Sự bùng nổ của Bitcoin đã kích động cuộc chiến phát hành tiền?

Sự bùng nổ của Bitcoin đã kích động cuộc chiến phát hành tiền?

Đức Nguyễn

Đức Nguyễn

FX Strategist

19:26 26/04/2021

Bitcoin bùng nổ đưa ta trở lại với những bài học lịch sử về tiền, tín dụng, và có vẻ rằng, Bitcoin chính là hậu duệ của vàng trong thời kỳ hiện đại.

Một giấy bạc trị giá 18 pence từ thuộc địa New Jersey, được phát hành để đối phó với thiếu hụt tiền xu vàng và bạc
Một giấy bạc trị giá 18 pence từ thuộc địa New Jersey, được phát hành để đối phó với thiếu hụt tiền xu vàng và bạc

Trên giảng đường, ta được dạy về tiền rằng: đầu tiên, con người đổi hàng lấy hàng, nhưng việc này yêu cầu cả 2 bên đều muốn cái bên kia có. Do đó người ta bắt đầu dùng kim loại quý để việc trao đổi này dễ dàng hơn. Rồi giấy xuất hiện để đại diện cho kim loại, sau đó tự nó trở nên có giá trị. Và thế là tiền được sinh ra.

Lịch sử đó mang nhiều màu sắc chính trị. Trong khi Chính phủ Mỹ đang liên tục in tiền, và tiền ảo thì cạnh tranh nhau xem ai tăng giá nhanh hơn, chúng ta đang chứng kiến lại một nhận định cũ về tiền. Ai kiểm soát những thứ ta được phép dùng làm tiền ắt sẽ có quyền lực. Do vậy, luôn luôn tồn tại một cái cớ để nói rằng bản chất thật của tiền là những thứ ta có.

Thuật ngữ “trùng hợp kép về mong muốn” lần đầu được nhắc đến bởi Stanley Jevons, một kinh tế gia người Anh đã xuất bản 1 cuốn sách lịch sử chi tiết về tiền vào năm 1890. Ông đã kết luận rằng: hãy gắn tiền với vàng, thứ hàng hóa quý hiếm luôn theo dòng chảy buôn bán.

2 thập kỷ sau, nhà ngoại giao Anh Alfred Mitchell-Innes đưa ra một lịch sử làm hài lòng các chuyên gia tài chính hơn. Tín dụng không xuất hiện sau tiền, mà có từ trước. Nó chính là tiền. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện nhiều hồ sơ nợ trong những lần khai quật. Tại Ý, nhiều chiếc đĩa sắt tuổi thọ lên đến 3,000 năm đã bị bẻ đôi - một nửa cho chủ nợ, nửa kia cho con nợ. Tại Đức cũng có những chiếc đĩa hợp kim bạc như thế. Tại vùng Lưỡi liềm Màu mỡ, nhiều dấu nợ làm từ đất sét được giấu trong những chiếc hộp không thể làm giả. Tiền không phải là thứ duy nhất thay thế "trùng hợp kép".

Trong cuốn The Bitcoin Standard, Saifedean Ammous nói rằng tiền là thứ hàng hóa cải tiến từ việc trao đổi hàng lấy hàng, nhắc lại theo Jevons, rồi kết luận rằng vàng là loại tiền đúng nghĩa duy nhất trong quá khứ, và Bitcoin là hậu duệ duy nhất của nó. Mọi lịch sử là sự đơn giản hóa, và theo như Ammous đơn giản hóa, ông chỉ rõ lo ngại của mình về hiện tại.

Khi chính phủ kiểm soát tiền mặt, họ thổi phồng giá trị của nó, để kích động chiến tranh mà không phải trả giá đắt. Lạm phát là 1 hiện tượng hoàn toàn về tiền: in ra nhiều tiền hơn, lạm phát tăng cao hơn. Con người không cần phải thúc giục để chi tiêu, họ tự làm điều đó, nhưng lại cần thúc giục để tiết kiệm, trong trường hợp hiếm là tiền tệ tăng giá trị. Theo những giả định này, Ammous cho rằng, cách duy nhất để phá bỏ sự thống trị về tiền của chính phủ là mua Bitcoin.

Nếu bạn tin những giả định này, hãy mua Bitcoin. Nhưng cũng dễ để thấy sự không hợp lý của nó trong lịch sử. Đôi khi con người thận trọng giữ những khoản tiết kiệm dưới dạng tiền mặt, nhưng đôi khi việc giao thương đã luân chuyển tiền mặt đến nơi khác, và họ lại chịu cảnh thiếu tiền, trong 1 cuộc giảm phát không thể kiểm soát. Trong trường hợp này, họ làm những thứ mình luôn làm: tìm cách tạo ra tiền.

Vào thế kỷ 18, các thuộc địa Mỹ chỉ chiếm 1 phần nhỏ tỉ lệ tiền tệ thời đó. Các thương nhân ở thuộc địa thay vì kiên nhẫn tích trữ tiền và tránh khỏi giảm phát, lại thúc đẩy việc thay đổi tỉ giá địa phương để hút thêm bạc, và cuối cùng đã ép chính phủ thuộc địa phát hành tiền tín dụng giấy. một số phiếu này đã mất giá, một số thì tăng giá trị nhưng vẫn được tiếp tục lưu hành. Như phiếu của Pennsylvania lại giữ vững giá trị của mình.

Tiền không có một bản chất thực nào cả. Ở đâu ta cùng có thể thấy tiền mặt và tín dụng được lưu hành cùng nhau. Vương quốc Castilla (thuộc Tây Ban Nha bây giờ) sở hữu bạc từ châu Mỹ, nhưng tài trợ cho chiến tranh bằng tín dụng. Florence và Venice thời Phục Hưng có vàng từ châu Phi, nhưng tài trợ việc giao thương cũng bằng tín dụng. Hay các thương nhân buôn len ở Burgos thời trung cổ đã hủy nợ của nhau, và thanh toán bằng tiền xu.

Gần đây, Dogecoin, một “trò đùa tiền ảo”, nhưng cũng là sự mở rộng của nguồn tiền cho thấy rằng con người luôn có cách tạo ra loại tiền họ muốn, và không có lý do gì để ngăn được họ cả.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Trump 2.0: Điều gì đang chờ đợi Đông Nam Á?
Thái Linh

Thái Linh

Junior Editor

Trump 2.0: Điều gì đang chờ đợi Đông Nam Á?

Đông Nam Á có thể sẽ không phải là ưu tiên trong chương trình nghị sự đối ngoại của ông Trump, nhưng khu vực này cần phải có chiến lược đối phó với các lập trường về thương mại và an ninh của Tổng thống đắc cử, cũng như cách tiếp cận mang tính giao dịch của ông.
Nhịp đập kinh tế Trung Quốc: Con đường phục hồi chông gai và những thách thức còn bỏ ngỏ
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Nhịp đập kinh tế Trung Quốc: Con đường phục hồi chông gai và những thách thức còn bỏ ngỏ

Báo cáo kinh tế vĩ mô tháng 10 của Trung Quốc cho thấy bức tranh tương đối phức tạp. Điểm sáng đến từ tăng trưởng doanh số bán lẻ vượt kỳ vọng, trong khi đó sản xuất công nghiệp và đầu tư bất động sản lại có dấu hiệu chậm lại. Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng đầu tư tài sản cố định (tính từ đầu năm) duy trì ổn định so với tháng trước.
Kinh tế Châu Âu tăng trưởng chậm lại, ECB tiếp tục cắt giảm lãi suất
Thái Linh

Thái Linh

Junior Editor

Kinh tế Châu Âu tăng trưởng chậm lại, ECB tiếp tục cắt giảm lãi suất

Chỉ số PMI, một chỉ báo kinh tế quan trọng của khu vực eurozone, đang tiến gần ngưỡng suy thoái trong tháng thứ hai liên tiếp. Do đó, chúng tôi đã hạ dự báo tăng trưởng cho nửa cuối mùa đông. Thêm vào đó, do lạm phát có khả năng giảm nhờ giá năng lượng thấp hơn, chúng tôi dự kiến ECB sẽ có thêm 5 đợt cắt giảm lãi suất (lãi suất tiền gửi giữa năm 2025: 2.0%). Trong khi đó, kinh tế Mỹ vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ.
Donald Trump là tâm điểm trong Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC tuần qua
Kiều Hồng Minh

Kiều Hồng Minh

Junior Analyst

Donald Trump là tâm điểm trong Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC tuần qua

Donald Trump đang ở cách đó 4,345 km tại Palm Beach, Florida, nhưng sự trở lại của ông vào Nhà Trắng và các chính sách mà chính quyền của ông sẽ thực hiện đã lan tỏa khắp Hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC, nơi quy tụ một số tên tuổi lớn nhất trong giới chính trị và kinh doanh.
Làn sóng “Trump Trade” liệu có thể tiếp tục kéo dài?
Kiều Hồng Minh

Kiều Hồng Minh

Junior Analyst

Làn sóng “Trump Trade” liệu có thể tiếp tục kéo dài?

"Trump Trade" được dự đoán sẽ tiếp tục chi phối thị trường, với các chính sách trong nhiệm kỳ tới dự kiến sẽ gây ra nhiều tranh cãi về thuế quan và luật pháp, gây ra nhiều biến động trên thị trường toàn cầu. Sự biến động có thể trở nên ngày càng mạnh mẽ hơn khi Trump tìm cách phá vỡ các chuẩn mực trong vấn đề thương mại tự do và thậm chí là sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ