Tỷ lệ nghỉ ốm cao đang gây ra mối lo ngại nghiêm trọng cho nền kinh tế Đức, đe dọa sức cạnh tranh của quốc gia này trên trường quốc tế và làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế hiện tại.

Theo Techniker Krankenkasse, người lao động Đức nghỉ ốm trung bình 19.4 ngày trong năm 2023, và con số này dự báo còn tăng cao hơn nữa. Các số liệu sơ bộ cho thấy xu hướng này còn có thể tiếp tục tăng, điều này càng làm trầm trọng thêm những thách thức đối với một nền kinh tế được dự báo sẽ tiếp tục suy giảm trong năm 2024.

Christopher Prinz, chuyên gia về việc làm tại OECD, khẳng định Đức nằm trong số các quốc gia có tỷ lệ nghỉ ốm cao nhất. Một nghiên cứu cho thấy nếu không có số ngày nghỉ ốm cao hơn mức trung bình, nền kinh tế Đức đã tăng trưởng 0.5% vào năm ngoái thay vì giảm 0.3%. Điều này cho thấy tác động tiêu cực đáng kể của vấn đề này lên nền kinh tế quốc gia.

Các giám đốc điều hành doanh nghiệp bày tỏ sự lo ngại sâu sắc. Nhiều người cho rằng lực lượng lao động đã trở nên "quá nuông chiều và kiêu ngạo", thiếu ý thức về những hy sinh cần thiết để duy trì sự cạnh tranh. Tình trạng này càng trầm trọng hơn bởi sự thiếu hụt lao động lành nghề, buộc các công ty như Tesla phải sử dụng các biện pháp gây tranh cãi như kiểm tra bất ngờ nhân viên nghỉ ốm tại nhà. Mercedes-Benz cũng báo cáo tỷ lệ nghỉ ốm tại các nhà máy ở Đức cao gấp đôi so với các quốc gia khác, bất chấp điều kiện làm việc tương tự.

Dữ liệu cho thấy sự gia tăng đáng kể các trường hợp bệnh tâm thần là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, bên cạnh sự gia tăng bệnh hô hấp sau đại dịch. Việc cho phép bệnh nhân nhận giấy nghỉ ốm từ bác sĩ qua điện thoại mà không cần khám trực tiếp cũng đang bị chỉ trích, và Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner kêu gọi bãi bỏ chính sách này. Các doanh nghiệp đề xuất biện pháp như không trả lương cho ba ngày nghỉ ốm đầu tiên để giảm bớt tình trạng này. Ngay cả trước đại dịch, tỷ lệ nghỉ ốm ở Đức đã nằm trong số cao nhất thế giới phát triển. OECD xếp Đức là quốc gia có tỷ lệ nghỉ ốm cao nhất trong nhóm các quốc gia phát triển, với 22.4 ngày/năm năm 2022. Tuy nhiên, theo khảo sát của OECD, Đức đứng thứ 7, sau các nước như Na Uy, Phần Lan, Tây Ban Nha và Pháp.

Mặc dù Đức cung cấp 6 tuần nghỉ ốm có lương mỗi năm, Prinz cho rằng chính sách này, nếu được thực hiện tốt, có thể thúc đẩy năng suất, sức khỏe và sự tham gia thị trường lao động. Tuy nhiên, Hans-Jürgen Urban từ IG Metall lại cho rằng tỷ lệ nghỉ ốm cao là "tín hiệu báo động" phản ánh áp lực nặng nề lên người lao động, đặc biệt là sau đại dịch và lạm phát cao. Mặc dù lương đã tăng, nhưng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch sau khi điều chỉnh lạm phát.

Sự biến động của mức lương ở Đức từ năm 2010 đến năm 2024

Andreas Tautz, Giám đốc Y tế của Tập đoàn DHL với khoảng 600,000 nhân viên trên toàn cầu và 220,000 nhân viên tại Đức, nhấn mạnh rằng Đức "vẫn là một trong những quốc gia có năng suất cao nhất thế giới". Tuy nhiên, về mặt tăng trưởng năng suất, triển vọng không mấy khả quan khi đã có sự suy giảm trong năm qua.

Paul Niederstein, đồng sở hữu và CEO của công ty mạ thép Coatinc, cảnh báo rằng tỷ lệ nghỉ ốm cao có thể phản ánh văn hóa và sự lãnh đạo yếu kém trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng người lao động "không sẵn sàng" đánh giá đúng áp lực mà doanh nghiệp đang phải đối mặt và "hiểu những gì đang diễn ra ở Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ hay các quốc gia khác". Ông kết luận: "Đức cần bớt kiêu ngạo và phải nhìn nhận đúng môi trường kinh doanh quốc tế mà chúng ta đang cạnh tranh."

Tóm lại, tỷ lệ nghỉ ốm cao ở Đức là một vấn đề phức tạp đòi hỏi giải pháp toàn diện, bao gồm cả việc xem xét lại chính sách nghỉ ốm, cải thiện điều kiện làm việc, và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của năng suất và cạnh tranh quốc tế.