình kinh tế. (Họ có thể được cảnh báo trước nếu, chẳng hạn, một ngân hàng lớn sắp phá sản.) Hầu hết các quyết định đều dựa trên cùng một dữ liệu về tình trạng thất nghiệp, lạm phát, v.v. mà bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể truy cập.
Đúng là Fed có một số nhà kinh tế rất thông minh trong đội ngũ quan chức. Nhưng cũng có rất nhiều nhà kinh tế thông minh bên ngoài Fed. Tuyên bố ngầm rằng lạm phát đã được ổn định không phải là tin tức mới đối với bất kỳ ai đã theo dõi Mark Zandi tại Moody's hoặc Jan Hatzius tại Goldman Sachs, những người đã nói với chúng ta trong nhiều tháng rằng lạm phát đang được kiểm soát.
Tuy nhiên, ý kiến của Fed có trọng lượng đặc biệt đối với các nhà đầu tư và công chúng nói chung nhờ vào vai trò quan trọng trong việc thiết lập chính sách.
Vì vậy, điều quan trọng là Fed phải đưa ra tín hiệu rõ ràng về lạm phát. Nhưng tin tốt này đặt ra hai câu hỏi.
Đầu tiên, nếu lạm phát, như ông Powell đã nói trong cuộc họp báo, gần với mục tiêu 2% của Fed, tại sao ông và các quan chức không cắt giảm lãi suất nhiều hơn nữa?
Fed thường điều chỉnh lãi suất dần dần, mỗi lần 25 bps. Cuộc tranh luận lớn trước cuộc họp đặt ra câu hỏi rằng liệu đây có phải là mức cắt giảm 25 bps thường thấy hay không, trên thực tế chúng ta lại nhận được mức cắt giảm 50 bps "khổng lồ".
Nhưng thay vì nghĩ theo hướng đó, hãy giả sử câu hỏi chỉ là mức lãi suất nào sẽ hợp lý nhất trong thời điểm này. Lạm phát dường như đang được kiểm soát; thị trường lao động có vẻ như đang suy yếu, với tỷ lệ thất nghiệp vẫn khá thấp nhưng tăng đáng kể so với mức đáy của năm ngoái và số lượng tuyển dụng đang giảm. Nhìn chung, như ông Powell đã nói trong cuộc họp báo, thị trường lao động có vẻ ổn hơn một chút so với thời điểm trước đại dịch.
Tuy nhiên, lãi suất quỹ liên bang đã ở mức 1.75% vào cuối năm 2019. Có một số lập luận về việc chúng ta đã có thể duy trì số lượng việc làm ở mức lãi suất cao hơn; những người tham gia cuộc họp của ủy ban vào thứ 4 dự kiến trung bình rằng lãi suất sẽ ổn định ở mức 2.9%. Tuy nhiên, tôi chưa thấy có lý do chính đáng cho việc lãi suất "trung lập" nên cao hơn 4%. Tuy nhiên, bất chấp đợt cắt giảm lớn, lãi suất vẫn ở mức 5%. Fed không phải nên hành động nhanh hơn để bình thường hóa lãi suất (và giảm thiểu rủi ro suy thoái) hay sao?
Câu hỏi thứ 2 đặt ra là liệu việc Fed đưa ra các tuyên bố rõ ràng có thuyết phục nhiều người Mỹ hơn đánh giá lại hồ sơ kinh tế của Tổng thống Biden hay không? Chúng ta đã trải qua một đợt lạm phát tăng trở lại sau đại dịch Covid-19, nhưng hầu hết mọi nền kinh tế lớn khác cũng vậy, trong đó chúng ta nhìn chung có mức tăng trưởng mạnh hơn nhiều so với các nền kinh tế ngang hàng. Và như các nhà kinh tế Nhà Trắng đã chỉ ra, thành công trong việc đưa lạm phát trở lại mục tiêu đã đi ngược lại với kỳ vọng của các nhà bình luận, những người khăng khăng rằng việc giảm lạm phát sẽ đòi hỏi tỷ lệ thất nghiệp phải tăng mạnh
Một số người không hài lòng với việc quay trở lại mức lạm phát thấp; họ muốn giá tiêu dùng trở lại mức trước đại dịch. Nhưng điều này là không thể, và cố gắng thực hiện điều này cũng là một ý tưởng thực sự tồi tệ. Trong thế kỷ qua, chỉ có một tổng thống đã thành công giảm giá tiêu dùng đáng kể; tên của ông là Herbert Hoover.
Động thái của Fed vào thứ 4 tất nhiên là tốt cho bà Kamala Harris. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng giảm bớt chi phí lãi vay và báo hiệu rằng lạm phát đã được ổn định. Và việc ông Powell nói rằng nền kinh tế đang trong "tình trạng tốt" hẳn sẽ có ích cho một ứng cử viên trong chính quyền đang điều hành nền kinh tế đó.
Và gần như quá dễ đoán, ông Donald Trump đã ám chỉ rằng Fed có thể đang "chơi trò chính trị".
Nhưng trong khi hành động của Fed chắc chắn sẽ có hậu quả chính trị, thì đó không phải là một quyết định chính trị. Lý lẽ kinh tế cho việc cắt giảm lãi suất là rất thuyết phục; lý lẽ cho một đợt cắt giảm lớn thì rất mạnh mẽ. Việc không cắt giảm sẽ khiến Fed "dính vào" chính trị. Và Fed đã không để bị "bắt nạt" đến mức không hành động.
New York Times